ralf - 2017-11-25, 00:09 Temat postu: Ekshumacja i ponowny pochówek Johannesa Hellmanna - 2011 r. Ekshumacja Johannesa Hellmanna odbyła się w dniu 10 listopada 2011 roku na terenie starego, nieczynnego już cmentarza przy al. Wojska Polskiego. Miałem okazję brać w niej udział więc opiszę to wydarzenie swoimi oczami. Wpierw jednak wypada abym napisał jak doszło do zainteresowania się sprawą pochówku J. Hellmanna. Zwieńczenie nagrobka Johannesa Hellmanna z wizerunkiem symboli strażackich - hełmu, liny i dwóch pochodni, znaleźli strażacy już w latach 60-tych XX wieku w stercie kamieni i fragmentów innych nagrobków, podczas pewnych prac przy al. Wojska Polskiego na terenie cmentarza lub w jego pobliżu. Nie wiedzieli wtedy z czyjego grobu pochodzi ten fragment, niemniej z racji, że zawierał on symbole strażackie został za odpowiednią zgodą przetransportowany i wyeksponowany na terenie jednostki straży pożarnej w Nysie przy ul. Szopena. Dopiero jakiś czas później udało się ustalić, że jest to fragment nagrobka "ojca śląskich strażaków" - Johannesa Hellmanna. W dniu 17 marca 2011 roku, w drodze poszukiwań i analizy, przy pomocy prezesa nyskiego oddziału Związku Emerytów i Rencistów Pożarnictwa RP - pana Stanisława Kuszły oraz pani Arletty Kalinowskiej – absolwentki konserwacji zabytków PWSZ w Nysie, udało się odnaleźć na cmentarzu przy al. Wojska Polskiego pozostałą część nagrobka Johannesa Hellmanna, tj. płytę z inskrypcjami opisującymi zmarłego. Płyta leżała napisami do ziemi i dopiero jej odwrócenie pozwoliło zidentyfikować osobę, której była przypisana. Poniżej zamieszczam dwa zdjęcia wykonane w dniu 17 marca 2011 roku w trakcie odnalezienia nagrobka. Jedno ze zdjęć przedstawia nagrobek w takim stanie w jakim go znaleziono - leżący inskrypcjami do ziemi, a drugie zdjęcie to widok nagrobka już odwróconego. To jednak nie był koniec odkryć. Pod płytą Johannesa Hellmanna znaleziono płytę nagrobną jego syna – Hansa Hellmanna, oficera marynarki, człowieka któremu w roku 1908 postawiono pomnik przy dzisiejszej ul. Wolności. Płyta Hansa Hellmanna była rozbita na parę fragmentów. Jej zdjęcie załączam poniżej. Ekshumacja grobu Johannesa Hellmanna rozpoczęła się skoro świt. Był to chłodny, mglisty i dżdżysty poranek. Na miejsce przybyłem ok. godz. 7:00, kiedy ludzie wynajęci do odkopania grobu już pracowali. Dół, który znajdował się nieopodal nieczynnego kościółka św. Sebastiana i św. Rocha był już głęboki i dopiero co ukazały się w ziemi pierwsze kości ludzkie. Były to kości długie nóg i czaszka. W tym momencie do pracy przystąpił Rolf Schamberger - dyrektor Niemieckiego Muzeum Straży Pożarnej we Fuldzie. Rozpoczął dalsze dokładne odkrywanie szkieletu, jednocześnie analizując szczątki zmarłego pod kątem wieku i płci oraz mierząc szkielet. Analiza wykazała, że cechy zmarłego pasują do osoby Johannesa Hellmanna. Przeprowadzając właściwą ekshumację Rolf Schamberger wszystko tłumaczył na bieżąco w języku niemieckim. Część jego wypowiedzi nakręciłem w kilku krótkich filmikach, które w zeszłym roku zamieściłem na swoim kanale (ralf) w serwisie Youtube. Oto linki do tych materiałów: 1. https://www.youtube.com/watch?v=EVTP0Wv-804 2. https://www.youtube.com/watch?v=IMRY95wKGmE 3. https://www.youtube.com/watch?v=nsHPdBeKguI 4. https://www.youtube.com/watch?v=g-MzIYixSeQ 5. https://www.youtube.com/watch?v=GtYSxp4fTFU 6. https://www.youtube.com/watch?v=qohldbabdqw 7. https://www.youtube.com/watch?v=BhkAKmvUrtU 8. https://www.youtube.com/watch?v=Sx1ZoxXcJWI 9. https://www.youtube.com/watch?v=iwdqVvI5kBE 10. https://www.youtube.com/watch?v=nLnh9B7cBBg 11. https://www.youtube.com/watch?v=wamMkG9IZsU Przy szczątkach Johannesa Hellmanna odnaleziono metalowe fragmenty trumny (okucia, uchwyty), po drewnie nie było śladu. Po wydobyciu wszystkich szczątków J. Hellmanna rozpoczęto przeszukiwanie ziemi położonej głębiej, aby odnaleźć ewentualne szczątki innych osób w tym grobie. Bezpośrednio pod szczątkami Johannesa spoczywał drugi szkielet, a obok tego drugiego szkieletu (na tej samej głębokości) spoczywał szkielet trzeci. Jeden z nich (męski) był prawdopodobnie szkieletem syna Johannesa Hellmanna - Hansa lub Kurta, a drugi (damski) prawdopodobnie szkieletem drugiej żony Johannesa Hellmanna. Niestety nie jestem w stanie sobie dziś przypomnieć który szkielet leżał bezpośrednio pod Johannesem, a który obok. W ziemi wydobytej podczas ekshumacji udało się znaleźć kilka przedmiotów należących prawdopodobnie do zmarłych. Napisałem „prawdopodobnie” ponieważ jednym z tych przedmiotów jest obrączka z napisem „VATERLANDSDANK 1914”, która nie mogła należeć do żadnego z synów Hellmanna ani do jego żony, ponieważ Hans zginął w roku 1900, a Kurt zmarł w roku 1912. Z kolei druga żona Johannesa zmarła w roku 1913. Po wydobyciu wszystkich trzech szkieletów ich kości umieszczono razem w jednej nowej niewielkiej drewnianej trumnie kształtu kwadratowego, do której włożono również wszystkie znalezione podczas ekshumacji przedmioty. Trumna ta została następnie przetransportowana na teren cmentarza jerozolimskiego przy ul. Mieczysława I i tam umieszczona w przygotowanym pustym grobie, nad którym postawiono cały odnowiony nagrobek jaki pierwotnie stał nad grobem Johannesa Hellmanna przy ul. Wojska Polskiego. Ponowny pochówek „ojca śląskich strażaków” w dniu 11 listopada 2011 roku był wyniosłą ceremonią, na którą przybyło wielu oficjeli. Podczas chowania szczątków rozbrzmiały syreny wozów strażackich. Zdarzenie to zarejestrowałem kamerą, można je obejrzeć na moim kanale w serwisie Youtube pod linkiem: KLIK. Johannes Hellmann spoczął kilka metrów obok grobu słynnego niemieckiego poety - Josepha von Eichendorffa. Pozostaje sprawa wątpliwości, które mogą się nasuwać jeśli chodzi o identyfikację ekshumowanych szczątków. Oficjalnie przedstawia się informacje, że wraz ze szczątkami Johannesa Hellmanna ekshumowano szczątki jego syna Kurta. Trzewioczaszka wykopanego przy Johannesie Hellmannie męskiego szkieletu posiadała z przodu znaczne ubytki kostne, które raczej nie powstały pośmiertnie, a z tego co wiadomo Kurt Hellmann zmarł w wieku 39 lat na poważną chorobę serca, nie na skutek wypadku podczas którego jego czaszka mogłaby odnieść tak poważne obrażenia. Jej stan zachowania sugerował raczej to, że człowiek ten odniósł poważne i śmiertelna urazy głowy, co pasowałoby raczej do sylwetki Hansa Hellmanna, który zginął na okręcie w wyniku ostrzału artyleryjskiego i wybuchu pocisku. Przypuszczenie to potwierdzałaby znaleziona pod nagrobkiem Johannesa Hellmanna płyta nagrobna Hansa Hellmanna. Jeśli chodzi o drugi szkielet - damski to przyjmuje się, że jest to szkielet drugiej żony Johannesa Hellmanna, która zmarła 11 lat przed Johannesem w wieku 65 lat. Jeśli rzeczywiście poprawnie zidentyfikowano ten szkielet to należy wiedzieć, że drugą żoną Johannesa była Elisabeth Kutzen - córka zasłużonego, wieloletniego burmistrza Nysy Eduarda Kutzena (1810-1874), którego kamień nagrobny z cmentarza przy al. Wojska Polskiego kilka lat temu trafił do muzeum w Nysie. Niestety nie znam języka niemieckiego i nie rozumiałem tego co podczas ekshumacji Johannesa Hellmanna mówił Rolf Schamberger, z resztą po wydobyciu resztek Johannesa Hellmanna opuściłem na jakiś czas miejsce ekshumacji i wróciłem kiedy szczątki pozostałych dwóch osób zostały już wydobyte. Być może w międzyczasie stało się coś co pozwoliło z wysokim stopniem prawdopodobieństwa zidentyfikować ostatnie dwa szkielety. Jeśli macie jakieś informacje w tej kwestii uprzejmie proszę o podzielenie się nimi. ralf - 2018-02-05, 13:46 Zamieszczam w trzech postach zdjęcia, które wykonałem w dniu 10 listopada 2011 roku w trakcie ekshumacji szczątków Johannesa Hellmanna oraz podczas uroczystości jego ponownego pochówku. Fotografie ułożone są chronologicznie, zdjęcie nr 1 wykonano jako pierwsze, a zdjęcie nr 29 jako ostatnie. ralf - 2018-02-05, 13:50 Kolejne zdjęcia z ekshumacji Johannesa Hellmanna. ralf - 2018-02-05, 13:55 I ostatnia część zdjęć z ekshumacji Johannesa Hellmanna oraz dwie fotografie z jego ponownego pochówku. ralf - 2021-11-30, 11:16 Zdjęcia dawnego cmentarza katolickiego przy al. Wojska Polskiego, wykonane w jesieni 2009 roku. Zaznaczono na nich leżący nagrobek Johannesa Hellmanna, który wtenczas nie był jeszcze zidentyfikowany. ralf - 2022-06-05, 18:24 Na bocznej ścianie nagrobka Johannesa Hellmanna znajduje się wykuta nazwa zakładu kamieniarskiego, który ten nagrobek wykonał - Gorlt. Był to nyski zakład o pełnej nazwie "H.Gorlt & Sohn" z siedzibą przy Scheinerstrasse 10 (ul. Moniuszki), którego warsztat i magazyn w latach 30. znajdowały się w okolicy dzis. ul. Szkolnej. ralf - 2022-06-06, 09:39 Temat postu: Płyta nagrobna Johannesa Hellmanna JOHANNES
HELLMANN *12.08.1840 †23.09.1924 HONOROWY OBYWATEL MIASTA NYSY. OJCIEC ŚLĄSKIEGO POŻARNICTWA. PREZES TOWARZYSTWA SZTUKI I STAROŻYTNOŚCI W LATACH 1897-1922 VORSITZENDER DES KUNST UND ALTERTUMSVEREINS IN DEN JAHREN 1897-1922 STARANIEM STRAŻAKÓW, BURMISTRZ NYSY, MUZEUM POŻARNICTWA W FULDZIE ORAZ MNIEJSZOŚCI NIEMIECKIEJ- PRZENIESIONO PROCHY JOHANNESA HELLMANNA ORAZ RODZINY Z CMENTARZA ŚW. ROCHA I UFUNDOWANO PŁYTĘ NAGROBNĄ. DANK DES ENGAGEMENTS DER FEUERWEHRMANNER, DER BURGERMEISTERIN DER STADT NEISSE DES DEUTSCHEN FEUERWEHR MUSEUMS IN FULDA UND DER DEUTSCHEN MINDERHEIT WURDE JOHANNES HELLMANN MIT SEINER FAMILIE VOM ST. ROCHUS FRIEDHOF UMGEBETTET UND DIESE TAFEL GESTIFTET A.D. 10.11.2011 |
||||||
