Forum Historii Nysy

Załączone zdjęcia przedstawiają pozostałości zabudowań na terenie dawnej kolonii należącej do Gierałcic, która do 1945 r. nosiła nazwę Domsdorf i znajdowała się przy dzisiejszej granicy polsko-czeskiej, w odległości ok. 2,5 km na południowy-zachód od centrum Gierałcic. Kolonia rozciągała się na odcinku ok. 700 m wzdłuż granicy. W roku 1895 na terenie Domsdorfu stało 12 domów, w których mieszkało 70 osób. Dziś jest to pustkowie z nielicznymi ruinami, zarośnięte i leżące z dala od większych siedzib ludzkich.

Dziękuję Neisserze za Twój wpis :-)

Uściślę tylko, że na trzech pozostałych bokach cokołu widnieją nazwiska teściów Heinricha Theissinga oraz nazwisko jego żony:

– Carl Kunhart (kupiec) – ur. 4.II.1802, zm. 25.X.1861 [zdj.2]
– Auguste Kunhart z d. Kraemer – ur. 4.V.1803, zm. 26.XI.1880 [zdj.3]
– Maria Theissing z d. Kunhart – ur. 10.V.1839, zm. 5.XII.1873 [zdj.4]

Z kolei tuż obok ww. cokołu leży nagrobek panny Elisabeth Theissing – ur. 22.II.1872, zm. 16.II.1919 [zdj.1, zdj.5], zapewne córki Marii i Heinricha Theissingów. Jak widać żona Heinricha zmarła 2,5 miesiąca po narodzinach ich córki. Sama Elisabeth żyła 47 lat i zmarła na skutek przeziębienia, niedługo po zakończeniu I wojny światowej. Elisabeth zajmowała się prowadzeniem Towarzystwa Paramentów (Paramentenverein) w Nysie, które dobrowolnie przejęła w 1907 r. i kontynuowała do swojej śmierci. Wzmianka o tym fakcie znajduje się w czasopiśmie „Neisser Heimatblatt”, nr 30/31 z 1953 r., na str. 8.

Dom nr 41 w Iławie (Eilau) lata swojej świetności ma już dawno za sobą, choć z pewnością był kiedyś jednym z najładniejszych domów w okolicy. Obecnie jest zamieszkały, chyba, że jego mieszkańcami nazwiemy stado owiec, które zajmuje tamtejszy parter, przekształcony w owczarnię. Na kamiennej tablicy wmurowanej w południową ścianę budynku widnieje data roczna „1874”, określająca rok jego powstania oraz inicjały „J. J.”, zapewne oznaczające jego ówczesnego właściciela, który go wybudował. Według informacji przedstawionych przez dawnego mieszkańca Jarnołtowa na zdjęciu ukazującym przedwojenną Iławę (FOTO), w domu tym przed 1945 r. mieszkała rodzina o nazwisku Jockisch oraz Müller, zatem najprawdopodobniej wspomniane inicjały odnosiły się do nazwiska Jockisch. Może tutaj chodzić o urodzonego w 1823 r. w Iławie i tam mieszkającego Josepha Jockischa, którego żoną była pochodząca z Biskupowa (Bischofswalde) Maria Theresia z d. Rinke. Na południowej ścianie domu, na wysokości poddasza, stoi w niszy figura świętego, który w lewej ręce trzyma krzyż. Prawdopodobnie jest to św. Jan Nepomucen, który w tradycji ludowej chronił pola i zasiewy przed powodzią. Dom nr 41 był jednym z najniżej położonych budynków w Iławie, stojącym tuż obok młynówki, będącej ramieniem bocznym płynącej nieopodal rzeki Mory.

Teren dawnej stacji kolejowej na linii 328 w Łące (Wiesau).

Widok w kierunku wschodnim na budynek dawnego dworca kolejowego w Łączkach (Lentsch), obok którego znajdowała się kopalnia węgla brunatnego oraz cegielnia. Do Łączek prowadziła bocznica linii kolejowej 332.

Widok w kierunku zachodnim na dawne torowisko linii 328 w Białej Nyskiej. Zdjęcie zrobiono na dawnym przejeździe kolejowym przy ul. Nyskiej, która prowadzi do Przełęku. Na pierwszym planie zdjęcia nr 1 widać jeszcze wystający z lewej strony fragment zardzewiałej szyny kolejowej.

Zdjęcie zrobiono spod Winnej Góry (Wein-Berg) w Sławniowicach w kierunku północnym. Widać na nim wzniesienie o nazwie Złota Góra (Gold-Berg) o wysokości 342 m n.p.m., oddalone od fotografującego o 1,7 km.

Kapliczka przy drodze gruntowej prowadzącej ze Siestrzechowic do Morowa. Stoi 200 metrów od drogi powiatowej 1632 O, prowadzącej przez Siestrzechowice.

Zdjęcia nr 1, 2, 3, 4 ukazują teren dworca kolejowego w Sławniowicach. Na zdjęciach nr 1, 2, 3 widać częściowo zachowany do dziś na budynku, przedwojenny napis – „GROSS-KUNZENDORF”. Zdjęcie nr 4 zrobiono z dawnej rampy załadunkowej, z której kamień użytkowy był dostarczany kolejką wąskotorową z kamieniołomów zlokalizowanych po wschodniej stronie Sławniowic, i gdzie przeładowywano go na kolej normalnotorową jadącą do Nysy.

Zdjęcie nr 5 przedstawia na pierwszym planie drogę gruntową, w miejscu której biegło kiedyś torowisko kolejki wąskotorowej, którą transportowano kamień użytkowy z kamieniołomów pod Jarnołtowem (Dürr-Arnsdorf) do Sławniowic i dalej do Nysy. Załączone zdjęcie zrobiono w kierunku wschodnim, przy Winnej Górze (Wein-Berg), która znajduje się na zachodnim skraju Sławniowic. Na górze tej istnieje stary, zalany wodą kamieniołom. Na ostatnim tle zdjęcia, po prawej stronie widać budynek dworca kolejowego linii Sławniowice–Nysa.

Kamienna figura św. Jana Nepomucena, która stoi na wschodnim skraju Kałkowa, 40 metrów przed rzeką Widną. Figurę fundował w 1729 r. Ferdinand Ernst von Oberg.

Na poniższym zdjęciu widać budynek dawnej kuźni, stojący w Kałkowie, 60 metrów na południe od tamtejszego kościoła.

Cegła z trzema kolistymi wgłębieniami, tzw. czarkami, na południowej ścianie kościoła w Kałkowie. O tego typu śladach pisaliśmy już w temacie pt. „Fort Prusy”, więc osoby nimi szerzej zainteresowane odsyłam do linku: KLIK

Zdjęcie czarno-białe przedstawia te same trzy ślady co zdj.1, ale zostało wykonane ok. 90 lat wcześniej, tj. w latach 30. XX w. przez Grete Hoffmann (1892-1974), znaną nyską fotografkę i literatkę. Oryginalny podpis pod jej zdjęciem brzmi: „Näpfchensteine an d. Kalkauer Kirchenmauer”.

Kamienny nagrobek wmurowany w południową ścianę kościoła w Kałkowie. Widnieje na nim inskrypcja rozpoczynająca się treścią: „Hier ruher der Gastwirth Anton Thomas [...]”. Pozostała część napisu jest zatynkowana i na razie nie da się jej odczytać.

Krzyż nagrobny poświęcony gospodarzowi z Kałkowa o nazwisku Franz Poppe (1826-1880).

Ciekawy, kamienny detal architektoniczny stoi na murze przykościelnym. Jest to prawdopodobnie lilia wykonana w piaskowcu. Nie natrafiłem na żadną wzmiankę mówiącą o pochodzeniu tego elementu. Możliwe, że był on częścią przedmiotowego kościoła jeszcze przed jego rozbudowaniem na początku lat 30. XX wieku.