Forum Historii Nysy Strona Główna Forum Historii Nysy
Serwis społecznościowy poświęcony historii miasta Nysa

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy  StatystykiStatystyki
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj

Poprzedni temat «» Następny temat
Juwenat Franciszkanów (Collegium Seraphikum)
Autor Wiadomość
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 3116
Skąd: Kraków
Wysłany: 2024-01-02, 00:07   Juwenat Franciszkanów (Collegium Seraphikum)

We Wrocławiu-Karłowicach, w tamtejszym klasztorze franciszkanów w październiku 1899 r. otwarto niższe seminarium duchowne. Z powodu zwiększającej się w nim liczby uczniów, wrocławska placówka okazała się wkrótce zbyt ciasna, by pomieścić wszystkich wychowanków. Z tej przyczyny władze klasztorne za radą kardynała Georga von Koppa (1837-1914) postanowiły, że w klasztorze franciszkanów w Nysie zostanie dobudowane dodatkowe skrzydło i również tam powstanie takie seminarium. W ten sposób dnia 2 października 1911 r. w Nysie założono Juwenat Franciszkanów (Juvenat der Franziskaner zu Neisse), zwany Collegium Seraphikum. Było to męskie, prywatne gimnazjum wraz z internatem, prowadzone przez Zakon Braci Mniejszych (franciszkanów) Prowincji Wrocławskiej pw. św. Jadwigi. Rocznie do kolegium uczęszczało ok. 180 uczniów. Zajęcia w nim były oparte na programie nauczania stosowanym w państwowych pruskich szkołach średnich. W placówce zorganizowano bibliotekę, specjalistyczne gabinety wykładowe i kaplicę dla uczniów. Wkrótce w pomieszczeniu biblioteki, która służyła także wykładowcom, urządzono niewielkie Muzeum Misyjne. Pierwszym rektorem kolegium został o. Gaudenty Strzybny, który pełnił tę funkcję do 1915 roku. Rozpoczęta w 1914 r. pierwsza wojna światowa zdezorganizowała działalność szkoły, gdyż w klasztorze ulokowano lazaret, a uczniowie pomagali w nim opiekować się chorymi, przede wszystkim jeńcami wojennymi. Dodatkowo w 1917 r. na terenie klasztoru wybuchła epidemia grypy, wskutek której zmarło paru tamtejszych wykładowców. Jeszcze w tym samym roku trzydziestu siedmiu uczniów otrzymało powołanie do wojska i zostało wysłanych na front. Pomimo tego wszystkiego szkoła funkcjonowała nieprzerwanie, choć powrót do normalnego funkcjonowania placówki nastąpił dopiero po zakończeniu I wojny światowej. Kolegium franciszkanów w Nysie było podległe Prowincjalnemu Kolegium Szkolnemu w Opolu (Provinzial-Schulkollegium zu Oppeln). Nauka trwała 8 lat i kończyła się egzaminem państwowym, który zdawało się w nyskiej placówce. Warunkiem przyjęcia do sexty (tj. pierwszej klasy gimnazjum) był wiek chłopca, który musiał wynosić 12-13 lat. Rok szkolny rozpoczynał się w Wielkanoc. Ponieważ kolegium było przeznaczone do nauki i wychowania wyłącznie kolejnego pokolenia zakonu franciszkanów, przyjmowani do niego byli tylko ci chłopcy, którzy wykazywali chęci i skłonności do wstąpienia w szeregi zakonu franciszkanów po ukończeniu tej szkoły, tak by później pracować jako księża misjonarze w Niemczech lub za granicą. Kolegium zostało rozwiązane przez władze hitlerowskie w jesieni 1939 r. Po II wojnie światowej, w 1946 r. polscy franciszkanie reaktywowali je, ale już w 1952 roku władze komunistyczne ostatecznie je zlikwidowały. Przedwojenny księgozbiór biblioteki klasztoru franciszkanów w Nysie w 1952 r. liczył ponad 25000 woluminów i został wtedy zarekwirowany przez Służbę Bezpieczeństwa, a następnie zdeponowany w nowo powstałej Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Opolu. Występujące na drukach dwa rodzaje nyskich, kolegiackich pieczęci franciszkańskich posiadały treść: „Bibliotheca Collegii Seraph. Nissensis” (pieczęć okrągła) oraz „Juvenat der Franziskaner Neisse” (pieczęć owalna). Po zlikwidowaniu kolegium, część jego budynków została przekazana Młodzieżowemu Ośrodkowi Wychowawczemu, który rozpoczął działalność z dniem 1 września 1952 r.


Opracował: ralf
Tekst na podstawie:
• Dąbrowski Marcin: „Dzieje Prowincji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Polsce w latach 1923–1939” (rozprawa doktorska — Wydział Teologii KUL), Lublin 2021.
• Mandziuk Józef: „Postacie śląskiego Kościoła katolickiego w czasach nowożytnych (c.d.)”, [w:] „Saeculum Christianum”, 18 (2011), nr 2.
• Paszkowska Aleksandra: „Starodruki w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej”, Opole 2009.
• Pawlik Krzysztof: „Biblioteki w Nysie w latach 1810-1939”, [w:] „Roczniki Biblioteczne”, 1992 r., tom 35 (1991).
• Pawlik Krzysztof: „Zarys historii muzeów w Nysie od końca XIX wieku do 1945 roku”, [w:] „Muzealnictwo”, tom 47 (2006), Warszawa 2006.
• Stein Erwin i in.:, „Neisse mit Anhang Stadt und Bad Ziegenhals”, tom XIV - „Neisse mit Anhang Stadt und Bad Ziegenhals”. Berlin-Friedenau 1925.

(zdj.1) Rzut zespołu klasztornego oo. franciszkanów przy al. W.P. w Nysie.jpg
Plik ściągnięto 6 raz(y) 997,63 KB

(zdj.2) Widok na zespół klasztorny, w tym zabudowania Collegium Seraphikum, od strony północnej.jpg
Plik ściągnięto 5 raz(y) 776,06 KB

(zdj.3) Dziedziniec przed wejściem do Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 4 raz(y) 301,92 KB

(zdj.4) Aula w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 5 raz(y) 699,8 KB

(zdj.5) Jadalnia w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 3 raz(y) 564,23 KB

(zdj.6) Sala bankietowa w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 5 raz(y) 226,09 KB

(zdj.7) Scena w sali bankietowej w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 3 raz(y) 722,62 KB

(zdj.8) Kaplica w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 3 raz(y) 776,71 KB

(zdj.9) Kaplica w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 3 raz(y) 234,25 KB

(zdj.10) Korytarz klasowy Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 4 raz(y) 156,15 KB

(zdj.11) Grupa figuralna - święty Franciszek obejmujący Chrystusa na Krzyżu - w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 3 raz(y) 386,95 KB

(zdj.12) Grupa figuralna - Jezus w świątyni - w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 3 raz(y) 229,17 KB

(zdj.13) Zbiory fizyczne w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 4 raz(y) 656,81 KB

(zdj.14) Pokój do eksperymentów fizycznych w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 4 raz(y) 663,11 KB

(zdj.15) Dolne przejście w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 5 raz(y) 599,21 KB

(zdj.16) Gabinet dyrektora w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 3 raz(y) 285,39 KB

(zdj.17) Sala muzealna w Collegium Seraphikum.jpg
Plik ściągnięto 4 raz(y) 280,32 KB

(zdj.18) Boisko sportowe przy Collegium Seraphicum.jpg
Plik ściągnięto 6 raz(y) 277,43 KB

_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
ralf 
Administrator


Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 3116
Skąd: Kraków
Wysłany: 2024-01-02, 11:30   

Załączam skan świadectwa ukończenia Juwenatu Franciszkanów w Nysie w niepełnym zakresie (tzw. Abgangszeugnis) wystawionego w dniu 13 marca 1922 roku dla ucznia o nazwisku Paul Szdzuj (1905-1990), który uczęszczał do tego kolegium od kwietnia 1919 r. do marca 1922 r. Świadectwo podpisał ówczesny rektor szkoły o. Athanasius Theodor Burda OFM (1887-1952) oraz ordynariusz o. Ewald Brzesowski.

Skan świadectwa pochodzi z książki pt. „Osieczna w walce o niepodległość. Zarys historyczno-kulturalny do dziejów Ziemi Leszczyńskiej. 1890–1919” (wyd. Poznań-Osieczna 2018, reprint), której autorem jest sam Paul Szdzuj, o zmienionym już nazwisku na Paweł Edward Frankiewicz.

Świadectwo ukończenia Juwenatu Franciszkanów w Nysie w niepełnym zakresie z 1922 roku.jpg
Plik ściągnięto 2 raz(y) 315,92 KB

_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.
 
     
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

phpBB by przemo  
Strona wygenerowana w 0,27 sekundy. Zapytań do SQL: 12