Wojsko pruskie i niemieckie - Album 2. kompanii 28. pułku piechoty (1935-1936)
ralf - 2018-03-16, 21:03 Temat postu: Album 2. kompanii 28. pułku piechoty (1935-1936) Kilka lat temu zakupiłem skany przedwojennego albumu poświęconego 2. kompanii 28. pułku piechoty z Nysy. Jest to zbiór 200 fotografii wykonanych w okresie lat 1935-1936. Album rozpoczyna się zdjęciami wykonanymi pod koniec czerwca 1935 roku w miejscowości Langenlonsheim, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat w Niemczech, w czasie poboru do służby wojskowej pochodzących stamtąd rekrutów. Miało to związek z wprowadzeniem w Niemczech w dniu 16 marca 1935 roku obowiązkowej służby wojskowej. Kolejne zdjęcia ukazują rekrutów po przyjździe do Nysy, gdzie trafiają pod koniec października 1935 roku. Tam w asyście wojskowej orkiestry maszerują kolumną z dworca kolejowego przez miasto, do koszar przy ul. Kościuszki, gdzie stacjonuje 28. pułk piechoty, w którego szeregi zostaną wcieleni. Zaprzysiężenie rekrutów odbywa się w listopadzie 1935 roku na placu Fryderyka Wilhelma (obecnie teren Zakładu Karnego przy ul. Kościuszki). Jednostka ćwiczy na terenie ówczesnego poligonu w Nysie, znajdującego się po północnej stronie miasta (poligon ten po wojnie przejęło WP). W maju 1936 roku jednostka wyjeżdża na ćwiczenia wojskowe do Świętoszowa (Neuhammer am Queis). W lipcu 1936 roku na terenie poligonu w Nysie odbywa się festyn sportowy wspomnianego pułku. Tego samego lata kompania ćwiczy na rzece Nysie Kłodzkiej, w okolicy dawnej tzw. tamy wojskowej przy parku miejskim. W sierpniu 1936 roku jednostka odbywa manewry wojskowe na terenie ziemi kłodzkiej. Na placu Defilad w Nysie tego samego roku kompania bierze udział w uroczystości święta dożynek. Wydaje się, że głównym bohaterem albumu jest żołnierz o nazwisku Stiehl i to jego postać widnieje na większości zdjęć. W okresie swojej służby trafia on z bliżej nie znanych przyczyn do lazaretu w Nysie mieszczącego się przy dzis. ul. Sikorskiego 1 (obecnie budynek Zespołu Szkół Ekonomicznych).
Wszystkie zdjęcia w albumie są mniej lub bardziej dokładnie opisane, z wymienieniem nazwisk widniejących na nich żołnierzy. Prawie wszystkie fotografie są w albumie oryginalnie przyklejone co wyklucza możliwość pomylenia opisów. Jedynymi dwoma zdjęciami, które są wkładane są: znajdująca się na pierwszej stronie albumu fotografia ww. żołnierza Stiehla - co wskazuje, że mogło być więcej takich samych albumów, które były rozdawane żołnierzom przedmiotowej kompanii, a każdy otrzymywał egzemplarz wraz ze swoim zdjęciem na pierwszej stronie - oraz znajdująca się na ostatniej stronie widokówka przedstawiająca Nysę.
W wątku tym będę umieszczał kolejno zdjęcia z tego albumu ale tylko te, o których wiem, że zostały wykonane na terenie Nysy. Fotografie będę opisywał zgodnie ze znajdującymi się przy nich oryginalnymi opisami. Gdyby ktoś z jakiś powodów był zainteresowany pozostałymi zdjęciami z albumu, proszę się ze mną kontaktować przez poniżej podane "pw" lub "email". Jednocześnie wyrażam chęć potencjalnego podzielenia się całym zdigitalizowanym albumem z osobami lub instytucjami rzeczowo związanymi z tematem.
Na fotografiach widnieją m.in. żołnierze o nazwiskach: Hohmeyer (Major), Ullrich (Major), Dr Rosskopf (Hauptmann), Kluge (Oberleutnant), Zigler (Leutnant), Franke (Feldwebel), Mohnen (Feldwebel), Patze, Rabatz, Müller, Schilke, Feiertag, Heinz, Anders, Drischner, Raab, Krause, Herrmann, Rühling, Förster, Jüttner, Pfeifer, Knopp, Konrad, Kommineck, Münzlinger, Kalla, Fiebiger.
Poniżej pierwsze kilka zdjęć albumu. Wśród nich znajduje się również zdjęcie kamienia pamiątkowego, które zostało już zamieszczone w poście pod linkiem: KLIK.
ralf - 2018-03-17, 13:09
Kolejna strona albumu dedykowana jest dowódcy 2. kompanii 28. pułku piechoty w Nysie, którym był kapitan dr Maximilian Rosskopf (1898-1953). Widnieje na niej zdjęcie kapitana wykonane na Placu Defilad (Paradeplatz) w Rynku. Jakie były losy tego oficera pod koniec wojny? Otóż w styczniu 1945 r. Rosskopf objął dowództwo 168. dywizji piechoty, a w marcu 1945 r. dowództwo 606. dywizji piechoty. W dniu 20 kwietnia 1945 r. został awansowany na generała majora, a tydzień później odznaczono go Krzyżem Rycerskim. W dniu 3 maja 1945 r. dostał się do brytyjskiej niewoli, z której wyszedł 9 października 1947 r. Zmarł w niemieckim mieście Lüdenscheid w dniu 16 marca 1953 r. Szerzej o tej postacji pod linkiem: KLIK.
Obok wspomnianego zdjęcia M. Rosskopfa znajduje się odręcznie napisany tekst trzy zwrotkowej piosenki dla żołnierzy 28. pułku piechoty w Nysie:
1. Stoßt in die Trompeten
Trommeln schlagen an
im gleichen Schritt getreten,
die Fahnen voran, den Kinnriemen unter
den Stahlhelm gespannt marschieren wir
wir für uns deutsches Land.
Refrain: Brüder haltet die Treu, heut sind wir
noch Knechte, morgen sind wir frei.
2. Voran die Kolonnen, schließt auf die Reihen,
was kann uns anderes frommen, als Kämpfer
zu sein. In trommelndem Takt dröhnet hart
unser Tritt, er reisset alle Euch alle mit.
Refrain: Brüder …
3. Lasst flattern die Fahne, vor uns groß und breit,
auf das sie immer mahne an unseren Eid.
Wir folgen ihr für unser Ehr und Recht,
und kämpfen um sie für ein künftig Geschlecht.
Refrain: Brüder …
ralf - 2018-03-18, 00:06
W dniu 7 listopada 1935 roku na ówczesnym pl. Fryderyka Wilhelma (obecnie teren Zakładu Karnego przy ul. Kościuszki) odbyła się uroczystość zaprzysiężenia rekrutów. Towarzyszyła temu parada, przemowa księdza oraz podniesienie flagi. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że jak podaje opis zdjęcia, w dniu tym na pl. Fryderyka Wilhelma ściągnięto dotychczas zawieszaną flagę III Rzeszy starego wzoru (1933-1935) i po raz pierwszy wzniesiono flagę III Rzeszy nowego wzoru (1935-1938).
ralf - 2018-03-18, 22:09
Kolejnym oficerem, którego postać widnieje w albumie (zdj.14) jest major Heinrich Hohmeyer (1888-1942), który dowodził jednym z batalionów 28. pułku piechoty. W kwietniu 1937 r. Hohmeyer awansował na podpułkownika. W roku 1939 objął dowództwo nad 8. zapasowym pułkiem piechoty i dowództwo nad 189. pułkiem piechoty. W roku 1940 uzyskał awans na pułkownika. W styczniu 1942 r. w Rosji w okolicy Andrieapola (obwód twerski) wybrał się samemu na rozpoznanie, z którego nie powrócił[1]. Został pośmiertnie awansowany w 1942 r. na generała majora[2].
Opis jednej z poniższych fotografii (zdj.21) podaje, że widniejącej na nim kompanii żołnierzy przewodzi major Ullrich. Jest to zapewne Reinhard Ullrich (1890-1966), który w październiku 1935 roku objął dowództwo kompanii przy jednym z batalionów 28. pułku piechoty. W kwietniu 1945 roku został awansowany na generała majora. Podczas kapitulacji wojsk niemieckich dostał się do niewoli amerykańskiej, z której został zwolniony w czerwcu 1945 roku. Zmarł w Schweinfurcie (Niemcy) w październiku 1966 roku. Więcej o jego sylwetce pod linkiem: KLIK.
Poza ww. zdjęciami załączam dwie fotografie opisanego wcześniej kapitana dr Maximiliana Rosskopfa. Pozostałe zdjęcia przedstawiają m.in. parady wojskowe z udziałem żołnierzy 28. pułku piechoty.
Przypisy:
[1] http://forum.panzer-archi...p=201740#201740
[2] https://www.feldgrau.com/...inrich-Hohmeyer
ralf - 2018-03-19, 16:28
Pierwsze z niżej zamieszczonych zdjęć (zdj.26) zrobiono w dniu 26 lutego 1936 roku. Przedstawia ono żołnierzy 4. grupy wchodzącej docelowo w skład 2. kompanii 28. pułku piechoty. Widnieją na nim żołnierze o następujących nazwiskach:
- w górnym rzędzie: Anders, Konrad, Krause.
- w środkowym rzędzie: Fiebischer, Rezenerietzschock, Schilke, Heinz, Stiehl, Feiertag (jednego nazwiska nie umiem odczytać)
- na dole: Müller, Franke, Drischner, Patze, Rabatz
Kolejne siedem zdjęć wykonano wewnątrz budynku koszarowego, w tym w izbie nr 117. Dwie następne fotografie zrobiono na terenie Fortu Prusy (jedno ze zdjęć tej serii zamieszczono już w temacie o wieży ciśnień pod linkiem: KLIK). Na ostatniej fotografii widnieje dwójka żołnierzy stojących przy nieistniejącym już budynku koszarowym, który stał wzdłuż ul. Poniatowskiego. Opis przy tym zdjęciu mówi, że był to wtenczas budynek koszarowy 1. kompanii 28. pułku piechoty.
ralf - 2018-03-20, 23:20
Pierwsze pięć poniżej załączonych zdjęć wykonano w tzw. niebieski poniedziałek (Blauer Montag) po wschodniej stronie Fortu Prusy, na skraju lasku przy znajdującym się w tym miejscu w okresie PRL poligonie. Widać na nich żołnierzy z kawą, kiełbasą, jakąś przekąską oraz piwem.
Dwa kolejne zdjęcia, na których widnieją rozłożone namioty, zrobiono w tym samym miejscu co ww. ale w innym czasie.
Na uwagę zasługuje zdjęcie przedstawiające żołnierzy siedzących jeden za drugim okrakiem na niskim murku (zdj.44). Ów murek to przeszkoda konna, która zachowała się do dzisiaj w zadrzewieniu po lewej stronie drogi prowadzącej od Bramy Ceglarskiej w głąb dawnego poligonu, na wysokości wieży ciśnień.
Na tym samym zdjęciu widać jeszcze jeden charakterystyczny obiekt, którym jest niewielkie samotne drzewo rosnące w połowie znajdującego się w tle wzniesienia. Jest to do dziś rosnący w tym miejscu dąb, obecnie okazałe już drzewo, które rzuca się w oczy zaraz po wjeździe na teren byłego poligonu przez Bramę Ceglarską, po prawej stronie drogi.
ralf - 2018-04-03, 19:21
Kolejna porcja zdjęć z przedmiotowego albumu. Fotografie nr 1-2 wykonano przy budynku koszarowym nr VI, znajdującym się niegdyś przy ul. Poniatowskiego. Zdjęcia nr 3-7 zrobiono przy istniejącym do dziś dawnym budynku koszarowym nr V przy ul. Kościuszki 10. Ostatnie sześć fotografii wykonano na terenie lazaretu garnizonowego przy dzis. pl. Sikorskiego 1, w budynku którego mieści się obecnie Zespół Szkół Ekonomicznych.
ralf - 2018-05-06, 11:18
Zdjęcia nr 1 i 2 wykonano na terenie istniejącego do dziś kąpieliska miejskiego przy ul. Saperskiej.
Fotografia nr 3 ukazuje żołnierzy maszerujących prawym nadbrzeżem rzeki Nysy Kłodzkiej na wysokości dawnej tamy wojskowej. Zdjęcie to wykonano dokładnie spod istniejącego do dziś pylonu - przyczółka dawnej śluzy nr I (pylon został przesunięty parę lat temu o parę metrów w głąb nadbrzeża). W tle zdjęcia widać Redutę Kardynalską.
Fotografię nr 4 zrobiono na terenie basenu wojskowego o nazwie "Pio", który znajdował się na rzece Nysie Kłodzkiej, na wysokości parku miejskiego, powyżej miejsca, w którym odbiega dawna Młynówka. Na tym samym basenie, lecz po przeciwnej stronie rzeki, tj. od strony parku miejskiego, wykonano zdjęcia nr 5, 6 i 7. Widoczny na nich betonowy mur stoi do dziś.
ralf - 2018-05-16, 16:43
Poniżej zdjęcia wykonane podczas festynu sportowego pułku, który odbył się w dniu 5 lipca 1936 roku na terenie dawnego poligonu wojskowego, przy drodze prowadzącej od Bramy Ceglarskiej do Fortu II.
ralf - 2018-05-17, 11:54
Kolejna porcja zdjęć wykonanych podczas festynu sportowego pułku, który odbył się w dniu 5 lipca 1936 roku na terenie dawnego poligonu wojskowego, przy drodze prowadzącej od Bramy Ceglarskiej do Fortu II.
ralf - 2018-05-18, 11:21
Ostatnia porcja zdjęć wykonanych podczas festynu sportowego pułku w lipcu 1936 roku. Na uwagę zasługują trzy ostatnie fotografie, podpisane w albumie jako "11. oficerów Schilla", które przedstawiają żołnierzy przebranych za 11. dawnych pruskich oficerów, którzy służyli pod dowództwem Ferdinanda von Schilla. Oddział ten, biorący udział w wojnie partyzanckiej, został rozbity przez wojsko napoleońskie w 1809 roku w miejscowości Stralsund w Niemczech. Schill zginął w walkach ulicznych, a jego oficerowie zostali rozstrzelani.
ralf - 2018-05-22, 22:08
Pięć pierwszych zdjęć wykonano w Rynku na Placu Defilad (Paradeplatz) podczas dożynek w 1936 roku. Fotografie nr 6 i 7 zrobiono w "wesoły poniedziałek" (niem. "Fröhliche Montag"). Dwa ostatnie zdjęcia ukazują okoliczność zawieszenia flagi na koszarach nr VI, które stały wzdłuż dzis. ul. Poniatowskiego.
ralf - 2024-11-06, 08:47
Wstawiam kolejne 12 fotografii z przedmiotowego albumu, z podpisu których jednak nie wynika jasno czy zostały wykonane w Nysie. Niemniej kontekst zdjęć wskazuje na to, że tak właśnie było.
Pięć pierwszych zdjęć przedstawia ćwiczenia przy budowie drewnianego, prostego mostu na rzece Nysie Kłodzkiej. Sądzę, że może być to teren położony około 600 metrów powyżej dzisiejszego jazu klapowego przy ul. Wyspiańskiego.
Widniejące nad zdjęciami nazwy plików są przełożonymi na język polski oryginalnymi podpisami tych zdjęć w albumie.
|
|
|