Forum Historii Nysy

ralf · Wysłany: 2018-09-16, 19:54 **Flesza Prudnicka, Bialska i Nowa**

Dziełami fortyfikacyjnym wchodzącymi w skład pierścienia umocnień śródmieścia Nysy, wysuniętymi najdalej w kieruku przedpola twierdzy, były trzy flesze, leżące poza zewnętrzną fosą miejską. Jedna z flesz zachowała się niemal w całości, po drugiej pozostał foremny pagórek, a trzecia została niemal zupełnie zlikwidowana.

Flesza Prudnicka (niem. Neustädter Flesche), najlepiej zachowana z flesz, znajduje się w trójkącie ulic: W. Łukasińskiego, Jagiellońska, Toruńska. Obiekt powstał pomiędzy 1743 a 1745 rokiem. Dzieło to ma postać rozwartego w narysie, otwartego od tyłu dwuramiennika wałów oskarpowanych cegłą i kamieniem. Funkcją fleszy była osłona znajdującej się w fosie na jej tyłach śluzy nr 10 oraz ochrona zewnętrznej bramy prudnickiej, którą strzegła również Flesza Bialska (niem. Bielauer Flesche), położona przy ul. A. Mickiewicza, w odległości 500 m. na południowy-zachód od Fleszy Prudnickiej. Fleszę Bialską zbudowano pomiędzy 1743 a 1745 rokiem, w postaci ostrego w narysie, zamkniętego od tyłu murem szyjowym, dwuramiennika wałów oskarpowanych cegłą. Obie flesze łączyła droga ukryta z czterema placami broni. Zarysy Fleszy Bialskiej uległy niemal całkowitemu zatarciu. W odległości 600 m. na zachód od Fleszy Bialskiej, przy ul. Powstańców Śląskich, znajdowała się Flesza Nowa (niem. Neue Flesche) zwana również Nową Lunetą (niem. Neue Lünette), wzniesiona w 1849 roku za sumę 2300 talarów. Flesza ta osłaniała znajdujące się po jej północnej stronie obiekty nyskiej fabryki prochu. Dzieło to było niewielką lunetą zbudowaną na planie trójkąta (redan ze ściętym ostrzem). Jej regularny dziedziniec otoczony był od frontu wałem ziemnym, a od tyłu niskim murem szyjowym. Na środku dziedzińca stał niewielki budynek, prawdopodobnie prochownia (FPM - Friedens-Pulver-Magazin czyli Prochownia Czasu Pokoju). Fleszę otaczała fosa połączona z pobliskim stawem (późniejszy Staw Łódkowy), co umożliwiało wypełnienie tej fosy wodą. Z czasem kształt dzieła uległ zatarciu. Już przed II wojną światową obiekt był w stanie zniszczonym i nazywano go potocznie "Górką Miłości". Obecnie flesza wyróżnia się jedynie jako foremne ziemne wzniesienie przy krańcu Parku Miejskiego.

Opracowano na podstawie książki Arweda Klose pt. "Festung Neisse" (Hagen 1980) oraz strony http://www.twierdzanysa.com

Poniżej w załącznikach 3, 4, i 5 znajdują się współczesne widoki trzech ww. flesz. Obrazy powstały przy wykorzystaniu lotniczego skaningu laserowego (LIDAR) i danych Numerycznego Modelu Terenu (NMT) w postaci usługi kafelkowanej WMTS "ISOK Cieniowanie".

(zał.1) Współczesne zdjęcie satelitarne Nysy. Czerwonymi kółkami zaznaczono trzy flesze (od prawej); Prudnicką, Bialską i Nową.jpg

Plik ściągnięto 60 raz(y) 1,49 MB

(zał.2) Fragment mapy z 1879 roku. Niebieskimi okręgami zaznaczono trzy flesze (od prawej); Prudnicką, Bialską i Nową.jpg

Plik ściągnięto 84 raz(y) 2,89 MB

(zał.3) Flesza Prudnicka (ISOK cieniowanie).jpg

Plik ściągnięto 47 raz(y) 442,37 KB

(zał.4) Flesza Bialska (ISOK cieniowanie).jpg

Plik ściągnięto 42 raz(y) 397,43 KB

(zał.5) Flesza Nowa (ISOK cieniowanie).jpg

Plik ściągnięto 33 raz(y) 377,68 KB

ralf · Wysłany: 2022-03-25, 08:24

Przedwojenny widok na zapole Fleszy Prudnickiej i znajdującą się przy niej śluzę nr 10, która była jednym z najważniejszych obiektów hydrotechnicznych na terenie twierdzy nyskiej. Zdjęcie wykonano znad kinety tamtejszej fosy w kierunku wschodnim - dzisiaj jest to teren na tyłach bloku mieszkalnego przy ul. Łukasińskiego 8-10.

Widok na zapole Fleszy Prudnickiej i śluzę nr 10. Okres przedwojenny.jpg

Plik ściągnięto 67 raz(y) 586,24 KB