Forum Historii Nysy

Obelix · Dołączył: 19 Lis 2017 Posty: 67 Skąd: Neisse/Nysa

W Nysie istniała firma o światowej sławie w produkcji sprzętu piwowarskiego - Weigelwerk AG (Aktien Gesellschaft). Pierwsza kotlarnia została założona przez Ferdynanda Weigela w 1830 w Grodkowie. W 1856 została przeniesiona do Nysy na ul. Celną 46. W roku 1870 Carl Weigel przeniósł firmę na nyskie Friedrichstadt. Firma początkowo zajmowała się produkcją pomp i aparatów gorzelnianych, sprzętu gaśniczego, centralnego ogrzewania, urządzeń dla rzeźni i mleczarni. W połowie lat 80-tych XIX wieku firma przeszła na produkcję urządzeń dla browarów. Zwiększenie zysków osiągnięto dzięki zastosowaniu w kadziach wynalazku jakim były tzw. "skrzydła Weigla". Dalsze powiększanie zysków firmy przyniosło wynalezienie przyspieszenia gotowania brzeczki, które osiągnięto dzięki użyciu filtra brzeczki zamiast dotychczasowej kadzi filtracyjnej. Odkrycia te pozwoliły firmie na osiągnięcie światowej sławy i uznania. W 1884 roku przedsiębiorstwo przeniesiono do Neisse-Neuland i znacznie powiększono. W 1893 Carl Weigel odszedł z firmy, zastąpił go inż. Waldemar Zimmermann. W 1900 r. przedsiębiorstwo przekształciło się w spółkę akcyjną. Historia zakładu Weigelwerk AG w Nysie znajdującego się przy ul. Morcinka 2 produkującego urządzenia dla browarów i cukrowni oraz aparatów dla przemysłu chemicznego zostaje zakończona dnia 8 stycznia 1947 kiedy to zarządzeniem Przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji do spraw upaństwowienia przedsiębiorstw w Katowicach, przechodzi na własność Skarbu Państwa. Po 1945 Weigelwerk przeniósł siedzibę do Essen i w roku 1970 został zlikwidowany.
Sprzęt z zakładu Weiglwerk był zamontowany w takich browarach jak w Raderbergu, Kopenhadze w browarze Tuborg, Żywcu, Tychach, Wrocławiu w Browarze Mieszczańskim, Głubczycach.
Po wojnie na zgliszczach Weigelwerk AG powstał Zakład Urządzeń Przemysłowych. Obecnie w obiektach tych mieści się firma MEGA produkująca naczepy.

Żywiec cześć z Nysy1.JPG

Plik ściągnięto 67 raz(y) 2,37 MB

Weigelwerk w Japoni.jpg

Plik ściągnięto 32 raz(y) 508,82 KB

Weigelwerk-1937.jpg

Plik ściągnięto 36 raz(y) 46,9 KB

weigelwerk2.jpg

Plik ściągnięto 38 raz(y) 677,81 KB

weigelwerk1.jpg

Plik ściągnięto 71 raz(y) 1023,18 KB

Tabliczka znamionowa.JPG

Plik ściągnięto 25 raz(y) 329,18 KB

Reklama.jpg

Plik ściągnięto 27 raz(y) 48,78 KB

3456601.jpg

Plik ściągnięto 39 raz(y) 417,68 KB

Akcja 1922.JPG

Plik ściągnięto 29 raz(y) 62,16 KB

721.jpg

Plik ściągnięto 30 raz(y) 505,83 KB

ralf · Wysłany: 2018-01-19, 01:36

Zamieszczam wizerunki dwóch tabliczek z nazwą tytułowego zakładu, jego aukcję wydaną w 1901 roku oraz zdjęcie wykonane sprzed bramy zakładu nie później niż w 1935 roku, z ówczesnej Weigelstrasse (ul. Morcinka). Miejsce, w którym stał fotograf zaznaczyłem na załączonym planie czerwoną kropką. Na niebiesko zaznaczyłem dawną ul. Morcinka (obecnie biegnie ona inaczej), a czerwoną strzałką kierunek wykonania zdjęcia.

Tabliczka_1.jpg

Plik ściągnięto 38 raz(y) 417,93 KB

Tabliczka_2.jpg

Plik ściągnięto 24 raz(y) 245,71 KB

Akcja.jpg
Wydana w dniu 3 kwietnia 1901 roku.

Plik ściągnięto 30 raz(y) 755,43 KB

Zdjęcie zakładu Weigelwerk.jpg
Kartka pocztowa napisana w dniu 23 lipca 1935 roku.

Plik ściągnięto 91 raz(y) 855,15 KB

Plan do zdjęcia.jpg
Współczesny widok satelitarny.

Plik ściągnięto 125 raz(y) 557,91 KB

ralf · Wysłany: 2018-03-02, 01:58

Poniżej zdjęcie kotła warzelnego wyprodukowanego w roku 1937 przez zakład Weigelwerk AG w Neisse-Neuland. Kocioł od tego czasu znajduje się w miejscowości Gardelegen w Niemczech, obecnie w tamtejszym muzeum. Źródło zdjęcia: www.museum-digital.de

kocioł warzelny.jpg

Plik ściągnięto 35 raz(y) 760,68 KB

maciek · Dołączył: 19 Lis 2017 Posty: 55 Skąd: Nysa

Dwa zdjęcia lotnicze terenu fabryki:
1. 16 grudnia 1944 r.
2. 9 lipca 1975 r.

Weigelwerk 1975.jpg
9 lipca 1975 r.

Plik ściągnięto 79 raz(y) 313,26 KB

Weigelwerk.jpg
16 grudnia 1944 r.

Plik ściągnięto 102 raz(y) 206,99 KB

Obelix · Dołączył: 19 Lis 2017 Posty: 67 Skąd: Neisse/Nysa

Firma Weigelwerk, nie tylko produkowała sprzęt i akcesoria do browarów. Produkowała również urządzenia do firm spożywczych. I tutaj chciałbym zamieścić jej korespondencję z cukrownią w miejscowości Oreye w Belgii w prowincji Liege. Cukrownia istnieje do dnia dzisiejszego i należy do kompani Sudzucker. Poniżej zamieszczam treść listu, który został wysłany z Nysy w dniu 10 maja 1938 r.
W dolnej stopce dokumentu wymieniona jest:
- Rada Dyrektorów w osobach Hansa Brendel’a i Waltera Spielvogel’a
- Przewodniczący Rady Nadzorczej Georg Hoffmann
Zastanawiające jest czy firma Weigelwerk posiadała do roku 1945 swoje własne biuro tłumaczeń czy korzystała z usług zewnętrznych tłumaczy. Bo trzeba przypomnieć, że handlowali między innymi z USA, Japonią, całą Europą i krajami Ameryki Południowej.

„Szanowni Państwo,
Jak udało nam się przypadkiem dowiedzieć, jesteście Państwo zainteresowani instalacją do suszenia wysłodków w cukrowni.
Pozwoliliśmy sobie zwrócić się jeszcze raz do Państwa, mimo Waszego pisma z 15 października 1937 dotyczącego tegoż projektu, pytając o czy sprawa jest nadal aktualna oraz czy możemy mieć nadzieję na bycie objętym Państwa zamówieniem.
W przypadku gdy nasze propozycje nie znalazły, być może w szczegółach, aprobaty z Państwa strony, będziemy zmuszeni poznać Państwa specjalne oczekiwania, by móc im sprostać.
Ponadto, jesteśmy gotowi złożyć Państwu wizytę przez jednego z naszych inżynierów ekspertów, który mógłby przedyskutować zakres całego materiału z Państwem, naturalnie bez zobowiązania i kosztów z Państwa strony.
Prosimy o podanie daty, która byłaby dla Państwa odpowiednia.”

Weigelwerk.jpg

Plik ściągnięto 52 raz(y) 1,28 MB

ralf · Wysłany: 2018-07-15, 22:43

Z wizerunkiem firmowej kartki wysłanej przez zakład "Maschinenfabrik F. Weigel" w 1916 roku można zapoznać się pod linkiem: http://www.fhn.cba.pl/viewtopic.php?p=878#878

ralf · Wysłany: 2018-08-20, 16:43

Kufel wykonany z miedzianej i mosiężnej blachy. Na dolnej obręczy wytłoczony napis: „F. WEIGEL NACHF. MITTELNEULAND - NEISSE”. Wytwórcą kufla był zapewne zakład Ferdynanda Weigla w Neisse-Neuland. Przedmiot zrobiono zapewne w celu okazjonalnym. Jego wymiary to:

- pojemność całkowita: 3 litry
- wysokość całkowita: 27.5 cm
- średnica max. trzonu: 16 cm
- średnica spodu 12 cm
- waga: 1,2 kg

Kufel - F. Weigel [0].jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 649,37 KB

Kufel - F. Weigel [1].jpg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 657,3 KB

Kufel - F. Weigel [2].jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 671,08 KB

Kufel - F. Weigel [3].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 716,72 KB

Kufel - F. Weigel [4].jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 629,26 KB

Kufel - F. Weigel [5].jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 740,79 KB

Kufel - F. Weigel [6].jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 477,75 KB

Kufel - F. Weigel [7].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 573,58 KB

Kufel - F. Weigel [8].jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 736,54 KB

Kufel - F. Weigel [9].jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 483,27 KB

Kufel - F. Weigel [10].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 718,68 KB

Kufel - F. Weigel [11].jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 685,54 KB

Kufel - F. Weigel [12].jpg

Plik ściągnięto 3 raz(y) 545,5 KB

ralf · Wysłany: 2018-08-30, 12:28

W roku 1890 Carl Weigel przyjął jako wspólników (udziałowców) do swojej firmy dwóch inżynierów. Byli to Willibald Spielvogel* (ur. 21.IX.1860 - zm. 22.XI.1929) oraz Ernst Pistorius. To właśnie do nich dołączył w roku 1893 Waldemar Zimmermann, po odejściu Carla Weigla.
Zakład od początku XX wieku część swojej produkcji kierował do kilku krajów europejskich, Ameryki Łacińskiej, Chin i Japonii. W 1936 roku fabryka zatrudniała ok. 500 osób.

Poniżej załączam plan z 1932 roku, obrazujący niebieskimi kółkami tereny fabryk, które znajowały się przed II wojną światową w Średniej Wsi, w tym oznaczony czerwonym okręgiem teren zakładu Weigelwerk.

* nota biograficzna Willibalda Spielvogela znajduje się w periodyku pt. "40. Bericht der Wissenschaftlichen Gesellschaft Philomathie in Neisse von Oktober 1927 bis Oktober 1931", Neisse 1932, str. 79.

(zał.1) Plan Nysy z 1932 roku. Niebieskimi kółkami zaznaczono tereny fabryk w Średniej Wsi, w tym oznaczony czerwonym okręgiem teren zakładu Weigelwerk.jpg

Plik ściągnięto 74 raz(y) 3,12 MB

(zał.2) Reklama zakładu Weigel z 1892 roku.jpg
Źródło: Stegemann, "Oberschlesisches Firmen- und Adressbuch", Oppeln 1892.

Plik ściągnięto 39 raz(y) 1,2 MB

ralf · Wysłany: 2018-12-28, 21:22

Tabliczka sygnowana firmą "F. WEIGEL NACHF."

F. WEIGEL NACHF.jpg

Plik ściągnięto 27 raz(y) 503,3 KB

Neisse · Dołączyła: 01 Gru 2017 Posty: 259

Karta pocztowa przedstawiająca zabudowania firmy Weigelwerk AG

1.jpg

Plik ściągnięto 151 raz(y) 2,47 MB

ralf · Wysłany: 2019-09-06, 14:26

Zamieszczam artykuł pt. „Das Weigelwerk in Neisse-Neuland”, który jest wspomnieniami Wilhelma Wernera - technika cukrowego w Nysie. Materiał ukazał się w czasopiśmie „Neisser Heimatblatt” nr 269 z sierpnia 2012 r., wydawanym przez Nyskie Stowarzyszenie Regionalno-Kulturalne (Neisser Kultur- und Heimatbund e.V.) w Hildesheim w Niemczech. Tekst z języka niemieckiego przetłumaczyła Aleksandra Narewska.

Rok 1930 zakończył nieograniczoną uprawę buraków w Niemczech, zebrano pokaźne ilości zapasów cukru, wprowadzone kontyngentowanie spowodowało znaczny spadek czasu trwania kampanii buraków w cukrowniach. Mimo ówczesnej nędzy gospodarczej dyrektor dr. Wennekes poprzez dobrą pracę zrozumiał, że może podjąć dużą rozbudowę swojej fabryki, któremu to zawdzięczam mój pierwszy stały etat.

Wennekes miał ambicję aby tzw. baterię dyfuzyjną zastąpić metodą ciągłą. Wcześniejsze konstrukcje z wytłaczaniem miały na celu wytwarzanie wysłodków suszonych z 28% zawartością cukru (i większą), a więc większe pozyskiwanie paszy z buraka cukrowego.

W kwietniu 1930 r. przybyły pierwsze wagony z częściami do "dyfuzji wytłaczania", miałem za zadanie je odebrać i się z nimi zapoznać. Silniki elektryczne, włączniki i rozdzielacze dostarczyła firma Junghaus z Wrocławia. W kantynie która wcale nie była godna tak dużej fabryki (dopiero dużo później utworzono pomieszczenie przeznaczone na zebrania personelu) rozwinęło się życie. Starszy monter był krzepką i charakterystyczną osobowością, a kiedy przybył starszy inżynier Neufeld napięcie spotęgowało się. Pracował czynnie do swojej śmierci - do roku 1950 pod polskim zarządem. Inżynier Pauleck, szef konstrukcji był również bystrym rozmówcą z którym wybrałem się w podróż do Wysokich Tatr. Inżynier Gromus odnosił sukcesy w zakresie termotechniki.

Przybycie nowego urządzenia wymagało wysokiej kondycji ciała. Moc nowego urządzenia wynosiła 1200 ton buraków na 24h, tak że została prz tym jeszcze zastosowana jedna z trzech starych baterii dyfuzorowych. Na metodzie "dyfuzji wytłaczania" Wennekes pracował do końca wojny, Polacy ją odrzucili. Przez kilka lat nie ruszyli z miejsca, ponieważ Wennekes przeniósł 13 wagonów najważniejszych części do Halsbrücke w Saksonii.

Mistrz kotlarstwa Ferdinand Weigel w 1830 r. w Grottkau (Grodków) założył firmę z warsztatem kotlarskim i maszynowym, przeniósł się do Nysy na ulicę Celną - Zollstrasse ("Fabryka wyrobów metalowych P. Weigel"), w 1870 r. jego syn Carl przeprowadził się do Nysy/Radoszyna (Friedrichstadt) gdzie zbudowane zostały już rzeźnia, mleczarnia i wyposażenie gorzelni. W 1886 r. mógł on już założyć zakład warzelniczy dla browaru państwowego w miejscowości Friedland, przy czym był on intensywnie wspierany przez starszego inżyniera Willibalda Spielvogela, który razem z inżynierem Pistoriusem stał się wspólnikiem zakładu. Firma "Fabryka maszyn P. Weigel następca" stała się później spółką akcyjną. Przeprowadzono się o 3 km na południowy wschód od centrum miasta - do Neulandu, gdzie w kilku dużych halach zakładowych odbywała się produkcja, również dla przemysłu cukrowego. Dyrektor inżynier honoris causa Willibald Spielvogel, który pochodził ze śląsko czeskiego Jesioniku (Freiwaldau) doprowadził swój zakład do wielkiego rozkwitu. Jego następcą został jego syn Walter, którego poznałem w 1938 r. w Gryficach na Pomorzu (Greifenberg/Pommern).

Przed przybyciem Rosjan wysłanych zostało jeszcze 14 wagonów z maszynami na zachód. Zarząd z kadrą kierowniczą udał się do Nordhausen gdzie w wyniku ataku lotniczego straciliśmy nasz ostatni osobisty majątek i obydwa pojazdy osobowe a inżynier Gromus zginął. Z inżynierem Pauleck'iem korespondowałem jeszcze po wojnie.

Jak długo jeszcze pracowano w wielkich halach ze strony polskiej nie byłem w stanie stwierdzić, natomiast konkurencja fabryki Weigelwerk - firma Främbs i Freudenberg oraz Schweidnitz działały jeszcze w latach 70-tych XX w.

reklama.jpg

Plik ściągnięto 22 raz(y) 3,43 MB

Neisse · Dołączyła: 01 Gru 2017 Posty: 259

Jeszcze jedna tabliczka z urządzenia firmy Weigelwerk

1.jpg

Plik ściągnięto 14 raz(y) 4,17 MB

2.jpg

Plik ściągnięto 24 raz(y) 4,55 MB

3.jpg

Plik ściągnięto 28 raz(y) 3,36 MB

Neisse · Dołączyła: 01 Gru 2017 Posty: 259

Zdjęcia przepustki dla pracownika zakładów Weigelwerk AG

1.jpg

Plik ściągnięto 47 raz(y) 110,01 KB

2.jpg

Plik ściągnięto 38 raz(y) 100,99 KB

Neisse · Dołączyła: 01 Gru 2017 Posty: 259

Kolejna tabliczka zakładów Weigelwerk AG

1.jpg

Plik ściągnięto 27 raz(y) 126,03 KB

Neisse · Dołączyła: 01 Gru 2017 Posty: 259

Tabliczka z urządzenia browarniczego o wymiarach ~ 5 x 11 cm

1.jpg

Plik ściągnięto 21 raz(y) 344,13 KB

2.jpg

Plik ściągnięto 18 raz(y) 120,32 KB