Forum Historii Nysy

[ralf]

Przedstawiony na poniższych zdjęciach budynek to dawna wozownia artyleryjska nr 1 (Artillerie Wagenhaus №1) przy dzis. ul. Poniatowskiego 3a, w której za czasów pruskich przechowywano wszelkiego rodzaju wehikuły i sprzęty służące do transportu artylerii oraz amunicji (lawety, jaszcze, wozy itp.). W okresie PRL w budynku tym mieściła się suszarnia Wrocławskich Zakładów Zielarskich "Herbapol" S.A. Zakład w Nysie. Budynek dawnej wozowni stoi do dziś, choć wygląda już zupełnie inaczej niż kiedyś, a to wskutek jego remontu i przebudowy, które nastąpiły po jego pożarze, do którego doszło w 1982 lub 1983 roku. Pracami remontowymi kierowała firma budowlana z Biskupowa k. Głuchołaz. W efekcie, z obszernego poddasza z naczółkowym dachem zrobiono dodatkowe piętro, które przykryto płaskim dachem. Do południowej elewacji dobudowano dwie klatki schodowe, do wschodniej elewacji rampę załadunkową / wyładunkową, a z zachodniej elewacji usunięto środkowy pion okien oraz trzy dawne bramy wjazdowe. Z wszystkich elewacji zniknęło także boniowanie.

Budynek wozowni widoczny na poniższych czarno-białych fotografiach powstał w XIX wieku. Jednak już wcześniej w jego miejscu stała szopa artyleryjska (Artillerie Schuppen), którą ukazują plany twierdzy Nysy z lat 80. XVIII wieku. Obiekty stały na terenie dzieła fortyfikacyjnego (dwuczolnika) o nazwie Środkowy Redan (Mittelredan), który wchodził w skład pasa umocnień zwanych Wewnętrznymi Obwałowaniami Kapucyńskimi (Inneres Kapuziner Retranchement). Pas ten ciągnął się od Fortu Bombardier, do Reduty Kapucyńskiej. Przy południowym krańcu prawego czoła Środkowego Redanu, znajdowała się Rogatka Kapucyńska (Kapuziner Barriere) - dzisiaj stała by ona w miejscu wschodniego skraju placu zwanego przed wojną Tangaplatz. Po zrównaniu z ziemią Środkowego Redanu, w jego miejscu wybudowano około 1914 roku koszary dla oddziału karabinów maszynowych (MG-Kaserne), w skład których wszedł budynek dawnej wozowni. Zabudowania tych koszar stoją do dziś w kwartale wyznaczonym przez: ul. Poniatowskiego – ul. Krasickiego – dawny cmentarz garnizonowy.

Na zachodniej elewacji wozowni znajdował się napis (zdj.1). Można przypuszczać, że była to nazwa obiektu oraz rok jego wzniesienia:
"ARTILLERIE WAGENHAUS №1 / ERBAUT 18??.
Z kolei na południowej elewacji, nad wejściem znajdował się napis: "GESCHÜTZ-KAMMERN" (zdj.2).

Załączam fragment kolorowego planu Twierdzy Nysy z lat 60. XIX wieku, na którym podpisałem obiekty, o których mowa w poście. Dla lepszego zorientowania się, miejsce w którym stoi dziś znany sklepik spożywczy "Szczęście", zaznaczyłem na planie różowym kółkiem.

---

[zdj.1] Okres międzywojenny. Budynek wozowni artyleryjskiej przy dzis. ul. Poniatowskiego.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 430,09 KB

[zdj.2] Okres międzywojenny. Widok na budynek wozowni artyleryjskiej przy dzis. ul. Poniatowskiego. Na pierwszym planie pomnik wojskowy.jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 148,63 KB

[zdj.3] Plan twierdzy Nysy z lat 60. XIX wieku. Okolice skrzyżowania dzisiejszych ulic - Poniatowskiego, Słowiańskiej i Krasickiego.jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 1,06 MB