 |
Forum Historii Nysy
Serwis społecznościowy poświęcony historii miasta Nysa
|
|
Nagrobki szlacheckie w Nysie (poza cmentarzami) |
| Autor |
Wiadomość |
ralf 
Administrator
Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 3085
Skąd: Kraków
|
 Wysłany: 2018-03-14, 12:21 Nagrobki szlacheckie w Nysie (poza cmentarzami)
|
|
|
Zamieszczam spis paru osób pochodzenia szlacheckiego, które pochowano wewnątrz samego miasta, poza zachowanymi do dzisiaj cmentarzami. Informacje pochodzą z artykułu pt. "Grabdenkmäler adeliger Personen auf Neisser Friedhöfen" ("Nagrobki szlacheckie z cmentarzy w Nysie"), którego autorem jest sędzia Dr Dittrich. Artykuł ukazał się w periodyku pt. "Jahresbericht Neisser Kunst- und Altertums-Vereins" ("Rocznik Nyskiego Towarzystwa Sztuki i Starożytności"), w roczniku 1915, wydanym w Nysie w 1916 roku, na stronie 26.
W okolicy nieistniejącego już kościoła garnizonowego, który do roku 1956 stał na tzw. wyspie młyńskiej, przy drodze prowadzącej do znajdującego się za kościołem domu koncertowego o nazwie "Erholung", stał nagrobek, pod którym spoczywał Johann Heinrich Holtzmann, królewski pruski pułkownik, dowódca śląskiej artylerii fortecznej i inspektor śląskich zbrojowni za czasów Fryderyka II Wielkiego, ur. 11 kwietnia 1701 roku w Berlinie, zm. 28 września 1776 roku w Nysie. Więcej o tej postaci w Wikipedii: KLIK
Na terenie bastionu VIII, który stał na tyłach dzisiejszego budynku poczty przy ul. Krzywoustego, znajdował się nagrobek z inskrypcją[1]:
"J. H. v. F.
Hat getragen Christi Joch
Ist gestorben und lebet noch
Den 6. April 1761".
W muzeum znajdował się kiedyś nagrobek pochodzący ze starego cmentarza mieszczącego się w okolicy dzisiejszego budyku poczty przy ul. Krzywoustego. Na nagrobku znajdowała się inskrypcja o treści:
"Hier ruhet in Gott
der hochwohlgeborene Ritter und Herr
Herr Friedrich Ernst von Zabeltitz
Sr. Königl. Majestät in Preussen bestallter Obrist
und Chef eines Grenadierbataillons
gestorb. in Neisse den 27. August 1773
seines Alters 49 Jahre 11 Monate."
Przypis:
[1] O inskrypcji wspomniano w miesięczniku pt. "Schlesische Provinzialblätter", Glogau 1863, str. 722. |
_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V. |
|
 |
|
 |
ralf
Administrator
Dołączył: 07 Lis 2017
Posty: 3085
Skąd: Kraków
|
| Wysłany: 2024-01-29, 16:55
|
|
|
| ralf napisał/a: | | W okolicy nieistniejącego już kościoła garnizonowego … stał nagrobek, pod którym spoczywał Johann Heinrich Holtzmann, królewski pruski pułkownik … zm. 28 września 1776 roku w Nysie. |
Informację o tym pochówku można znaleźć w artykule opublikowanym w 1906 r. na łamach nyskiego rocznika muzealnego „Jahres-Bericht des Neisser Kunst- und Altertums-Vereins”. Autorem artykułu był sam prawnuk pułkownika Holtzmanna o nazwisku Max von Koschitzky (1843-1918), major mieszkający w Hanowerze. Dowiadujemy się z jego pracy, że pochówek Holtzmanna w Nysie znajdował się wówczas obok ogrodu niejakiego Kühn'a. W II połowie XVIII w. była to jednak nieruchomość należąca do Holtzmanna, na której przed swą śmiercią sam zbudował dla siebie murowany grobowiec. Podobno u stóp zmarłego, na rozkaz króla Fryderyka II, został pogrzebany koń Holtzmanna, który niósł go w wielu bitwach. Inskrypcja, która znajdowała się na nagrobku, pozwalała przyjrzeć się jego działalności wojskowej i brzmiała w oryginale:
„Johann Heinrich v. Holtzmann
Kön. Preus. Obrister, Commandeur d. Schlesischen Festungs-Artillerie
u. Inspecteur d. Schlesischen Zeug-Häuser,
ward d. 11. Aprill 1701 zu Berlin gebohren, ging d. 1. Sept. 1720 in Kön. Preus. Krieges-Dienste b. d. Artillerie, machte mit mehreren Preus. Officiers als Volontair b. d. Kaiser. Kön. Armee 1732, Seine erste Campagne in Corsica gegen die Rebellen. Im ersten Schlesischen Kriege war Er b. d. Bombardement v. Neisse, Sturm v. Glogau, u. Eroberung v. Neisse. Im zweiten Schlesischen Kriege wohnte Er d. Eroberung v. Leipzig u. Pleissenburg, wie auch d. Schlacht v. Kesselsdorf bey. Im siebenjährigen Kriege war Er b. d. Affaire b. Schmiersitz, Rencontre v. Brandeis, Schlacht u. Belagerung v. Prag, Affaire b. Mois, Canonade b. Liegnitz, Schlacht b. Breslau u. Leuthen, Bombard. u. Eroberung v. Breslau, Belagerung u. Eroberung v. Schweidnitz, Schlacht b. Cunersdorff u. zwei darauf folgende Canonaden mit d. Russichen Armee. Bombardement v. Dresden, Schlacht b. Liegnitz, Affaire bei Striegau u. Hohen Petersdorff, Schlacht b. Torgau. Attaquen v. Adelsbach, Leutmannsdorff u. mehrerer Kriegerischen Begebenheiten. Nach erfolgtem Frieden 1763, conferirte Ihm König Friedrich 2ᵗᶱ die Schlesische Festungs Artillerie u. Zeug Häuser, woselbst Er bis an Seinem Ende mit Treue, Redlichkeit u. unermüdeter Tätigkeit gedienet. Er war ein rechtschaffener Mann, Kluger und braver Soldat, ehrte Seinem König u. Vaterland, liebte Seine Freunde und wurde von Jedermann geschätzt. D 28ᵗᶱ Sept 1776 starb Er zu Neisse, nachdem Er Sein Alter auf 75 Jahre 5 Monate 17 Tage gebracht u. dem Kön. Hause 56 Jahre 17 Tage gedienet hatte. Sanft ruhe hier Seine Asche!”
Z powyższej inskrypcji dowiadujemy się m.in. o tym, że Holtzmann brał udział w ostrzale i zdobyciu Nysy podczas pierwszej wojny śląskiej (1741 r.).
Max von Koschitzky jeszcze w czasie pisania artykułu o swoim pradziadku (1906 r.), posiadał list gabinetowy od króla Fryderyka Wielkiego do pułkownika Holtzmanna, dotyczący jego pogrzebu w Nysie. Został on napisany dnia 9 czerwca 1776 r. w miejscowości Mockrau (dziś Mokre) pod Grudziądzem i podpisany zdrobnieniem królewskiego imienia – „Fritz”.
Nazwiskiem Johanna von Holtzmanna nazwano ok. 1900 r. w Nysie nowo powstałą wówczas ulicę (Holtzmannstrasse), która dzisiaj nosi nazwę Stanisława Ligonia. Należy zaznaczyć, że przedwojenna nazwa ulicy bywała i bywa błędnie zapisywana jako Holzmanstrasse (bez litery „t”). Niepoprawny zapis pojawia się w źródłach niemieckich pochodzących już z lat 30. XX w.
Trudno dziś dokładnie wskazać miejsce pochówku pułkownika Holtzmanna, gdyż nie ma po nim śladu, niemniej można przyjąć, że grób znajdował się gdzieś w okolicy dzisiejszego hotelu „Redos”. |
_________________
Zapraszam do: Muzeum w Nysie // Neisser Kultur- und Heimatbund e.V. |
|
 |
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
|
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku
|
phpBB by
przemo
Strona wygenerowana w 0,064 sekundy. Zapytań do SQL: 9
|
FAQ
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Statystyki
Rejestracja
Zaloguj
