Forum Historii Nysy

[ralf]

"Cmentarz jerozolimski przy obecnej ul. Mieczysława I rozwinął się przy kościele św. Krzyża, a jego początki związane są z zakonem Bożogrobców. Od początku mieszkańcy wsi Jędrzychów mieli prawo do pochówków na nieistniejącym obecnie cmentarzu przy kościele św. Katarzyny. W roku 1647 w związku z budową nowożytnych umocnień, cmentarz ten podobnie jak cmentarz za bramą wrocławską zniesiono. Dlatego od 1652 roku cmentarz przy kościele św. Krzyża stał się miejscem grzebalnym mieszkańców Jędrzychowa. Z czasem, z uwagi że na „Jerozolimski” było bliżej niż na cmentarz św. Rocha, stał się on cmentarzem nyskiej parafii. W XVIII w. ustawiono tam barokową figurę Chrystusa niosącego krzyż, którą następnie przeniesiono winne miejsca, by w 1825 roku ponownie ustawić na cmentarzu.[...] Cmentarz jerozolimski od czasu swego powstania do chwili obecnej jest użytkowany. Jest rzeczą naturalną, że przez te wszystkie lata był traktowany utylitarnie i na miejscu starych nagrobków powoli pojawiały się nowe. Jednak po 1945 roku została przerwana ciągłość, dawne groby zniszczono, a cmentarz zagospodarowano od nowa. Tym sposobem zatarto wiele interesujących śladów przeszłości. Zachowało się bardzo niewiele starych nagrobków wtym nagrobek Josefa von Eichendorff (1788-1857) i jego żony Luizy. Jak to się stało, że grób niemieckiego pisarza zokresu romantyzmu ocalał? Wiąże się ztym pewna historia, która wydarzyła się w 1957 roku. Wtedy to w setną rocznicę śmierci poety pewna grupa studentów, wykładowców, czy też może artystów z zaprzyjaźnionej wówczas Niemieckiej Republiki Demokratycznej postanowiła odwiedzić grób poety. Wywołało to popłoch wśród miejscowych urzędników, ponieważ nikt o kimś takim jak Eichendorff nie słyszał, nie można było również odnaleźć jego grobu. W odnalezieniu pomógł działający wówczas proboszcz nyskiej fary ksiądz Józef Kądziołka. Okazało się także, że przez te wszystkie lata, anonimowo grobem poety opiekowała się mieszkająca w Nysie rodzina Rock. Przez kolejne lata poeta wciąż pozostawał w zapomnieniu. Ponownie nyskie MO i SB zostały postawione na nogi w1988 roku, tym razem w dwusetną rocznicę urodzin poety. Wtedy przed cmentarz – czego byłem świadkiem - podjechał samochód z dyplomatami RFN, którzy złożyli wieniec na grobie Eichendorffa. Ceremonię obserwowali z pewnej odległości, lecz niezbyt dyskretnie funkcjonariusze wspomnianych służb. Obecnie postać Eichendorffa jest powszechnie znana, a jego grób często odwiedzany przy okazji rocznic i innych uroczystości. Jednak gdyby nie przypadek, czyjeś zainteresowanie się przeszłością i pamięć, być może dzisiaj poeta wciąż czekałby na odkrycie, a jego nagrobek uległby zniszczeniu tak jak wiele wspomnianych poniżej. Najnowszym przypadkiem przywrócenia pamięci jest Johannes Hellmann i jego powtórny pochówek w listopadzie 2011 roku".

Źródło opracowania: Edward Hałajko - "Nyskie cmentarze historyczne" w: "Historia lokalna na przykładzie ziemi nyskiej", Nysa, 2014, str. 134. Link do części 2/2: http://powiat.nysa.pl/fil...a/czesc%202.pdf

[ralf]

Na cmentarzu Jerozolimskim przy ul. Mieczysława I został pochowany za kościołem[1] w 1816 roku Heinrich von der Lahr - dowódca (Generalleutnant) korpusu inżynieryjnego w Nysie i czołowa postać garnizonu nyskiego podczas oblężenia Nysy przez wojska napoleońskie w 1807 roku. Odznaczony najwyższym pruskim orderem wojskowym - Pour le Mérite ("Za Zasługę") oraz Orderem Orła Czerwonego. Warto nadmienić, że von der Lahr był w grupie kilku pruskich dostojników, którzy w dniu 30 maja 1807 roku pertraktowali we wsi Jędrzychów (Heidersdorf) warunki poddania twierdzy Nysa, z generałem armii napoleońskiej - Dominique Vandamme.

Poniżej załączam zdjęcie grobu Heinricha von der Lahra na cmentarzu Jerozolimskim, które pochodzi z XIX-wiecznego albumu zatytułowanego: "Belagerung - Uebung bei Neisse im Jahre 1865".


Przypisy:
[1] Bernhard Ruffert: "Belagerung und Einnahme der Stadt und Festung, Neisse im Jahre 1807 und ihre Drangsale bis zum Abzuge der Franzosen im Jahre 1808", Neisse 1909, str. 9.

---

Grób Heinricha von der Lahra.jpg

Plik ściągnięto 45 raz(y) 280,64 KB

[ralf]

Zdjęcia dwóch przedwojennych słupków z terenu cmentarza jerozolimskiego, oznaczających kwatery i/lub konkretny grób. Pierwszy słupek jest wykonany z granitu (zdj.1, zdj.2), a drugi jest betonowy (zdj.3).

---

(zdj.1) Dzień 15.III.2024. Słupek z terenu cmentarza jerozolimskiego [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 4,08 MB

(zdj.2) Dzień 15.III.2024. Słupek z terenu cmentarza jerozolimskiego [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 5 raz(y) 2,91 MB

(zdj.3) Dzień 15.III.2024. Słupek na terenie cmentarza jerozolimskiego [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 3,71 MB