Forum Historii Nysy

[ralf]

Urodzony w Nysie w dniu 14 kwietnia 1803 roku mydlarz Albert Möring, założył w dniu 29 grudnia 1824 roku firmę o nazwie "Nyska fabryka mydła" ("Neisser Seifenfabrik"), która mieściła się w Rynku w kamienicy nr 6 (po zmianie numeracji - nr 17) przy Targu Maślanym (Buttermarkt). Jednocześnie Albert Möring otworzył w swojej posiadłości sklep detaliczny. Firmowa warzelnia mydła była wtedy bardzo mała - w warsztacie znajdował się kocioł warzelny, kocioł do topienia tłuszczu, jedna ługownica, dwie drewniane formy i różne małe narzędzia pomocnicze. Albert Möring rozpoczął produkcję mydła z jednym asystentem i jednym praktykantem. Zakład produkował używane wówczas mydła ale również świece łojowe. Wówczas głównym produktem do wyrobu mydła był tłuszcz pochodzący z ubitych zwierząt, dostarczany mydlarzom przez rzeźników. Jako alkaliów używano popiołu drzewnego. Początkowo produkcja służyła tylko sklepowi ale w późniejszych latach trafiała również do innych okolicznych handlowców. W ten sposób, po 25 latach działalności firmy, jej właściciel mógł na nią patrzeć z dumą. Kolejne lata służyły rozpowszechnianiu jej produktów w innych częściach prowincji, z pewnymi ulepszeniami w produkcji. Ze względu na wiek założyciela firmy, zakład w dniu 21 kwietnia 1870 roku przejął jego syn - Paul Möring, pod którego kierownictwem spółka doświadczyła dalszych usprawnień i powiększeń. Paul Möring zmarł w dniu 28 listopada 1879 roku, a rok później w dniu 16 listopada 1880 roku zmarł jego ojciec Albert Möring - założyciel firmy. Należy wspomnieć, że Albert Möring był członkiem rady miejskiej oraz miejskiej Deputacji Administracji, gdzie wyróżniał się pełną ofiarnością dla interesu miasta, a w dniu 21 stycznia 1878 roku został uznany za tzw. Jubelbürger'a miasta Nysy. Po śmierci Paula Möringa firmę przejęła jego druga żona - Emilie, która kontynuowała jej działalność do roku 1881, po czym zakład przejął jej szwagier mydlarz - Wilhelm Schön. Człowiek ten był już właścicielem specjalistycznego sklepu z mydłem w Kłodzku (Glatz), który po przeprowadzce do Nysy zamienił w swój oddział. Pod jego kierownictwem firma rozwijała się w coraz większym stopniu, co wynikało również z ciągłego rozwoju przemysłu mydlarskiego. Po rozbiórce starej mydlarni zbudował zupełnie nowy budynek z potężnym sklepieniem piwnicznym, gdzie składowano surowce, które transportowano dalej za pomocą windy. Na parterze rozciągała się warzelnia z trzema dużymi kotłami, z których dwa służyły do produkcji mydła twardego, a jeden do produkcji mydła miękkiego. Znajdowało się tam również kilka żelaznych form przygotowanych dla mydła płynnego, kilka żelaznych ługownic i różne inne przybory. Na pierwszym piętrze mieściła się duża sala robocza, w której bloki mydła cięto za pomocą maszyn na kawałki, które z kolei wędrowały przez prasę aby uzyskać wymagany kształt. Ponadto w pracowni znajdowały się suszarnie, które w zimie były stale podgrzewane przez rury grzewcze, w celu przyspieszenia procesu suszenia. W sąsiednim zamkniętym pomieszczeniu znajdowały się maszyny elektryczne, takie jak maszyna proszkowa, mieszalnik i rozdrabniacz, które służyły do produkcji proszku mydlanego. Na drugim i trzecim piętrze mieściły się pomieszczenia do przechowywania gotowych produktów. Wilhelm Schön pozyskał kilku pracowników i zwiększył produkcję różnego rodzaju mydeł twardych i miękkich, mydła Eschwegera, mydła palmowego i proszku mydlanego, w wyniku czego zwiększyła się liczba klientów, a firma znacznie się rozwinęła. W dniu 29 grudnia 1899 roku Wilhelm Schön obchodził 75-lecie firmy. Pierwsza wojna światowa spowodowała przeszkody w funkcjonowaniu zakładu z powodu trudniejszego zaopatrzenia w surowce. Właścicielowi udało się jednak utrzymać biznes w dobrej kondycji. Niestety w czasie I wojny światowej Wilhelm Schön stracił swojego syna, a w dniu 1 kwietnia 1919 roku, z powodu starości, sprzedał swoją firmę. Zakład kupił Paul Möring. Wilhelm Schön zmarł w dniu 5 maja 1922 roku w wieku 71 lat. Należy wspomnieć, że Wilhelm Schön był także radcą miasta i członkiem komisji Deputacji Budowlanej i Wodociągowej, w której wyróżnił się zaszczytną pracą dla dobra miasta. Firma kontynuowała działalność pod nazwą "Wilhelm Schön" z dopiskiem "Inh. Paul Möring". Ten ostatni był jej właścicielem przynajmniej do 1935 roku. Rynkowa kamienica, w której mieściła się fabryka mydła ucierpiała w 1945 roku, a później została wyburzona. W jej miejscu stoi dziś w Rynku budynek nr 12 i/lub 13.

---

(zał.1) Współczesny plan Nysy. Na niebiesko zaznaczone miejsce, w którym przed wojną stała kamienica z fabryką mydła Wilhelma Schöna.jpg

Plik ściągnięto 43 raz(y) 585,33 KB

(zał.2) Plan Nysy z 1858 roku. Na niebiesko zaznaczono kamienicę, w której mieściła się fabryka mydła Alberta Möringa, a później Wilhelma Schöna.jpg

Plik ściągnięto 31 raz(y) 682,57 KB

(zał.3) Rynkowa kamienica, w której mieściła się fabryka mydła Wilhelma Schöna.JPG

Plik ściągnięto 25 raz(y) 355,99 KB

(zał.4) Zaznaczona niebieską strzałką rynkowa kamienica, w której mieściła się fabryka mydła Wilhelma Schöna.jpg

Plik ściągnięto 42 raz(y) 1,9 MB

(zał.5) Ogłoszenie fabryki mydła Wilhelma Schöna z 1884 roku [źródło Pismo Miesięczne Szlązkiego Związku włościańskiego, 1884 r., nr 11, str. 175].JPG

Plik ściągnięto 24 raz(y) 242,65 KB

(zał.6) Reklama fabryki mydła Wilhelma Schöna z 1908 roku.jpg

Plik ściągnięto 21 raz(y) 403,79 KB