Forum Historii Nysy

[ralf]

Zamieszczam pracę zatytułowaną "Dzieje Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Nysie w latach 1952-2002". Opisuje ona historię placówki znajdującej się przy al. Wojska Polskiego 31. Praca powstała w 2002 roku w Nysie, a opracowali ją: Halina Wojewódka, Władysław Braniewski, Jacek Jachim. Skrócona wersja materiału znajduje się na stronie ośrodka pod linkiem http://www.soswnysa.repub...d05.html?id=351


I. Powstanie Ośrodka Wychowawczego.

W dążeniu do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości młodzieży i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim utworzono Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Nysie. Jest to placówka Oświatowa opieki całkowitej o charakterze resocjalizacyjnym przeznaczona dla młodzieży męskiej w znacznym stopniu niedostosowanej społecznie w wieku od 15 do 18 lat – obecnie. W początkach istnienia placówki w wieku od 10 do 21 lat. Zadaniem Ośrodka jest wychowanie resocjalizacyjne wychowanków , stworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju osobowości oraz przygotowanie zawodowe do samodzielnego życia w społeczeństwie.
W Grodkowie w 1947 r. istniał Państwowy Zakład Wychowawczy dla młodzieży trudnej w odległości ok. 1 km od niego we wsi Mała Nowa Wieś utworzono filie tego zakładu. Z dniem 1 stycznia 1952 r. filia uzyskała samodzielności i stała się Państwowym Zakładem Wychowawczym. W dniach 28-29 sierpnia 1952 r. zakład ten został przeniesiony wraz z jego dobytkiem na przyczepach traktorowych do Nysy do obecnego tu budynku. Jak wspomina o początkach ośrodka emerytowany dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego mgr Henryk Tyczka – rozpoczął prace jako nauczyciel w 1951 r. w Państwowym Zakładzie Wychowawczym w Grodkowie – filia "Nowinka" w Małej Nowej Wsi koło Grodkowa. Zakład ten przeznaczony był dla młodzieży od 10 do 21 lat tzw. moralnie zaniedbanej. Wśród nich było bardzo dużo "dzieci wojny" – nie znających swoich rodziców, narodowości, ani miejsca skąd pochodzą . W filii byli uczniami klas od III do VI szkoły podstawowej. Kierownikiem filii był Pan Stanisław Kozdraś – świeży absolwent Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Pierwszym dyrektorem został pan Wurcelbaum a kierownikiem szkoły w tym zakładzie został Stanisław Kozdraś (nauczyciel języka polskiego).
Pierwszymi nauczycielami byli:
- Henryk Tyczka – matematyka, fizyka i chemia – pracował do 1 marca 1963 r.,
- Mieczysław Cerek – wychowanie techniczne – pracował do 1955 r.,
- Iza Szymala – matematyka – pracowała do 1954 r.,
- Brbara Nabrdalik – język polski – pracowała do 1953 r.,
- Józef Kupiec – wychowanie techniczne – pracował do 1962 r.
Pierwszymi wychowawcami w internacie byli:
- Tadeusz Kozioł – pracował do 1977 r.,
- J. Szymala – pracowała do 1955 r.,
- Anastazja Górska – pracowała od 1952 r.,
- Jan Muzyka – pracował od 1952 do 1955 r.,
- Julian Kielar – pracował od 1952 r. do 1957 r.,
- Władysław Iłach – pracował od 1952 r. do 1953 r.,
- Brzezińskie – od 1952 r.,
W lipcu 1952 r. dyrektorem zakładu został Pan Edgar Żurek absolwent Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. I tak oto z dniem 1 września 1952 r. powstał Państwowy Młodzieżowy Zakład Wychowawczy w Nysie przy Alei Wojska Polskiego 31.
Do zakładu należało:
- część budynku głównego,
- budynek gospodarczy z piekarnią, młynem, stolarnią, salą gimnastyczną oraz pralnią,
- boisko sportowe,
- budynek gospodarczy za boiskiem sportowym gdzie udostępniono zakładowi małą część na hodowlę trzody chlewnej,
- ogród ze szklarnią przy "Cukrach Nyskich",
- bibliotekę – 20 – 25 tysięcy książek w językach niemieckim, francuskim i starogreckim,
- gabinet zoologiczny (kolekcję motyli, muszli, świat ptaków, zestaw minerałów świata, mikroskopy itp.).
Gabinet zoologiczny został przekazany w 1955 r. Wyższej Szkole pedagogicznej w Łodzi. Mineralogie świata przekazano Wyższej szkole Pedagogicznej w Opolu.
Z końcem stycznia 1953 r. odszedł kierownik szkoły Pan Stanisław Kozdraś na stanowisko Dyrektora podobnego Zakładu we Wzdowże pow. Brzozów, woj. rzeszowskie.
W pierwszym roku działalności Zakład przeżywał ogromne trudności. Kłopoty były z zaopatrzeniem w żywność, jeszcze większe problemy były z zaopatrzeniem w odzież i obuwie.
Władze oświatowe planowały likwidację placówki. Dyrektor Żurek w kwietniu 1953 r. został odwołany. Młodzież z wychowawcami przeniesiona została do Raciborza, Leśnicy i Grodkowa.
Garstka pierwszych nauczycieli i wychowawców pod kierownictwem pana Henryka Tyczki przeciwstawiła się decyzji władz i stanęła w obronie placówki Oświatowo-Wychowawczej. Na koniec roku szkolnego 1952/53 zorganizowali zebranie Rady Pedagogicznej, na którym dokonali klasyfikacji uczniów i omówili dalsze działania celem doprowadzenia do normalnego działania placówki w Nysie. Pan Henryk Tyczka często bywał w Nysie organizując pracę obsługi i administracji. Pod koniec czerwca wszyscy wrócili do Nysy, do swojego Ośrodka. Pierwszym zadaniem było uporządkowanie oraz wyplewienie chwastów z pól ziemniaków i buraków uprawianych przez zakład. Pracowała cała Rada Pedagogiczna i wychowankowie podczas pamiętnych wakacji 1953 r. Pracowali od godz. 4:00 do 10:00 rano i od 15:00 do 20:00 przez 2 tygodnie. Być może gdyby pan Henryk Tyczka nie działał aktywnie i skutecznie , placówka wówczas po pierwszym roku istnienia byłaby zlikwidowana. Pan .H. Tyczka w swej wyróżniającej pracy wychowawczej i nauczycielskiej wiele energii i czasu poświęcił by placówka funkcjonowała dobrze. Od kwietnia do listopada 1954 r. był kierownikiem internatu. Następnie został powołany do odbycia służby wojskowej. W tym czasie w Zakładzie Wychowawczym przebywała młodzież osierocona przez wojnę. Pan H. Tyczka po powrocie z wojska w listopadzie 1956 r. uczył w szkole matematyki, fizyki i chemii. Dzięki jego staraniom został bogato wyposażony gabinet fizyki i biblioteka zakładowa. Pan Henryk swoją postawą, taktem pedagogicznym, dobrocią i wiedzą wpajał wychowankom wiarę w ludzi i pomagał im wrócić do społeczeństwa. Był on również bardzo dobrym metodykiem i organizatorem zespołów nauki i wychowania zakładów w Namysłowie, Raciborzu i w Nysie. 1 marca 1964 r. przeszedł na stanowisko dyrektora Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Nysie. W czasie swej pracy pedagogicznej na nowym stanowisku osiągnął wyżyny działalności nauczycielskiej i społecznej. Działał społecznie w Stronnictwie Demokratycznym pełniąc funkcję przewodniczącego miejskiego komitetu, członka Wojewódzkiego Komitetu SD oraz członka Centralnego Komitetu SD kadencji 1981-1985. Był długoletnim radnym Miejskiej Rady Narodowej w Nysie i v-ce przewodniczącym, a w latach osiemdziesiątych przewodniczącym Rady. W latach 1984-88 był Radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu. Za swoją działalność pedagogiczną i społeczną został przez władze państwowe nagrodzony i odznaczony: Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Był nagradzany 2-krotnie przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania – dwukrotnie przez Kuratora Oświaty i Wychowania. Obecnie jest na emeryturze.


II. Miejsce Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w systemie szkolnictwa.

W podziale instytucji powołanych do kształcenia i wychowania opisuje się je w dwóch systemach szkolnym i pozaszkolnym. Miejsce Ośrodka Wychowawczego jest w tym podziale szczególne ze względu na prowadzenie szkoły dziennej i nauki zawodu. Ośrodek nasz należy umieścić w systemie szkolnym – szkolnictwo specjalne - otoczenie wychowanków specjalną całodobową opieką. Szkolnictwo Specjalne obejmuje nauczanie młodzieży niezdolnej do nauki w zwykłych szkołach, a więc spełnia rolę pomocniczą w stosunku do szkolnictwa zwykłego, nie mającego warunków do osiągnięcia pełnej sprawności w kształceniu wszystkich w zakresie obowiązku szkolnego. Resort Oświaty i Wychowania oraz Resort Sprawiedliwości organizuje placówki dla podstawowych kategorii dzieci i młodzieży niezdolnej do nauki w szkołach zwykłych w tym dla niedostosowanych społecznie. Jest rzeczą zrozumiałą, że miejsce Ośrodka Wychowawczego w całym systemie opiekuńczo-wychowawczych wyznacza jego odrębność i specyfika.


III. Rozwój organizacji wychowania resocjalizacyjnego i nauczania w 50-leciu

Zadaniem Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Nysie było i jest eliminowanie przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego, przygotowanie wychowanków do samodzielnego życia zgodnego z normami prawnymi i społecznymi oraz do samodzielności zawodowej. Opieka w Ośrodku polega na realizacji opracowanego i przyjętego przez Radę Pedagogiczną systemu zintegrowanych działań diagnostycznych, edukacyjnych, wychowawczych, terapeutycznych i resocjalizacyjnych oraz pracy z rodziną wychowanka. Realizacja w/w zadań odbywała się i aktualnie odbywa się poprzez:
zintegrowaną pracę w grupach wychowawczych (klasach) liczących od 8 do 12 wychowanków przez działalność dydaktyczną, korekcyjną, wychowawczą i opiekuńczą;
przygotowanie do pracy zawodowej – praca w warsztatach szkolnych, teraz także w Centrum Kształcenia Praktycznego w Nysie, oraz w zakładach prywatnych,
organizowanie udziału w życiu społecznym, gospodarczym i kulturalnym środowiska;
współdziałanie z rodzinami wychowanków, organizacjami społecznymi i innymi instytucjami (np.: sądy dla nieletnich, policja itd.);
W celach resocjalizacyjnych organizowano jednorodne metody oddziaływań w szczególności poprzez:
- sport,
- kulturotechnikę (zajęcia plastyczne, fotograficzne, muzyczne itp...),
- rzemiosło (artystyczne, użytkowe),
- pracę fizyczną.
Organami Ośrodka były i są:
- Dyrekcja Ośrodka – Zespół Kierowniczy,
- Rada Pedagogiczna,
- Samorząd Wychowanków.
W latach 1953-59 przygotowanie do pracy zawodowej wychowanków opierało się o szkolenie zawodowe we własnych warsztatach szkolnych i na umowie z zakładami pracy na zewnątrz Ośrodka ( np.: w fabryce samochodów). Rozszerzenie i wzbogacenie treści kształcenia zawodowego doprowadziło do zorganizowania następujących kierunków szkolenia zawodowego:
- mechanicznego (ślusarz),
- drzewnego (stolarz),
- skórzanego (szewc),
- spożywczego (piekarz),
- ogrodniczego (ogrodnik),
- elektromechanicznego (elektromechanik).
W owym czasie przez 2 lata z zakładem wychowawczym kierował pan Franciszek Dąbrowski (1953-55). Następnie przeniesiony na wizytatora Kuratorium Oświaty w Opolu. Następnie Dyrektorem Szkoły został od 1 września 1955 pan Jan Miśkowiec po trzyletnim stażu pracy pedagogicznej. Od podstaw organizował szkołę. Włożył wiele wysiłku w zorganizowanie klasopracowni do wszystkich przedmiotów nauczania, stwarzając w ten sposób dobre warunki do edukacji wychowankom i do prowadzenia praktyk pedagogicznych przez pracowników naukowych z Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, którego to Instytutu był absolwentem. Posiadał wykształcenie wyższe zawodowe. Ukończył Studium Przedmiotowo-Resocjalizacyjne w Katowicach. Był prekursorem samokształcenia Rady Pedagogicznej m. in. na tematy:
- dyskusje nad książką "Nieznośni chłopcy",
- praca z dzieckiem trudnym,
- ogólne założenia resocjalizacji młodzieży,
- skuteczność kar i nagród w wychowaniu.
Był również ławnikiem Sądu Rejonowego w Nysie. Był pedagogiem lubianym przez młodzież i wszystkich pracowników Ośrodka.. Pan J. Miśkowiec przepracował 32 lata w tym na stanowisku kierowniczym – 29 lat (w naszym Ośrodku).
Za swoją działalność pedagogiczną i społeczną został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i odznaczeniami regionalnymi. Zmarł w 1991 r. pochowano go w Nysie. Cześć jego pamięci !
W listopadzie 1956 roku Zakład Wychowawczy w Grodkowie przeprofilowano na obiekt dla dzieci umysłowo upośledzonych, więc około 80-ciu wychowanków społecznie niedostosowanych przeniesiono do Nysy. Sytuacja wychowawcza była katastrofalna. Najbardziej przestępcze elementy wśród wychowanków zaczęły nadawać ton życiu placówki (młodzież w wieku do 21 lat). Dochodziło do zastraszania a nawet pobicia wychowawców i nauczycieli. Dzięki zastosowaniu odpowiednich metod wychowawczych przez całą Radę Pedagogiczną sytuacja resocjalizacyjna została unormowana w ciągu paru miesięcy. Wówczas w skład Rady wchodzili:
- dyrektor Ośrodka - Mieczysław Drewnicki,
- kierownik szkoły – Jan Miśkowiec,
- kierownik warsztatów szkolnych – Jan Adamek
- nauczyciel Piotr Kupiec,
- wychowawca internatu T. Kozioł,
- wychowawca internatu Paweł Drużba,
- wychowawca internatu Emil Moj,
- wychowawca internatu Eugeniusz Michalczewski,
- nauczyciel zawodu Herbert Polok,
- nauczyciel zawodu Józef Wnęk,
- wychowawca internatu Franciszek Kamiński,
- wychowawca internatu Waleria Rejmoniak,
- wychowawca internatu Anastazja Górska,
- wychowawca internatu Rozalia Drużba,
- wychowawca internatu Halina Przeworska,
- nauczyciel Czasław Mikrut,
- nauczyciel zawodu Stanisław Pajestka,
- nauczyciel zawodu Bronisław Madej,
- nauczyciel Józef Kupiec,
- nauczyciel Henryk Tyczka,
- nauczyciel Jan Kielar,
- kierownik internatu Bolesław Reclik.
Ci przeważnie młodzi pracownicy pedagogiczni potrafili z tą bardzo trudną młodzieżą dojść do porozumienia i poszanowania norm prawnych i moralnych. Był to ich ogromny sukces wychowawczy. Jednym z głównych celów resocjalizacji młodzieży trudnej w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w okresie 50-lecia było prawidłowe ukierunkowanie organizacji nauczania. Wskaźnikiem skuteczności wysiłków kierownictwa placówki i Rady Pedagogicznej było zorganizowanie 5 typów szkół, które w omawianym okresie objęły nauczanie w zależności od wieku wszystkich wychowanków przebywających w Ośrodku.
I. Szkoła Podstawowa oparta o plan nauczania 7 klas szkoły podstawowej,
II. Szkoła Podstawowa dla opóźnionych w nauce oparta o plan nauczania 7 klas szkoły podstawowej dla wychowanków opóźnionych wiekiem z równoległą nauka zawodu – 12 godzin tygodniowo a w latach 1958-66 - 24 godziny tygodniowo,
III. Zasadnicza Szkoła Zawodowa w zawodach: stolarz, ślusarz, piekarz.
IV. Szkoła Podstawowa Przysposabiająca do Zawodu.
V. Gimnazjum Przysposabiające do Zawodu – planowane rozpoczęcie nauki IX 2003 r.
Wychowankowie objęci szkoleniem przyfabrycznym po opuszczeniu Ośrodka otrzymywali zaświadczenie stwierdzające odbycie nauki zawodu w fabryce a ci, którzy ukończyli szkołę i zdali egzamin czeladniczy przed Komisją Izby Rzemieślniczej w Opolu kwalifikacje zawodowe i tytuł czeladnika w Określonym zawodzie (książeczki czeladnicze). Wartość społeczna dyplomów czeladniczych uzyskanych w Ośrodku polegała na tym, że wychowankowie uzyskiwali kwalifikacje zawodowe, które pozwalały im uczciwie pracować i zarabiać na swoje utrzymanie po opuszczeniu placówki. Szkolenie przyfabryczne odbywało się w Fabryce Samochodów Dostawczych w Nysie w latach 1958-70 szkolono ok. 40-stu wychowanków i w Państwowej Komunikacji Samochodowej ok. 20 wychowanków rocznie (1964-66).
W organizowaniu kształcenia zawodowego w okresie 25 lat (1955-80) wiele czasu i energii poświęcił Pan mgr Jan Adamek. W Ośrodku wychowawczy rozpoczął pracę od 15 sierpnia 1954 r. W okresie od 1955 do 1959 r. pełnił funkcję kierownika Zasadniczej Szkoły Zawodowej. W roku 1959 powierzono mu obowiązki kierownika Warsztatów Szkolnych, powierzono mu również obowiązki przygotowania wychowanków do egzaminów czeladniczych (przygotowanie praktyczne i teoretyczne). Jako kierownik warsztatów miał duży wkład pracy w organizowanie od podstaw warsztatów szkoleniowo-produkcyjnych. W warsztatach szkolnych zatrudniano od 8 do 14 pracowników opłacanych przez warsztaty (główny księgowy, technolog i kalkulator, pomoce w księgowości, magazynier narzędziowiec, piekarze z kierownikiem piekarni włącznie). Wiele czasu pracy i przedsiębiorczości pan J. Adamek wykazał w wyposażeniu parku maszynowego, narzędzi, materiałów do produkcji, budowę i adaptacje pomieszczeń na zajęcia warsztatowe. W tym czasie warsztaty szkoleniowo-produkcyjne notują zyski z produkcji, które dzielono na nagrody dla wychowanków, pracowników warsztatów, nauczycieli zawodu oraz na cele kulturalne Ośrodka. Znaczna część zysków przechodziła na poprawienie wyżywienia wychowanków i poprawę warunków socjalnych. Z zysków z produkcji wzmacniany był również fundusz obrotowy warsztatów. Z dniem 31 sierpnia 1981 r. pan. J. Adamek przeniesiony został na stanowisko nauczyciela szkoły przy Ośrodku. Za wyróżniającą prace w szkoleniu zawodowym Pan J. Adamek został nagrodzony nagrodami pieniężnymi przez Kuratorium Oświaty i Wychowania, Sąd Wojewódzki w Opolu i Dyrektora Ośrodka. Odznaczony został: Złotą Odznaką ZNP, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i odznaczeniami regionalnymi. W dniu 31 sierpnia 1984 r. przeszedł na emeryturę.
Rok szkolny 1955/56. Po przeniesieniu dotychczasowego dyrektora Ośrodka pana Franciszka Dąbrowskiego na wizytatora do kuratorium Oświaty i Wychowania w Opolu z dniem 1 września 1955 powierzono funkcję dyrektora Państwowego Młodzieżowego Zakładu Wychowawczego w Nysie panu Mieczysławowi Drewnickiemu. Był on dotychczas kierownikiem Szkoły Powszechnej w Złotogłowicach pow. Nysa. Ukończył w 1936 r. Seminarium Nauczycielskie w Tarnopolu i w tym samym roku 1 września rozpoczął prace nauczycielską. Z chwilą wybuchu II Wojny Światowej został powołany do wojska jako zastępca dowódcy kompanii w stopniu porucznika. Po klęsce wrześniowej 1939 r. powrócił do pracy nauczycielskiej oraz rozpoczął działalność konspiracyjną w swoim okręgu. W roku 1944 zgłosił się do I Dywizji Wojska Polskiego im. Tadeusza Kościuszki. W randze kapitana po demobilizacji od 1 września 1946 r. dostaje nakaz pracy na stanowisku kierownika szkoły. Pracę w Ośrodku rozpoczął od Organizacji placówki pod względem gospodarczym i pedagogicznym. Rozwinął gospodarstwo rolno-ogrodnicze przy zakładzie oraz doprowadził do dochodowości tego gospodarstwa. W 1956 rozbudował warsztaty szkolne i powiększył o 1 kierunek ślusarski. Z jego inicjatywy powstaje orkiestra dęta, która aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym Ośrodka i miasta przez 12 lat. Orkiestrę prowadzi Piotr Margoszczyn. Wprowadził zwyczaj zjazdów rodziców i opiekunów wychowanków. Był założycielem i opiekunem Ośrodka Wypoczynkowego dla wychowanków i pracowników w Międzywodziu nad Morzem Bałtyckim. Ośrodek ten był wykorzystywany na wypoczynek letni przez 2 miesiące. Przez okres wakacji zakład w Nysie był zamknięty. Wychowawcy, część personelu gospodarczego i pracownicy kuchni byli przewożeni do Międzywodzia. Tam również trwała praca resocjalizacyjna, tylko w warunkach wypoczynku. Ośrodek ten został zlikwidowany 1975 r. Mieczysław Drewnicki był również inicjatorem spartakiad sportowych między zakładami wychowawczymi. Za jego kadencji dyrektorskiej organizowano wspólne dokształcanie kuratorów sądów dla nieletnich oraz wspólną konferencję z pedagogami z Czechosłowackiej Republiki zajmujących się resocjalizacją młodzieży trudnej (1959-61). W latach 1957-67 kwitła działalność Związku Harcerstwa Polskiego. Drużynowym był pan Bogacki – były ogniska harcerskie przyrzeczenia i wręczanie krzyży harcerskich. W 1966 r. Ośrodek przechodzi pod nadzór Ministerstwa Sprawiedliwości a bezpośrednio placówka podlegał Sądowi Wojewódzkiemu w Opolu. Bardzo częstymi gośćmi w Ośrodku na posiedzeniach rad pedagogicznych i kontrolach byli:
- Prezes Sądu Wojewódzkiego w Opolu pan. mgr Krzysztof Jurek,
- Wizytator Sądu Wojewódzkiego w Opolu – sędzia Pani mgr Janina Kajdesowa,
- Inspektor Sądu Wojewódzkiego Sędzia Pani Teresa Łuczków,
- i w końcowej podległości Prezes Sądu Wojewódzkiego pan mgr Kazimierz Kosiński.
W tym okresie notujemy częste kontrole w zakładzie. Ośrodek staje się zamknięty. Zatrudniono nocnych i dziennych strażników. Okna okratowano, zmniejszono kontakty ze środowiskiem, zawieszono zjazdy rodziców i opiekunów.
W Sądzie Wojewódzkim nie zatrudniono pedagogów resocjalizatorów tylko sędziów. Odbiło się to ujemnie na atmosferze pracy w placówce.
W czerwcu 1969 r. pan dyrektor Mieczysław Drewnicki po 14 latach pracy na tym stanowisku został odwołany i zatrudniony jako wychowawca internatu. Był bardzo dobrym pedagogiem i przełożonym. Był radnym Miejskiej Rady Narodowej w Nysie w latach 1969-73. Za swoje wybitne zasługi został odznaczony wieloma medalami, 2-krotnie Srebrnym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką ZNP, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i wieloma odznaczeniami lokalnymi i bojowymi. Odszedł na emeryturę 31 sierpnia 1974 r., przepracował w ośrodku 19 lat, w tym na stanowisku dyrektora placówki 14 lat – najdłużej w 50 letniej historii ośrodka. Zmarł 27 września 1975 r., pochowany na cmentarzu w Nysie. Cześć jego pamięci! Do pełnienia obowiązków dyrektora Sąd Wojewódzki powołał p. Czesława Mikruta.
Trzeba również odnotować kłopoty, troski i niepowodzenia Ośrodka. Najtrudniejszym był i jest problem nadmiernych ucieczek wychowanków z placówki. Zjawisko to przybierało różne rozmiary w różnych latach. Obecnie uciekinierów jest znacznie mniej, gdyż w świadomości wychowanków jest to, że im się materialnie nie opłaca. Dobre rezultaty przynosi tu odpowiednia współpraca w Policją w Nysie i całej Polsce. Pewną pomocą w przeciwdziałaniu ucieczkom była samokształceniowa Rada Pedagogiczna dwóch ośrodków (Nysy i Namysłowa) w dniu 10 maja 1984r. W konferencji uczestniczył czynnie v-ce dyrektor Oddziału Doskonalenia Nauczycieli dr Kazimierz Burtny.
Wiele kłopotów sprawiało radzie pedagogicznej, pedagogowi i psychologowi Ośrodka tzw. "drugie życie" wychowanków. Problem narkomanii, alkoholizmu wśród młodych dotarł również do Ośrodka.
Duże trudności były z pozyskaniem w pełni kwalifikowanej kadry. Dlatego też dyrekcja Ośrodka nie szczędziła wysiłku i troski o to, by umożliwić wszystkim chętnym pracownikom pedagogicznym uzupełnienie kwalifikacji z zakresu ukończenia pełnych studiów magisterskich, względnie zdobycia dyplomu studiów wyższych w systemie egzaminów eksternistycznych. Wielu wychowawców i nauczycieli uzupełniali kwalifikacje pedagogiczne mając już studia wyższe. Działo się tak prawie przez 50 lat istnienia placówki.
Po 1,5 roku pracy na stanowisku dyrektora Zakładu Wychowawczego w Nysie pan mgr Edward Zychma zrezygnował z dalszej pracy w Nysie (styczeń 1971 – sierpień 1972) i na to stanowisko z dniem 1 września 1972 r. Prezes Sądu Wojewódzkiego w Opolu przeniósł pana mgr Bolesława Kokota z zakładu poprawczego w Łobżenicy woj. pilskie do Nysy. Miał wówczas 19 lat pracy pedagogicznej. Był często nagradzany przez swoich przełożonych. Za 20 letnią nienaganną pracę pedagogiczną otrzymał Złoty Krzyż Zasługi. W r. 1973 podziękowanie za pracę złożył Prezes Sądu Wojewódzkiego w Opolu, w 1974 otrzymał nagrodę Kuratora Oświaty i Wychowania, w 1978 roku został odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Kuratorium Oświaty i Wychowania w Opolu skierowało pana Bolesława Kokota na studia podyplomowe. Studia te ukończył w terminie, a praca dyplomowa nt. "Funkcjonowanie systemu przepływu wychowanków przez zakłady wychowawcze" uzyskała bardzo pochlebną recenzję. Ukończył również roczne zaoczne studium przedmiotowo-metodyczne z resocjalizacji. Na stanowisku dyrektora Państwowego Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego przepracował 10 lat (do lipca 1982 r.).
Nadeszły wakacje letnie 1982 r. – Kuratorium Oświaty i Wychowania w Opolu przeniosło pana mgr Władysława Braniewskiego, za jego zgodą do pracy na stanowisko dyrektora ośrodka od dnia 1 sierpnia 1982 r. Dotychczas pracował on na stanowiskach kierowniczych w szkolnictwie zawodowym w Nysie. W Ośrodku zastał wielu wspaniałych ludzi pedagogów, wychowawców i kierowników działów:
-dyrektora szkoły – pana Jana Miśkowca (wspomnianego już)
-kierownika internatu – Emila Moja
-kierownika warsztatów szkolnych – mgr Andrzeja Markiewicza
-znakomitego nauczyciela mgr Piotra Kupca
-znakomitego nauczyciela mgr Czesława Mikruta
-znakomitego nauczyciela mgr Mariana Ciaciurę
-pedagoga ośrodka mgr Zofię Krajczy
-wychowawcę internatu – p. Walerię Rejmoniak
-wychowawcę internatu- p. Jadwigę Garbowicz
-nauczyciela zawodu - p. Herberta Poloka
i wielu, wielu innych dobrych pracowników (np. kierownik piekarni – p. Alojzy Wójcik).
Wśród członków rady pedagogicznej byli też tacy, którzy z wychowaniem młodzieży nie powinni mieć nic wspólnego. Po dłuższych i krótkich rozmowach musieli ośrodek opuścić.
Wraz z mgr Władysławem Braniewskim podjęli pracę w Ośrodku: pani mgr Jadwiga Wąchal – historia, pani mgr Anna Kucharska-Wnuk – nauczyciel fizyki i pan Zbigniew Majdak – z-ca kierownika internatu.
Od roku szkolnego 1982/83 Rada pedagogiczna pracowała w trzech zespołach:
- zespół ds. nauki i szkolenia zawodowego
- zespół wychowawczo-opiekuńczy
- zespół diagnostyczno-resocjalizacyjny.
W tym też roku szkolnym wprowadzono w życie indywidualne plany resocjalizacyjne dla wszystkich wychowanków ośrodka. Dużo czasu i swych zdolności w opracowanie tych planów poświęciła pani pedagog ośrodka mgr Zofia Krajczy. Przeprowadziła setki rozmów z wychowankami, wychowawcami internatu i ciągle analizowała dokumentację każdego wychowanka. Bardzo dobrze współpracowała z sądami rodzinnymi prawie z całej Polski. W usamodzielnianiu wychowanków odgrywała ogromną rolę. Przepracowała w ośrodku przez 12 lat. Dziękuję jej za ten wysiłek w działalności pedagogicznej. Obecnie pracuje w liceum Ogólnokształcącym "Carolinum" w Nysie.
Od tego też roku powołał on w demokratycznych wyborach Samorząd Wychowanków i pozostawał jego opiekunem aż do momentu odejścia na emeryturę Była to praca bardzo trudna, wymagająca cierpliwości i odwagi przy omawianiu całokształtu życia w ośrodku – sprawy socjalne wychowanków, ich zachowanie, ucieczki, nauka w szkole, praca w warsztatach szkolnych, rozdział nagród pieniężnych, wyróżnienia, przepustki, urlopy, współpraca z sądami rodzinnymi – te wszystkie problemy omawiane z Samorządem wychowanków czyniło ich aktywnymi chłopcami. Posiedzenia samorządu odbywały się raz w tygodniu, w tym samym dniu i godzinie (w godzinach wieczornych). Następnie samorządowcy przenosili omawiane problemy do grup wychowawczych.
Pamiętny był dzień 29 czerwca 1984 r. w Ośrodku – dzień zakończenia roku szkolnego 1983/84. W uroczystości tej brała udział cała załoga ośrodka (do pracy resocjalizacyjnej w placówce zostali wciągnięci pracownicy obsługi, pracownicy kuchni, robotnicy i cała administracja Ośrodka). Gościem Ośrodka była jak zawsze pani st. wizytator mgr Elżbieta Janicka. Po ceremoniale szkolnym prowadzonym przez nauczyciela mgr Piotra Kupca, wysłuchano przemówienia dyrektora ośrodka i absolwenta Piotra Pomiernego z grupy VI. Absolwenci złożyli odpowiednie ślubowanie.
W końcowej części uroczystości pożegnano wychowawców i nauczycieli odchodzących na emeryturę (10 osób):
- nauczyciel geografii i p.o. – mgr Jan Adamek – 31 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 30 lat
- nauczycielka języka polskiego i biblioteki – Barbara Adamek – 31 pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 27 lat
- dyrektor szkoły – Jan Miśkowiec – 32 lata pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 30 lat
- wychowawca internatu – Gerhard Drużba – 31 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 31 lat
- wychowawca internatu - Rozalia Drużba – 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 29 lat
wychowawca internatu – Franciszek Kamiński – 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 28 lat
- wychowawca internatu mgr Bolesław Kokot – 31 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 12 lat
-wychowawca internatu – Eugeniusz Michalczewski – 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 30 lat
- wychowawca internatu – Józef Szwab – 35 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 13 lat
- nauczyciel zawodu – Józef Wnęk – 31 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 31 lat
Omówiono ich sylwetki, a pani wizytator podziękowała im serdecznie za pracę w Ośrodku. W imieniu kol. nauczycieli i wychowawców pożegnała odchodzących na zasłużony odpoczynek prezes Ogniska ZNP p. mgr Jadwiga Wąchal. W części artystycznej wystąpił zespół uczniowski pod kierunkiem p. Piotra Kupca i p. Anny Wnuk. Występ był udany, podobał się wszystkim.
Podobną uroczystość przeżyliśmy rok później w 1985 r. gdzie żegnaliśmy odchodzących na emeryturę:
- kierownika inetrnatu – Emila Moja – 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 28 lat, przez 15 lat pełnił obowiązki kierownika internatu. Był organizatorem obozów letnich dla wychowanków w Otmuchowie, Zawoi, Międzywodziu i wszelkiego rodzaju wycieczek krajoznawczych. Za tą działalność został wyróżniony przez Prezesa Sądu Wojewódzkiego w Opolu oraz przez Ministra Oświaty i Wychowania. Miał twórczy i poszukujący stosunek do wielu zagadnień resocjalizacyjnych. Stworzył maksymalne warunki (adaptacja i przebudowa pomieszczeń internatowych) do prowadzenia trudnej pracy wychowawczej, był bardzo dobrym gospodarzem. Ukończył Liceum Pedagogiczne. Studium Nauczycielskie i Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. posiadał ukończone wyższe studia zawodowe. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i odznaczeniami regionalnymi.
- nauczyciela mgr Piotra Kupca – 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 30 lat i 9 lat w niepełnym wymiarze. Całe swoje życie zawodowe związał z pracą w Ośrodku. W pracy dydaktycznej i wychowawczej osiągnął szczególnie wyróżniające wyniki. Wzorowo organizował proces lekcyjny, zdobyte doświadczenie upowszechniał w czasie prowadzenia lekcji koleżeńskich otwartych. Dla stosowania najwłaściwszych metod pracy resocjalizacyjnej nawiązał współpracę z prof. Uniwersytetu Warszawskiego p. Ottonem Lipkowskim wprowadzając eksperymentalnie na terenie szkoły najnowsze metody ortodydaktyki. Był uznanym autorytetem dla nauczycieli, wychowawców, kierownictwa ośrodka, jak i też dla wychowanków. ukończył Liceum Ogólnokształcące, Studium Nauczycielskie, Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i Wyższą Szkołę pedagogiczną w Krakowie. Ukończył szereg kursów centralnych metodycznych. Był mistrzem samokształcenia. Był aktywnym radnym Miejskiej Rady Narodowej w dwóch kadencjach 1965-73. Był również przewodniczącym Komitetu Rodzicielskiego w Szkole Muzycznej (7 lat). Został odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i wieloma odznaczeniami regionalnymi. Został wpisany do księgi Ludzi Zasłużonych dla Ziemi Nyskiej. Jest opisany w Słowniku Biograficznym Nauczycieli Śląska Opolskiego.
- nauczyciela mgr Czesława Mikruta – 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 29 lat. Wzorowy nauczyciel, inicjator przeprowadzania egzaminów czeladniczych dla uczniów ośrodka w zawodzie stolarskim. Ukończył Technikum Przemysłu Drzewnego, Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej dla nauczycieli zawodu i przedmiotów zawodowych w Poznaniu, Wyższą szkołę Pedagogiczną – wydział matematyki, fizyki i chemii. Odznaczony Brązowym i Złotym Krzyżem Zasługi i wieloma odznaczeniami regionalnymi.
-wychowawcę internatu – Walerię Rejmoniak – 30 lat pracy pedagogicznej w ośrodku. W pracy wychowawczej osiągnęła wyróżniającą ocenę. Ukończyła Liceum Pedagogiczne, Studium Nauczycielskie i Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej. Ukończyła wyższe studia zawodowe.
-Jadwigę Garbowicz – 25 lat pracy pedagogicznej w ośrodku.
- mgr Zbigniewa Jansę – 31 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 2 lata.
W 1986 roku odeszli na emeryturę:
-nauczyciel języka polskiego i biblioteki – mgr Aniela Ciaciura – 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 12 lat
-nauczyciel przedmiotów zawodowych – mgr Piotr Miziorko - 30 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 6 lat
- nauczyciel zawodu – Herbert Polok - 31 lat pracy pedagogicznej w tym w ośrodku 31 lat.
W ciągu trzech lat odeszło z Ośrodka 19 doświadczonych, zasłużonych i wysoko wykształconych pedagogów, były to ogromne straty w pracy dydaktyczno-resocjalizacyjnej. Trzeba było zatrudnić nowe młode kadry:
-od 1 września 1983 r. zatrudniono p. mgr Annę Starzyk – wychowawca internatu – absolwentkę Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – kierunek resocjalizacja pużniej wiele lat pełniła funkcję kierownika internatu.
-od 1 listopada 1984 r. – mgr Zenona Gnypa – wychowawca internatu
-od 1 czerwca 1984 r. – mgr Andrzeja Braniewskiego – wychowawca internatu
-od 1 września 1984 r. – mgr Mariolę Lasoń – wychowawca internatu.
Od 1 września 1984 r. została powołana na stanowisko dyrektora szkoły pani mgr Jadwiga Wąchal posiadająca 27 lat pracy pedagogicznej. Pracowała do 31 sierpnia 1988 r. kiedy to odeszła na emeryturę.
Od 1 września 1985 r. zatrudniono mgr Alicję Sarna – wychowawca internatu, Wiesława Rutkowskiego i nauczyciela języka polskiego mgr Andrzeja Zaleskiego.
Od 1 września 1986 r. zostali zatrudnieni:
- nauczyciel bibliotekarz – mgr Marlena Gnutek
- nauczyciel matematyki i zajęć technicznych – mgr Zbigniew Lubczyński
- wychowawca internatu – mgr Andrzej Walczak
- wychowawca internatu – Bogumił Drewnicki
- wychowawca internatu – Bogusław Bugaj.
Z funkcji kierownika warsztatów szkolnych zrezygnował bardzo dobry organizator pracy warsztatów mgr Andrzej Markiewicz, na jego miejsce powołano mgr Zbigniewa Majdaka.
Z dniem 1 września 1987 r. podjęli pracę pedagogiczną na stanowisku wychowawcy internatu:
- p. mgr Mieczysław Nowak
- p. mgr inż. Piotr Tyczka
- p. mgr Jarosław Kochanowski.
W latach 1984 – 1987 notujemy intensywną działalność szkoleniową rady pedagogicznej przy udziale st. wizyt. Kuratorium Oświaty i Wychowania pani mgr Elżbiety Janickiej. Tematyka samokształcenia to:
- Rola pracy w procesie resocjalizacji młodzieży niedostosowanej społecznie
- Wykorzystanie środków audiowizualnych w procesie lekcyjnym
- Informacja nt. najnowszych wydawnictw pedagogicznych w zakresie wychowania resocjalizacyjnego
- Walka z przeciętnością w pracy dydaktycznej, w pracy wychowawczej w internacie i w pracy warsztatów szkolnych
- Wychowanie młodzieży szkolnej do uczestnictwa w kulturze.
Ważnym dniem pracy w Ośrodku był dzień 26 października 1985 r. W dniu tym na konferencję szkoleniową do naszej placówki przybyli psycholodzy i lekarze psychiatrii zatrudnieni w różnych placówkach diagnostycznych i poradniach wychowawczo -zawodowych województwa opolskiego. Tematem szkolenia była praca resocjalizacyjna Ośrodka z młodzieżą trudną . Z dużym uznaniem wypowiadali się goście o potrzebnej i trudnej pracy wychowawczej z młodzieżą.
Goście zwiedzili sale wykładowe, warsztaty szkolne i internat. W obradach uczestniczyła dyrektor Wojewódzkiej Poradni Wychowawczo-Zawodowej. Podobną konferencję zorganizowano z sędziami rodzinnymi województwa opolskiego.
W latach 1985 – 1987 młodzież naszej placówki uczestniczyła w konkursach „Młodość-Trzeźwość” w skali województwa na szczeblu szkół podstawowych, zawodowych i szkół średnich. W ramach tego konkursu w dniu 26 listopada 1986 r. odwiedził nasz ośrodek członek Zarządu Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii w Warszawie ks. dr Edward Maćkowiak, który wygłosił dla wychowanków i rady pedagogicznej odczyt na temat patologii społecznej jaką jest narkomania i alkoholizm. W grudniu tego roku odbyło się spotkanie młodzieży i wychowawców z aktorem teatru sceny opolskiej panem Zenonem Nocorzem o tematyce antyalkoholowej pt. „Patykiem na wodzie pisane”. W dniu 14 maja 1987 r. przybyła do ośrodka komisja rejonu 8 celem podsumowania działalności konkursu „Młodość-Trzeźwość”. W/w komisja przyznała II miejsce w rejonie i nagrodę dla Ośrodka w wys. 15 tys. złotych, a wychowawca opiekun konkursu – pani mgr Anna Starzyk – otrzymała nagrodę w wysokości 5 tys. zł.
Na szczeblu wojewódzkim nasz ośrodek został wyróżniony nagrodą w wysokości 20 tys. zł za zajęcie VI miejsca w skali województwa wśród wszystkich szkół.
W roku szkolnym 1985/86 po raz pierwszy wręczono nagrodę ufundowaną z własnych pieniędzy przez starszego wizytatora kuratorium panią mgr Elżbietę Janicką w wysokości 5000 zł. Dostał ją uczeń Tomasz Maślanka – wzorowy wychowanek opuszczający placówkę. W następnych latach fundowano taką nagrodę imieniem pani wizytator Elżbiety Janickiej.
W roku 1988 pedagog ośrodka pani mgr Zofia Krajczy i psycholog pani mgr Małgorzata Przepióra-Kapusta, zatrudnione w ośrodku od 1984 ufundowały nagrodę za bardzo dobre postępy w resocjalizacji – otrzymał ją Paweł Maślarz z klasy I Szkoły Podstawowej Przysposabiającej do Zawodu. W roku szkolnym 1987/88 zespół red. wychowanków pod kier. wychowawcy internatu pani mgr Alicji Sarny wydaje gazetkę ośrodkową p.t.: "Merkuriusz".
W czasie Świąt Bożego Narodzenia dla wychowanków ,którzy nie mieli własnych domów rodzinnych kierownictwo ośrodka organizowało wieczory wigilijne z udziałem dyrektora ośrodka, wychowanków i wszystkich osób pracujących tego wieczoru w placówce. Były choinki, upominki dla każdego, opłatek i kolędy. Uroczysta kolacja składała się z wszystkich tradycyjnych dań. Były szczere życzenia, wzruszenia i nieraz łzy.
Bazą wychowania resocjalizacyjnego był i jest internat, a w internacie świątynią wychowania jest biblioteka. Księgozbiór dzieli się na dwa zasadnicze działy: uczniowski i nauczycielski. Bibliotekę prowadzili kolejno:
- Józef Kupiec,
- Janusz Święcicki,
- Janina Drewnicka,
- Barbara Adamek,
- mgr Aniela Ciaciura,
- mgr Marlena Gnutek,
- mgr Krystyna Dybek.
Stan księgozbioru w roku :
- 1952 – 240 tomów,
- 1988 – 7.465 tomów,
- 2002 – 10.000 tomów
W dniu 1 września 1986 r. została zatrudniona pani mgr Marlena Gnutek – nauczyciele bibliotekarz, wspaniały pedagog i wychowawca. W ciągu roku zinwentaryzowała bibliotekę, założyła nowe katalogi książek według najnowszych zasad i wymogów prawnych. Byłą to ciężka i odpowiedzialna praca. Ogromne doświadczenie w pracy bibliotekarskiej, praca z czytelnikami i resocjalizacja młodzieży – wszystko to przekazała innym zatrudnionym w bibliotece i internacie.
Obecnie w bibliotece i internacie pracuje od 1 września 1988 r. absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego (bibliotekarstwo i informatyka naukowa) – Pani mgr Krystyna Dybek. Osiąga bardzo dobre wyniki w pracy dydaktycznej i wychowawczej. – sześciokrotnie nagradzana nagrodą dyrektora Ośrodka. Jest mistrzem resocjalizacji. Pamiętamy ją z reportażu telewizyjnego 2001 r. o pracy resocjalizacyjnej w Ośrodku była główną inicjatorką i współtwórczynią projektu resocjalizacyjnego realizowanego przy ścisłej współpracy z WOPR Nysa pt. "Młodszy ratownik" Podczas wakacji grupa wychowanków z Ośrodka przebywała nad Jeziorem Nyskim w stanicy Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego wraz z wychowawcami internatu. Uczniowie naszej placówki zdobywali uprawnienia ratownika wodnego. Jeden z wychowanków uratował życie tonącej dziewczynie. Od września 1991 po przejściu na emeryturę mgr W. Braniewskiego funkcję dyrektora zaczyna pełnić dotychczasowy dyrektor szkoły mgr Ryszard Zabielski a jego obowiązki w szkole przejmuje mgr Zbigniew Lubczyński. W tym czasie pracę w placówce podejmuje wielu młodych wychowawców:
mgr Jacek Jachim, Elżbieta Bielska, w późniejszym czasie dołączają do nich nauczyciele mgr Anna Jachim, oraz wychowawcy Stanisław Lulewicz, mgr Krzysztof Ostrowski mgr Ryszard Gawlik, mgr Andrzej Kamiński, mgr Emilia Szychowska, W styczniu 1994 r. przechodzącego na emeryturę dyrektora R. Zabielskiego zastępuje Z. Lubczyński, który na stanowisko dyrektora ds. opiekuńczo wychowawczych powołuje mgr Halinę Damas- Łazowską co łączy się z likwidacją stanowiska kierownika internatu . Od września 1995 r. w ośrodku równolegle z nauką w szkole podstawowej rozpoczyna się nauka w ZSZ w trzech zawodach stolarz ,ślusarz , piekarz. W latach 1997-2002 funkcję kierownika internatu reaktywowana w roku 1997 pełnili kolejno mgr Krzysztof Buszta ,mgr Mieczysław Nowak, mgr Jan Dąbkowski , który w placówce pracuje nieprzerwanie od roku ,oraz ponownie kolega M. Nowak.W tym czasie obserwujem w pracy ośrodka wzmożone zabiegi zmierzające do pozyskania nowych obiektów na siedzibę MOW podyktowane było to prawnym przejęciem obiektów przez oo Franciszkanów prawowitych właścicieli obiektów zajmowanych przez MOW. W tym samym czasie placówka zaczyna borykać się z kłopotami finansowymi nie wpływa to jednak znacząco na efektywność pracy wychowawczej i dydaktycznej aczkolwiek ma wpływ na nastroje wśród załogi. Okres kryzysu finansowego i prawnej zawieruchy – podziału kompetencji oddziaływań w placówce na:
- dydaktyczne – szkoła podlega Ministerstwu Oświaty
- opiekuńczo – wychowawcze internat podlega Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej
prowadzi do sytuacji permanentnego ograniczania liczby wychowanków w placówce by w roku 2000 osiągnąć docelową liczbę 40 . Kryzys finansowy państwa rzuca się niestety także cieniem na funkcjonowanie placówki a przez to w głównej mierze dotyka jej wychowanków. Dyrekcja placówki zmuszona jest do rezygnacji z finansowych gratyfikacji dla pracujących w warsztatach szkolnych wychowanków co w wyraźny sposób ogranicza skuteczność oddziaływań w procesie readaptacji .W efekcie w roku 2001 dochodzi w drastyczny sposób do całkowitej likwidacji Gospodarstwa Pomocniczego przy MOW nr 1 w Nysie. Zobowiązania finansowe po zlikwidowanych warsztatach obciążając budżet MOW stawiają go w krytycznej sytuacji , w sytuacji realnej groźby całkowitej likwidacji placówki. 15 maju 2002 r decyzją Zarządu Powiatu przedstawioną przez Starostę Powiatu Nyskiego Zbigniewa Majkę na Posiedzeniu Członków Rady Pedagogicznej w obecności członków załogi z funkcji dyrektora MOW zostaje odwołany mgr Z. Lubczyński. Na jego miejsce Uchwałą Zarządu Powiatu 15.05 02 powołany zostaje
mgr Jacek Jachim wieloletni wychowawca MOW w Nysie, absolwent KUL, Uniwersytetu Opolskiego, oraz Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu. Krytyczna sytuacja finansowa powoduje konieczność wdrożenia programu naprawczo – restrukturyzacyjnego, którego współtwórcami i realizatorami są oprócz dyrektora Jacka Jachima - kierownik internatu M. Nowak, główna księgowa G.Wandas, oraz kierownik ds. technicznych A. Marcinkowski . Podjęte pod kierownictwem dyrektora J. Jachima działania doprowadzają do unormowania sytuacji finansowej placówki. Ośrodek zaczyna funkcjonować bez zakłóceń - prowadzona jest intensywna praca resocjalizacyjna i edukacyjna. Nowy dyrektor w krótkim czasie nawiązuje ścisłą współpracę z Nyskim Ośrodkiem Rekreacji gdzie wychowankowie dzięki pracy mają możliwość w ciekawy sposób spędzać czas wolny. Nawiązał ścisłą współpracę KS STAL NYSA I- ligowym klubem siatkarskim. Współpraca ta owocuje pracą na rzecz klubu i placówki . Dzięki ścisłym kontaktom dyrekcji z Cukrami Nyskimi młodzież placówki w swoim jadłospisie ma często także słodycze. Niezwykle ważnym sukcesem nowej dyrekcji jest odnowienie współpracy z WOPR Opole oddział Nysa i reaktywowanie projektu "Młodszy ratownik". Nawiązano także ścisłą współprace ze Schroniskiem Brata Alberta w Bielicach, z Rycerzami Księstwa Nyskiego a także licznymi zakładami pracy z terenu Nysy. Na szczególną uwagę zasługuje podjęcie przez dyrektora prac związanych z podniesieniem jakości kształcenia zawodowego wychowanków przez nawiązanie ścisłej współpracy z Centrum Kształcenia Praktycznego w Nysie co owocuje licznymi praktykami zawodowymi w Nysie i Głuchołazach. Bardzo ważną inicjatywą podjętą przez pana J. Jachima jest podjęcie działań zmierzających do pozyskania nowych budynków, do których mógłby zostać przeniesiony ośrodek. Pozwoliłoby to na dalsze prace związane z dostosowaniem placówki do standardów Unii Europejskiej. Jedną z najświeższych inicjatyw zespołu kierowanego przez dyrektora są obchody 50-rocznicy powstania MOW w Nysie połączone z odsłonięciem tablicy pamiątkowej. Na tych uroczystościach przedstawiony zostanie poniższy referat.


IV. Wychowanie resocjalizacyjne przez sport.

W latach 1955 – 1957 nauczycielem wychowania fizycznego był pan Werner Pachula, który skupił trudnych chłopców do uprawiania sportów w różnych dziedzinach, wyrabiając w nich kulturę sportową, poszanowanie przepisów gry, ambicje zespołowe, wytrwałość i tężyznę fizyczną. Najwyższy poziom organizacyjny, szkoleniowy osiągnięć sportowych przypada kiedy nauczycielem wychowania fizycznego w Ośrodku był Pan mgr Marian Ciaciura – w latach 1973-1990.
Ten rodzaj zajęć i rozgrywek jest najbardziej lubiany przez młodzież. Stworzono Ośrodkowe Koło Sportowe z następującymi sekcjami:
- piłka nożna,
- piłka siatkowa,
- piłka ręczna,
- piłka koszykowa,
- sekcja lekkoatletyczna,
Nauczyciel zorganizował i opiekował się izba tradycji sportowej.
Z przyjemnością obserwowałem treningi wychowanków prowadzone przez pana Mariana Ciaciurę. Nie szczędził dla nich swojego czasu , najczęściej bezpłatnego. w tym zakresie rozwinął współprace z wychowawcami z internatu.
W zespole sportowym, w grupie wychowawczej w walce o sukces nie jest ważne kto jest "cwelem", "frajerem", "człowiekiem" liczą się dobre podania, umiejętności i wynik.
Dużym osiągnięciem sportowym Ośrodka w roku szkolnym 1983-1984 było zdobycie w piłce ręcznej v-ce Mistrzostwa Polski wśród wszystkich ośrodków wychowawczych i szkolno-wychowawczych naszego kraju.
W każdym roku szkolnym organizowane były Mistrzostwa Ośrodka (między 7-8 grupami wychowawczymi) w piłce nożnej, ręcznej, siatkowej i koszykowej. W dniu 1 czerwca każdego roku w Międzynarodowy Dzień Dziecka odbywała się "Spartakiada Ośrodkowa" (Dzień Sportu).
W XVII i XVIII Wojewódzkiej Spartakiadzie Ośrodków Wychowawczych i Szkolno-Wychowawczych nasza drużyna w punktacji ogólnej zdobyła I miejsce (rok szkolny 1985/86 i 1986/87).
W 1987 r. w I Mistrzostwach Polski Ośrodków Wychowawczych w Babimoście. nasza drużyna zdobyła Mistrzostwo Polski w biegu przełajowym i V miejsce w biegu na orientację. W 1988/89 - I miejsce w województwie.
W kronice Ośrodka wyróżnia się najlepszych sportowców w latach 1985/87 :
- Tomasz Kwiatkowski,
- Roman Bargiel,
- Dariusz Magiewski,
- Artur Jarych,
- Artur Bohm.
Za wybitne zasługi w resocjalizacji przez sport pan mgr Marian Ciaciura był oceniany bardzo dobrze i wyróżniająco. W 1975 r. otrzymał nagrodę od Ministra Oświaty i Wychowania, trzykrotnie od dyrektora ośrodka, odznaczony jest złotym krzyżem zasługi. W 1989 r. został odznaczony przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Medalem im. dr Henryka Jordana za upowszechnianie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży. Ministerstwo Edukacji Narodowej w dniu 21 października 1989 r. pisze do p. mgr Mariana Ciaciury:
"Proszę przyjąć serdeczne podziękowania za osobisty, znaczący wkład pracy w organizowanie imprez o charakterze sportowo-rekreacyjnym dla młodzieży niedostosowanej społecznie Państwowych Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych. Wasze wieloletnie twórcze zaangażowanie w krzewienie kultury fizycznej dobrze służy podnoszeniu na jakościowo wyższy poziom pracy naszych placówek." Z najlepszymi życzeniami - Dyrektor Departamentu - mgr Tadeusz Morawski.
Na zakończenie roku szkolnego 1989/90 odchodząc na emeryturę był uroczyście żegnany przez młodzież, radę pedagogiczną i dyrektora ośrodka. Były wzruszenia, upominki, kwiaty i łzy.
Przez ostatnie 10 lat działalności sportowej ośrodka wychowankowie odnoszą kolejne sukcesy. Ośrodek nasz jest organizatorem Mistrzostw Polski w piłce siatkowej Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych. Aż siedmiokrotnie placówka ta zdobywała I miejsca – tytuły mistrzów Polski i 2 v-ce mistrzostwa. Do tych sukcesów przyczynili się wychowawcy internatu, nauczyciele wychowania fizycznego panowie mgr Andrzej Maćków, Adam Czabanowski i pracownik administracyjny ośrodka pan Aleksander Marcinkowski. W tym samym czasie wielkie sukcesy pod bacznym okiem wychowawcy internatu i byłego reprezentanta Polski w koszykówce mgr Jacka Jachim święci reprezentacja Ośrodka w piłce koszykowej zdobywając dwukrotnie brązowe medale w MP w Namysłowie w latach 1996 –1997.Do wyróżniających się zawodników reprezentacji zaliczali się król strzelców turnieju finałowego Filip Składzień ,rozgrywający Marcin Synowiec i skrzydłowy Krzysztof Purwin.
Dwukrotnie organizowane były przez ośrodek eliminacje Mistrzostw Polski w tenisie stołowym (1999-2000). Bezpośrednim organizatorem tych zawodów był wychowawca internatu p. mgr Andrzej Braniewski a do wyróżniających zawodników zaliczono J. Jaworskiego, K. Purwina, braci Jastrzębskich oraz braci Turlików . Wysokie miejsca w rozgrywkach piłkarskich osiągali podopieczni mgr K Osrtowskiego zajmując II miejsce w MP w 1997r.
Wieloletni wychowawca internatu, a obecnie kierownik internatu p. mgr Mieczysław Nowak był prekursorem nauki gry w szachy w ośrodku jako ważnego elementu wychowania resocjalizacyjnego – kształcenie logicznego myślenia, opanowanie przepisów i zasad gry. Przygotowywał wychowanków i organizował Mistrzostwa Polski w tzw. szachach aktywnych Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych. Od 1996 roku ośrodek organizuje Mistrzostwa Polskie w szachach aktywnych – trzykrotnie nasz ośrodek zdobył Mistrzostwo Polski drużynowe i indywidualne, a trzykrotnie v-ce mistrzostwo Polski. Wybitne zasługi dla rozwoju kultury fizycznej w MOW ma także mgr Ryszard Gawlik twórca siłowni i ośrodkowej szkoły kulturystyki
Wśród wielu wizytacji i kontroli pracy naszej placówki, była również kontrola Najwyższej Izby Kontroli. W dniach od 8 kwietnia do 13 maja 1988 r. wizytowany był ośrodek przez Inspektora NIK pana mgr Bogdana Jasińskiego i wiz. Kuratorium Oświaty i Wychowania p. mgr Łucję Stępień. Na polecenie Inspektora NIK kontroli dokonała zawodowa Straż Pożarna w Nysie i Stacja Sanitarno-Epiedmiologiczna. W wyniku kontroli statutowe zadania ośrodka oceniono bardzo dobrze. Oceniono, że właściwie funkcjonuje opracowany przez Radę Pedagogiczną system wychowawczy a na wyróżnienie zasługują elementy systemu aktywizujące i indywidualizujące wychowanków. Oceniono, że istotne znaczenie w procesie resocjalizacyjnym wychowanków zajmuje ich praca w warsztatach szkolnych, prawidłowy podział zysków i działalność sportowa.
Obecnie Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Nysie kierowany jest przez dwa Ministerstwa. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Nysie bezpośrednio podlega pod Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nysie przy Starostwie Powiatowym w Nysie – Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, natomiast Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy MOW w Nysie jest nadzorowana przez Wydział Edukacji Publiczne Starostwa Powiatowego w Nysie tj. Ministerstwo Oświaty Wychowania i Sportu. Nadzór pedagogiczny nad internatem sprawuje Wydział Spraw Obywatelskich i Społecznych Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego, a nadzór pedagogiczny na Szkołą sprawuje Kuratorium Oświaty i Wychowania w Opolu.
Wydział Spraw Obywatelskich i Społecznych Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego przeprowadził w okresie od 6 grudnia 2001 do 31 stycznia 2002 kontrolę problemową w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Nysie. Tematem kontroli była ocena standardu opieki i wychowania oraz świadczonych usług zawartych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 września 2000 r. Pracę Ośrodka oceniono pozytywnie z zaleceniem przeniesienia MOW w Nysie do obiektu spełniającego wymogi określone standardami zawartymi w/w Rozporządzeniu. /W związku z ograniczeniem limitu miejsc do 40 wychowanków (czego wymagają wyżej wspomniane standardy) obecnie wielu chłopców z wyrokiem o umieszczeniu w placówce resocjalizacyjnej pozostaje w domu ponieważ brakuje miejsc w Ośrodkach Wychowawczych, czasami te Postanowienia nie są wcale realizowane ponieważ w trakcie oczekiwania na wolne miejsce chłopcy kończą 18 lat i postanowienie traci ważność./


V. Zakończenie

Materiałem źródłowym do powstania tego wystąpienia były dokumenty uporządkowanego archiwum ośrodka, protokoły rad pedagogicznych, odtworzona kronika ośrodka z lat 1952-1988 - obecnie nie prowadzona. Żywych wspomnień dostarczyli wychowawcy, nauczyciele i pracownicy administracyjni placówki (w rozmowach i wywiadach). Nie można nie wspomnieć tu najdłużej pracującego pracownika w ośrodku p. Józefę Smerecką – kucharkę placówki (przebieg zatrudnienia: 42 lata - od 1956 r. do 1998 r. - w tym roku przeszła na emeryturę). Ona to wraz z całym personelem kuchennym szerzyła kulturę zachowania się wychowanków w jadalni i dyżurach w kuchni. Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi.
Wspominamy tutaj również zaangażowaną 20-letnią pracę w administracji p. Aleksandra Marcinkowskiego.
Podziękowania należy złożyć także współtwórczyni tego referatu długoletniej współpracownicy specjaliście ds. kadrowych i socjalnych pani Halinie Jóźwickiej-Wojewódce obecnie wychowawcy internatu, która w czasie pracy zawodowej ukończyła z oceną bardzo dobrą wyższe studia magisterskie na Uniwersytecie Opolskim o specjalnościach: resocjalizacja i terapia pedagogiczna. Zatrudniona jest w ośrodku od 11 kwietnia 1983 r. i pracuje do chwili obecnej – 19 lat.
Praca wszystkich członków rady pedagogicznej w ośrodku wymaga dużej wiedzy. wiele doświadczeń, zdolności, ciekawej osobowości, bardzo dobrego zdrowia. Tu podczas pracy codziennie narażeni jesteśmy na wielokrotne stresy, napięte nerwy i utratę zdrowia.