Forum Historii Nysy

[Bolek]

Archiwum w Nysie powstało dnia 11 października 1954 r. jako Powiatowe Archiwum Państwowe w Nysie na mocy decyzji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych i podlegało bezpośrednio Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu w Opolu. Pierwszym kierownikiem placówki został Michał Pawlina. Jednak brak lokalu oraz później długotrwała choroba kierownika, spowodowało, że tak naprawdę archiwum zaczęło działać od czasu objęcia kierownictwa przez Kazimierza Zalewskiego. W 1976 r. powiatowe archiwa państwowe zostały przekształcone w ekspozytury lub oddziały wojewódzkich archiwów państwowych, działających w ramach statutu wojewódzkich archiwów państwowych. Przekształcenie archiwum w Nysie w ekspozyturę spowodowało, iż kierownik tej placówki nie mógł wydawać pozwoleń na brakowanie dokumentacji niearchiwalnej przez jednostki będące pod nadzorem archiwum. Opiniował tylko spisy dokumentacji przekazanej na makulaturę, a zgodę wydawała jednostka nadrzędna. W 1976 r. dość krótko Ekspozytura w Nysie podlegała Oddziałowi Terenowemu w Brzegu aby jeszcze w tym samym roku podlegać bezpośrednio Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu w Opolu. W 1980 r. zarządzeniem Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 7 stycznia utworzono w miejsce ekspozytury Oddział w Nysie Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Opolu. Przywrócono również możliwość wydawania pozwoleń na brakowanie dokumentacji niearchiwalnej (Kazimierz Zalewski, Działalność Archiwum Państwowego w Nysie w latach 1954-1980 w: Szkice Nyskie 1986, t.3, s.205-206). Od 1983 aż do likwidacji w 1998 r. funkcjonowało pod nazwą Archiwum Państwowe w Opolu Oddział w Nysie (Archiwa Państwowe w Polsce. Przewodnik po zasobach, Warszawa 1998, s.284-285).

[Bolek]

Dla ciekawości dodam, że w swoim ostatnim okresie działalności przed likwidacją Oddział w Nysie nadzorował i przyjmował materiały archiwalne z jednostek organizacyjnych położonych na terenie miasta i gminy w Baborowie, Białej, Głogówku, Głubczycach, Głuchołazach, Kietrzu, Korfantowie, Niemodlinie, Nysie, Otmuchowie, Paczkowie, Prudniku i gminy w Branicach, Kamienniku, Lubrzy, Łambinowicach, Pakosławicach, Skoroszycach.