Forum Historii Nysy

ralf

Na nyskim Rynku, u zbiegu ul. Sukienniczej (Tuchstrasse) i Targu Rybnego (Fischmarkt) stała przed wojną narożna kamienica nr 74, w której mieścił się dom towarowy Carla Bergmanna. Sklep oferował wyroby pasmanteryjne, bieliznę, towary wełniane, firanki oraz konfekcję damską (dane z roku 1922).

Kamienicę nr 74 (zał.2) wykonano w technice żelbetowej. Jej architektem był wrocławski miejski inspektor budowalny Fritz Behrendt. Budowę obiektu rozpoczęto w listopadzie 1913 roku. W pracach brał udział mistrz murarski Anders (Nysa) oraz rzeźbiarz Thomas Myrtek (Wrocław). Budynek został ukończony w kwietniu 1914 roku, a koszt jego budowy wyniósł około 130 tysięcy marek. Obiekt posiadał 7 kondygnacji: piwnicę, parter, piętro I, piętro II, pietro III i dwukondygnacyjne poddasze. Piwnica pełniła funkcję magazynu. Stał tam również piec węglowy. Na parterze znajdowało się duże pomieszczenie handlowe oraz biuro. Na pierwszym piętrze mieściło się kolejne duże pomieszczenia handlowe i pokój śniadaniowy. Drugie i trzecie piętro stanowiły już pomieszczenia mieszkalne. Fasada kamienicy na wysokości II i II piętra była bogato zdobiona płaskorzeźbami, w tym herem Nysy na narożu budynku. Nad witryną sklepową widniał na fasadzie napis "CARL BERGMANN", a na tej samej wysokości, od strony ul. Sukienniczej napis "CARL BERGMANN POSAMENTEN WEISSWAREN".

Sam sklep Carla Bergmanna działał jeszcze zanim powstała ww. żelbetowa kamienica, w jednej z dwóch mniejszych kamienic, które stały w jej miejscu (ówczesny adres sklepu - Rynek 72) - widać je w zał. 4. Dom towarowy istniał przynajmniej do okresu II wojny światowej. Żelbetowa kamienica, w której się mieścił ucierpiała w 1945 roku. Po wojnie na jej ruinie ćwiczyła straż pożarna (zał.8). Na wiosnę 1966 roku, w związku z przygotowaniem Nysy do programu telewizyjnego "Turniej Miast", zarówno ruina żelbetowej kamienicy jak i stojący obok niej kikut dawnej wieży ratuszowej, zostały wyburzone. Obecnie w miejscu dawnego domu towarowego Carla Bergmanna powstaje nowy obiekt usługowo-handlowy.

(zał.1) Plan Nysy z 1905 roku. Na niebiesko zaznaczono miejsce, w którym 9 lat później stanęła kamienica z domem towarowym Carla Bergmanna.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 611,93 KB

(zał.2) Dom towarowy Carla Bergmanna.jpg
Źródło: Deutsche Bauzeitung, Nr 68 z dnia 24 sierpnia 1918 roku.

Plik ściągnięto 40 raz(y) 969,3 KB

(zał.3) Rysunki techniczne budynku, w którym mieścił się dom towarowy Carla Bergmanna. U góry - widok elewacji bocznej i fasady. Pośrodku - przekroje poziome. Na dole - przekroje poprzeczne.jpg
Źródło: Deutsche Bauzeitung, Nr 68 z dnia 24 sierpnia 1918 roku.

Plik ściągnięto 27 raz(y) 1,23 MB

(zał.4) Widok na kamienice stojące przy Targu Rybnym przed rokiem 1913 (po lewej) oraz po roku 1914 (z prawej).jpg
Źródło: Deutsche Bauzeitung, Nr 68 z dnia 24 sierpnia 1918 roku.

Plik ściągnięto 44 raz(y) 965,28 KB

(zał.5) Przedmiot pochodzący z domu towarowego Carla Bergmanna.jpg

Plik ściągnięto 14 raz(y) 312,9 KB

(zał.6) Reklama sklepu Carla Bergmanna z 1908 roku.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 264,74 KB

(zał.7) Reklama domu towarowego Carla Bergmanna z 1922 roku.jpg

Plik ściągnięto 12 raz(y) 345,48 KB

(zał.8) Lata 60. XX wieku. Ćwiczenia straży pożarnej na ruinie kaminicy, w której mieścił się dom towarowy Carla Bergmanna.jpg

Plik ściągnięto 49 raz(y) 550,58 KB

(zał.9) Wiosna 1966 roku. Dzień wyburzenia pozostałości (kikuta) wieży ratuszowej. Niedługo później wyburzono ruinę kamienicy, w której mieścił się dom towarowy Carla Bergmanna.jpg

Plik ściągnięto 41 raz(y) 358,98 KB

ralf · Wysłany: 2018-06-13, 09:20

Poniżej ogłoszenie firmy Carla Bergmanna z 1913 roku, gdzie informuje się, że we wtorek dnia 5 sierpnia nastąpiło przeniesienia punktu sprzedaży z kamienicy nr 72 przy Targu Rybnym, do rynkowej kamienicy nr 37, pomiędzy sklepem odzieżowym Ernsta Adlera, a zakładem optycznym Martina Kugelberga. Przeprowadzka związana była z przebudową sklepu Carla Bergmanna przy Targu Rybnym (patrz: poprzedni post). Ogłoszenie ukazało się w czasopiśmie "Neisser Kreisblatt" nr 32, wydanym w dniu 7.VIII.1913 r. Z anonsu dowiadujemy się również, że Carl Bergmann prowadził swój drugi sklep na rogu ul. Brackiej, w którym sprzedaż na czas wspomnianej przebudowy miała odbywać się normalnie.

Ogłoszenie - Carl Bergmann, 1913 r.jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 567,28 KB

ralf · Wysłany: 2018-10-18, 19:10

Zdjęcie wykonane podczas powodzi w 1938 r., z widokiem na ul. Sukienniczą i stojący po prawej stronie sklep Carla Bergmanna.

Ulica Sukiennicza podczas powodzi w 1938 r.jpg

Plik ściągnięto 40 raz(y) 933,55 KB

ralf · Wysłany: 2021-09-05, 18:38

Porcelanowa popielniczka ze zdjęciem sklepu Carla Bergmanna, ukazującym starą kamienicę wyburzoną w 1913/14 r., w miejscu której powstał później żelbetowy budynek - nowy dom towarowy C. Bergmanna.

Porcelanowa popielniczka ze zdjęciem sklepu Carla Bergmanna na Rynku w Nysie.jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 350,03 KB

Porcelanowa popielniczka ze zdjęciem sklepu Carla Bergmanna na Rynku w Nysie (zbliżenie).jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 488,77 KB