To jest tylko wersja do druku, aby zobaczyć pełną wersję tematu, kliknij TUTAJ
Forum Historii Nysy
Serwis społecznościowy poświęcony historii miasta Nysa

Obiekty przemysłowe - Strauch & Schmidt

ralf - 2018-08-27, 12:11
Temat postu: Strauch & Schmidt
Początki zakładu "Strauch & Schmidt" sięgają roku 1865, kiedy to w Nysie powstał zakład kotlarski, którego pierwszym właścicielem był niejaki Prali. W roku 1886 właścicielem firmy został Max Strauch, który w 1901 roku przeniósł swój zakład do Średniej Wsi (Mittel-Neuland), którą w 1910 roku oficjalnie włączono do obszaru miejskiego Nysy. Firma produkowała aparaty destylacyjne dla gorzelni, wodociągi i inne urządzenia kanalizacyjne, a później także instalacje centralnego ogrzewania. W roku 1911, po przystąpieniu do firmy inż. Schmidta, fabryka stała się spółką i zmieniła nazwę na "Strauch & Schmidt". Zakład zatrudniał wówczas około 50 robotników. Około 1914 roku fabrykę przeniesiono powtórnie, na teren przy dzis. ul. Piłsudskiego i ul. Podolskiej, gdzie w okresie PRL znajdował się wydział aparatury chemicznej ZUP'u (PR-5). Około roku 1914 "Strauch & Schmidt" założył również swój oddział filialny w miejscowości Mikulovice (niem. Niklasdorf) koło Jesenika. W roku 1916 fabryka "Strauch & Schmidt" w Nysie spłonęła ale by wykorzystać ówczesną koniunkturę wojenną została odbudowana. W roku 1925 zakład zatrudniał 150 pracowników, a w roku 1936 podobno aż 400. Ostatnim właścicielem fabryki, przed jej przejściem na własność Państwa Polskiego, była Johanna Schmidt.

W trakcie II wojny światowej w 1945 roku zakład uległ częściowo zniszczeniu, choć w porównaniu do zakładu "Weigelwerk" czy "Nema" był najmniej zniszczoną fabryką na terenie Średniej Wsi. Teren zakładu obsadzono następnie żołnierzami komendantury wojennej Armii Czerwonej i dopiero w dniu 1 sierpnia 1945 roku został przejęty przez polską administrację. Następnie zakład "Strauch & Schmidt", "Weigelwerk" oraz "Nemę" połączono w jedno przedsiębiorstwo pod nazwą "Południowe Zjednoczenie Przemysłu metalowego". Komasacja administracyjna, ekonomicznie jak najbardziej uzasadniona, miała czysto teoretyczny charakter. Fabryczne obiekty przejęto w takim stanie, że podjęcie natychmiastowej produkcji było wykluczone. Teren zakładu "Strauch & Schmidt" był ogołocony z maszyn, pozostały tylko gołe mury. Ocalała tam jednak bocznica kolejowa. Po przeprowadzeniu remontu zakładu ruszyła w nim produkcja dla gorzelni i cukrowni połączona początkowo z usługami remontowymi, a przedsiębiorstwo otrzymało nazwę "Państwowa Fabryka Aparatów dla Gorzelni, Drożdżowni i Przemysłu Chemicznego". W zakładzie większość czasu poświęcono na odgruzowanie dróg dojazdowych i wewnątrzzakładowych oraz budynków. W dniu 1 stycznia 1947 roku przeprowadzono ponowną komasację dawnych niemieckich fabryk w jedno przedsiębiorstwo i dawny "Strauch & Schmidt" otrzymał nazwę (wraz z "Weigelwerkiem" i "Nemą") "Państwowe Zakłady Budowy Aparatów Chemicznych i Maszyn w Nysie". W dniu 15 grudnia 1948 r. przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na "Zakład Przemysłu Metalowego Nysa". Produkował on aparaturę chemiczną, kotły oraz odlewy dla browarów, gorzelni i cukrowni. Przedsiębiorstwo od kwietnia 1950 nosiło już nazwę "Dolnośląskie Zakłady Budowy Urządzeń Przemysłowych. Zakład nr 1".

W Hamburgu po II wojnie światowej reaktywowano firmę "Strauch & Schmidt". Zakład reklamował się w niemieckiej prasie przynajmniej w okresie lat 1952-1957 i oferował sprzedaż hurtową aparatów i maszyn. W tej samej prasie ogłaszała się również firma "C. Aug. Schmidt Söhne", która znajdowała się w Hamburgu pod tym samym adresem co zakład "Strauch & Schmidt", stąd przypuszczenie, że hamburski "Strauch & Schmidt" reaktywował ktoś z rodziny wspomnianego wcześniej inż. Schmidta, tym bardziej, że ostatnim właścicielem firmy przed jej upaństwowieniem była wymieniona wcześniej Johanna Schmidt.


Bibliografia:
[1] Stanisław Gruszecki, Stanisław Senft, "Zakłady Urządzeń Przemysłowych w Nysie: dzieje przedsiębiorstwa i załogi", Opole 1981.
[2] A. Brożek, "Hutnictwo i górnictwo metali na Opolszczyźnie w latach 1850 - 1944" [w:] "Z dziejów hutnictwa i górnictwa metali na obszarze województwa opolskiego", Opole 1963.
[3] Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Katowice 1947, nr 4, str. 42.
[4] Tomasz Foltyn, "Nysa. Odbudowa 1945-56" (praca magisterska).

Obelix - 2018-08-27, 13:33

Firma "Strauch & Schmidt" była doceniana w prasie fachowej, o czym świadczy nie tylko reklama, jak również poświęcony artykuł z pełnym opisem działania "Aparatu Straucha dla otrzymania rektyfikowanego spirytusu wprost z zacieru", który ukazał się w "Gorzelniku". Było to "Czasopismo Poświęcone Przemysłowi Gorzelniczemu. Organ Towarzystwa Gorzelników Polskich we Lwowie" - rok X, nr 7, Lwów, 15. kwietnia 1897.
Poniżej reklama Strauch'a z ów czasopisma.
Budynek stojący obok dzisiejszej nastawni i przejścia przez tory kolejowe pod wiaduktem, obecny żłobek, też należał do firmy "Strauch & Schmidt". Świadczy o tym symbol na jego zwieńczeniu.

ralf - 2018-09-01, 20:46

Obelix napisał/a:
Budynek stojący obok dzisiejszej nastawni i przejścia przez tory kolejowe pod wiaduktem, obecny żłobek, też należał do firmy "Strauch & Schmidt". Świadczy o tym symbol na jego zwieńczeniu.

Zgadza się Obelixie. Poniżej zdjęcie tego budynku wraz z ujęciem wspomnianego symbolu oraz fotografia z widokiem na dawną halę zakładu "Strauch & Schmidt".

Neisse - 2019-09-20, 22:41

Tabliczka reklamowa oraz zawór ciepłej i zimnej wody z firmy Strauch & Schmidt
Neisse - 2019-12-17, 00:54

Wskaźnik ciśnienia wody z firmy Strauch & Schmidt
Neisse - 2020-01-05, 20:07

Zawór ciepłej i zimnej wody z firmy Strauch & Schmidt.
W prezentowanym zaworze brakuje tylko ebonitowego wyłożenia uchwytu zaworu.

ralf - 2020-05-07, 10:43

Tabliczka o wymiarach 14 cm x 7 cm.
ralf - 2021-12-01, 23:06

ralf napisał/a:
Około roku 1914 "Strauch & Schmidt" założył również swój oddział filialny w miejscowości Mikulovice (niem. Niklasdorf) koło Jesenika

Poniżej zdjęcie mosiężnej tabliczki znamionowej pochodzącej z produktu wykonanego w 1938 roku w oddziale filialnym zakładu "Strauch & Schmidt" w dzis. miejscowości Mikulovice (daw. Niklasdorf). Tabliczka ma wymiary 14,9 x 9,0 cm.

olo69 - 2022-02-08, 07:16

Czy ktoś potrafi zlokalizować ten zakład w Mikulovicach?
ralf - 2022-02-08, 14:21

olo69 napisał/a:
Czy ktoś potrafi zlokalizować ten zakład w Mikulovicach?

Filia zakładu "Strauch & Schmidt" w czeskiej miejscowości Mikulovice (daw. Niklasdorf) znajdowała się w stojącym do dziś długim budynku z czerwonej cegły o adresie Hlavní 37, obok przejazdu kolejowego linii Mikulovice - Zlaté Hory. Budynek był przed wojną halą fabryczną zakładu "Strauch & Schmidt". Po II wojnie światowej zakład ten stał się częścią Morawskich Zakładów Chemicznych, a dziś znajduje się w nim znany Polakom sklep spożywczy "Hruška".

olo69 - 2022-02-09, 14:16

Dzięki Ralf.
ralf - 2023-02-22, 17:10

Grafika przedstawiająca zabudowania zakładu "Strauch & Schmidt" w latach 20. XX w.


Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group