Forum Historii Nysy

[ralf]

Budynek przy al. Lompy nr 1 czyli dzisiejsze kino "Pokój", to dawna piekarnia. Nazywano ją "Bischofsbäckerei", a także "Komissbäckerei" lub "Garnison-Bäckerei". Poniżej wstawiam rys historyczny tego obiektu, pochodzący z pracy doktorskiej Grzegorza Podrucznego, pt. „Pruskie budownictwo wojskowe na Śląsku w latach 1740-1807”, którą autor obronił na Uniwersytecie Wrocławskim w 2006 roku.
Do posta załączam zdjęcia budynku, wykonane 12 lat temu.

Autorem obiektu był Johann Martin Pohlmann. Budynek powstał w 1582 jako piekarnia biskupia. Po 1740 roku został przejęty przez wojsko. Podczas powodzi w sierpniu 1786 roku obiekt został zniszczony, podobnie jak przyległa do niego szopa, mieszcząca magazyn mąki. We wrześniu tego samego roku dyrektor budowlany Johann Martin Pohlmann wykonał projekty i kosztorys gruntownej przebudowy budynku. Kosztem 5264 talarów wzniesiono go na nowo w 1787 roku, dobudowano do niego ponadto dwa skrzydła magazynowe, kosztem 5425 talarów. Pod koniec XVIII wieku piekarnia mogła dziennie wypiekać 5 tysięcy sztuk chleba. Została uszkodzona podczas oblężenia Nysy w 1807 roku. Co najmniej do roku 1918 była w posiadaniu wojska. Potem budynek przebudowano na kino, za wyjątkiem wschodniego skrzydła.

Budynek główny ma plan prostokąta, do niego dobudowane były dwa prostokątne skrzydła boczne. Główna część jest murowana, jednokondygnacyjna, o wymiarach 45 x 18,5 m. Skrzydła boczne były murowane, na planie prostokąta o wymiarach 28 x 12 m, dwukondygnacyjne, o pięcioosiowej fasadzie i jednoosiowej elewacji bocznej, kryte dachem trójspadowym z jednym rzędem lukarn powiekowych. Dokładniejsze dane znane są jedynie do budynku obecnie istniejącego - wschodniego skrzydła magazynowego. Obiekt wznosi się na niskim cokole, elewacje wieńczy dwuuskokowy gzyms koronujący. W przyziemiu okna bez obramień, w 2 kondygnacji zaopatrzone w płaskie obramienia. W elewacji bocznej, w przyziemiu znajduje się wejście do budynku.

Piekarnia mieściła we wnętrzu 5 pieców chlebowych.

Źródła:
• Dokumenty dotyczące zalania starej piekarni oraz budowy nowej, z sierpnia 1786 roku, SBB PK Denkschriften des Preußischen Generalstabes XXIV Neisse nr. 87, Neisse, 1786-87, dokument nr 4, 19, 20.
• Über die Festung Neiße, ein Aufsatz des Majors von Maßenbach im Jahr 1796 SBB PK Denkschriften des Preußischen Generalstabes XXIV Neisse nr. 104 pag. 25.
• Minsberg F., Geschichtliche Darstellung der merkwürdigsten Ereeignisse in der Fürstenthums Stadt Neisse, Neisse 1834, s. 204.
• Klose Arwed, Festung Neisse, Hagen 1980, s. 222.
• Schellenberg A., Die Evangelische Kirche in Cosel OS. Eine Archivalische Studie, w: Der Oberschlesier, r. 1932, s. 151.

---

(zdj.1) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 8 raz(y) 2,76 MB

(zdj.2) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 6 raz(y) 2,81 MB

(zdj.3) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 7 raz(y) 2,79 MB

(zdj.4) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 4 raz(y) 4,15 MB

(zdj.5) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 6 raz(y) 3,2 MB

(zdj.6) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 3 raz(y) 3,07 MB

(zdj.7) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 7 raz(y) 2,94 MB

(zdj.8) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 3 raz(y) 2,89 MB

(zdj.9) Dzień 13.XII.2009 r. Dawna piekarnia przy al. Lompy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 9 raz(y) 3,75 MB