Forum Historii Nysy

[ralf]

Pomnik stoi do dziś przy ul. Poniatowskiego, za ogrodzeniem, na terenie byłej FSD. Nie zachowały się do dziś elementy dekoracyjne jakimi był pierwotnie opasany.

Około 400 metrów na północ od fortu Prusy, w zadrzewieniu, na terenie dawnego poligonu wojskowego stoi do dziś pomnik o tym samym kształcie i wielkości co pomnik przy ul. Poniatowskiego. Jest o nim mowa w sąsiednim temacie pod linkiem: http://www.fhn.cba.pl/viewtopic.php?t=57 . Wiadomym jest, że pomnik na terenie byłego poligonu poświęcony był niemieckim pionierom poległym w południowo-zachodniej Afryce za panowania cesarza Wilhelma II. Stąd przypuszczenie, że pomnik z terenu byłej FSD również był pomnikiem wojskowym.

---

1.jpg Lokalizacja pomnika na współczesnym zdjęciu satelitarnym.

Plik ściągnięto 67 raz(y) 196,64 KB

2.jpg Pomnik w okresie przedwojennym.

Plik ściągnięto 86 raz(y) 148,63 KB

3.jpg Pomnik w 2015 r.

Plik ściągnięto 56 raz(y) 1,58 MB

4.jpg Pomnik w 2015 r.

Plik ściągnięto 47 raz(y) 1,75 MB

[ralf]

Parę zdjęć pomnika przy ul. Poniatowskiego wykonanych w dniu 21 lutego 2022 r.

---

(zdj.1) Dzień 21.II.2022. Pomnik na terenie byłej FSD [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 19 raz(y) 4,81 MB

(zdj.2) Dzień 21.II.2022. Pomnik na terenie byłej FSD [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 19 raz(y) 4,34 MB

(zdj.3) Dzień 21.II.2022. Pomnik na terenie byłej FSD [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 19 raz(y) 4,28 MB

(zdj.4) Dzień 21.II.2022. Pomnik na terenie byłej FSD [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 26 raz(y) 4,55 MB

[ralf]

Nie natrafiłem do tej pory na żadną informację, która mogłaby wskazać, komu poświęcony był obelisk na terenie dawnego FSD przy ul. Poniatowskiego. Wiemy tylko, że identyczny pomnik, który stoi w odległości ok. 1 km na północny-zachód, na terenie dawnego poligonu, miał upamiętniać niemieckich żołnierzy poległych w czasach kolonializmu w południowo-zachodniej Afryce, za panowania cesarza Wilhelma II Hohenzollerna. Chodzi więc tutaj o tzw. Niemiecką Afrykę Południowo-Zachodnią (niem. Deutsch-Südwestafrika).

Z kolei plac, przy którym stoi dziś obelisk na terenie daw. FSD, nosił przed II w.ś. nazwę „Tangaplatz”. Prawdopodobnie chodzi tutaj o nazwę miasta w Tanzanii, które było kolonią niemiecką i wchodziło w skład tzw. Niemieckiej Afryki Wschodniej (niem. Deutsch-Ostafrika). To właśnie pod Tangą w listopadzie 1914 roku doszło do największego zwycięstwa wojsk niemieckich nad ośmiokrotnie liczniejszą armią brytyjską.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia i opierając się na analogii, bardzo prawdopodobne jest, że obelisk na terenie daw. FSD mógł być poświęcony niemieckim żołnierzom walczącym w czasach kolonializmu we wschodniej Afryce.

[ralf]

Natknąłem się na zaskakującą wzmiankę, która mówi, że przedmiotowy pomnik stojący na terenie dawnej FSD jest poświęcony tym samym oddziałom wojskowym (tj. pionierom), którym poświęcony był pomnik o tym samym kształcie stojący w lasku po północnej stronie Fortu Prusy, o którym jest mowa w poście powyżej (KLIK). Po prostu pomnik stojący w lasku, czyli na terenie daw. poligonu lądowego batalionu pionierów, został podobno po jakimś czasie przeniesiony i trafił na ówczesny plac o nazwie Tangaplatz, czyli przed koszary oddziału karabinów maszynowych (obecnie magazyny WZZ „Herbapol”). Jak wiadomo, samego obelisku fizycznie nie przeniesiono, tylko wzniesiono drugi, taki sam, właśnie na wspomnianym placu. Jeśli tak było to nie wiadomo dlaczego obelisk stojący w pierwotnym miejscu (tj. w lasku na poligonie) nie został później zlikwidowany, być może pełnił tam wciąż jakąś funkcję. Autorem tej informacji jest dr Max Warmbrunn - burmistrz Nysy w latach 1915-1933, który przedstawił ją w swoim artykule pt. "Neisser Denkmäler", opublikowanym na łamach czasopisma "Neisser Heimatblatt" w 1954 r.