Forum Historii Nysy

ralf

Pomnik stał na skwerze przy ul. Bramy Grodkowskiej i ul. Kadłubka, w miejscu w którym obecnie znajduje się parking samochodowy przy sklepie "Biedronka". Pomnik wziesiono w 1872 roku poświęcając go pruskim żołnierzom z 12 Dywizji, którzy polegli w wojnie prusko-francuskiej w latach 1870-1871. Jednostka jaką była 12 Dywizja została utworzona w Nysie w 1818 roku i tam stacjonowała aż do roku 1919. Po pomniku nie ma dziś śladu.

1.jpg
Lokalizacja miejsca, w którym stał pomnik na współczesnym zdjęciu satelitarnym.

Plik ściągnięto 48 raz(y) 203,85 KB

2.jpg
Pomnik w okresie przedwojennym.

Plik ściągnięto 59 raz(y) 2,99 MB

3.jpg
Pomnik na przedwojennej fotografii.

Plik ściągnięto 44 raz(y) 509,14 KB

4.jpg
Współczesne zdjęcie parkingu przed sklepem "Biedronka", w miejscu którego stał pomnik.

Plik ściągnięto 37 raz(y) 300,85 KB

lukasz · Dołączył: 07 Mar 2018 Posty: 15 Skąd: Nysa

Nie jestem pewny co do tego czy pomnik stał w miejscu obecnego parkingu, czy czasem nie był bardziej w prawo patrząc od Bramy Grodkowskiej. Zanim powstała Biedronka w tym miejscu stała stara przychodnia lekarska. Pamiętam, że jeszcze pod koniec lat 90 była tam podstawa tego pomnika i żwirowe alejki - niewykluczone, że wytyczone jeszcze przed wojną.

Jak budowali Biedronkę cały teren zrównano (wówczas zlikwidowano podstawę). Stąd moja hipoteza o tym, że pomnik mógł stać trochę bardziej w prawo. Warto też zwrócić uwagę na mur w tle zdjęć wrzuconych przez Ralfa. Stoi tam do dziś, choć fragment był odnawiany ;)

W załączniku zdjęcie. Nie jest mojego autorstwa. Być może to Maciek je wykonał. Pozwolę sobie je wrzucić.

BTW. mam jeszcze gdzieś na dysku zdjęcie z przygotowania terenu pod budowę Biedronki. Jak tylko znajdę to wrzucę.

podstawa.JPG
Podstawa pomnika z Kadłubka/Bramy Gr.

Plik ściągnięto 42 raz(y) 581,1 KB

Bolek · dawniej Op-Ony Dołączył: 21 Lis 2017 Posty: 90

Potwierdzam. Do tej przychodni można było dojść alejką z boku lub schodami bezpośrednio do wejścia. Postument też pamiętam.

maciek · Dołączył: 19 Lis 2017 Posty: 56 Skąd: Nysa

Tak żeby rozwiać wszelkie wątpliwości - zdjęcie podstawy pomnika jest mojego autorstwa - pomnik stał w miejscu obecnego parkingu (w centralnym miejscu przedwojennego Brinschwitzplatz).
Na potwierdzenie zdjęcie z 16 grudnia 1944.

Brinschwitzplatz.jpg

Plik ściągnięto 4266 raz(y) 21,55 KB

ralf · Wysłany: 2022-03-02, 23:32

Pomnik przy ul. Bramy Grodkowskiej.

Pomnik przy ul. Bramy Grodkowskiej w Nysie.jpg

Plik ściągnięto 25 raz(y) 729,1 KB

ralf · Wysłany: 2025-05-26, 17:39

Konkurs na projekt przedmiotowego pomnika ogłoszono na łamach tygodnika „Deutsche Bauzeitung” w wydaniu nr 50 z dnia 14 grudnia 1871 roku. Konkurs skierowano w stronę członków Stowarzyszenia Architektów Berlińskich. Planowany pomnik określono mianem pomnika poległych żołnierzy Pułków Górnośląskich (niem. Denkmal für die Gefallenen der Oberschlesischen Regimenter), a plac przy ul. Bramie Grodkowskiej, na którym miał stanąć – „Köpper Platz”. Terenem budowy był otwarty skwer porośnięty drzewami, co przedstawiono na prostym szkicu, załączonym do ogłoszenia konkursowego (zał.1). Zaznaczono przy tym, że ze szczegółowym planem sytuacyjnym, narysowanym w większej skali, zainteresowani mogą się zapoznać w bibliotece wspomnianego stowarzyszenia. Wybór odpowiedniego miejsca na pomnik oraz zaprojektowanie ogrodu wokół niego stanowiły część konkursu. Nie było szczególnych wymagań co do wyglądu zewnętrznego pomnika. Wymagano jedynie, aby emblematy wszystkich rodzajów broni wojsk liniowych i landwery, a także kawalerii, piechoty, artylerii, tzw. pionierów oraz nazwy wszystkich bitew, w których brała udział dywizja, były stosowne i wyraźne. Należało tutaj wziąć pod uwagę to, że cała 12. dywizja w trakcie oblężenia Paryża brała udział w czterech dużych bitwach, podczas gdy kilka oddzielnych pułków kawalerii brało udział w sześciu innych bitwach, artyleria w siedmiu oblężeniach i jednej bitwie, a landwera w jednym oblężeniu. Nazwiska poległych miały zostać zapisane na dokumencie towarzyszącym kamieniu węgielnemu, a na samym pomniku miały się znaleźć tylko ogólne informacje. Wybór materiałów do budowy był dowolny, jednak w przypadku zastosowania kamienia, musiał on być całkowicie odporne na warunki atmosferyczne. Jako całkowite koszty, wliczając w to przebudowę placowego ogrodu, przewidziano kwotę 2100 talarów. Kwota ta nie mogła zostać w żadnym wypadku przekroczona. Nagroda konkursowa miała zostać przyznana przez komisję oceniającą Stowarzyszenia Architektów. Ponadto dowództwo 12. Dywizji zgodziło się przyznać zwycięzcy nagrodę honorową i zastrzegło sobie prawo do dalszych ustaleń dotyczących wykonania obiektu. Od osób biorących udział w konkursie wymagano sporządzenia następujących rysunków: widok i rzut poziomy w skali 1:25 oraz plan sytuacyjny w skali 1:375. Termin dostarczenia dokumentów upływał dnia 13 stycznia 1872 roku. Nadmieniono, że złożona przez uczestników konkursu dokumentacja pozostanie własnością wspomnianego stowarzyszenia.

W zbiorach Uniwersytetu Technicznego w Berlinie (Technische Universität Berlin) znajdują się trzy projekty przedmiotowego pomnika z jego otoczeniem (zdj.2-7). Znamy autora tylko jednego z tych projektów (zał.2-3), a jest nim Bernhard Kühn – architekt urodzony w 1838 r. Sokołowcu (pow. złotoryjski), zmarły w 1917 r. w Charlottenburgu (Berlin).

(zał.1) PLAN MIEJSCA, w którym miał stanąć pomnik poświęcony 12. dywizji.jpeg

Plik ściągnięto 5 raz(y) 177,2 KB

(zał.2) PROJEKT NUMER 1 pomnika przy ul. Bramy Grodkowskiej.jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 1,55 MB

(zał.3) PROJEKT NUMER 1 pomnika przy ul. Bramy Grodkowskiej_.jpg

Plik ściągnięto 2 raz(y) 1,43 MB

(zał.4) PROJEKT NUMER 2 pomnika przy ul. Bramy Grodkowskiej.jpg

Plik ściągnięto 2 raz(y) 1,28 MB

(zał.5) PROJEKT NUMER 2 pomnika przy ul. Bramy Grodkowskiej_.jpg

Plik ściągnięto 1 raz(y) 963,65 KB

(zał.6) PROJEKT NUMER 3 pomnika przy ul. Bramy Grodkowskiej.jpg

Plik ściągnięto 3 raz(y) 1,42 MB

(zał.7) PROJEKT NUMER 3 pomnika przy ul. Bramy Grodkowskiej_.jpg

Plik ściągnięto 3 raz(y) 1004,52 KB