Forum Historii Nysy

[ralf]

Prochownia przy dzis. ul. Śmiałego wchodzi w skład Obwałowań Kolejowych i tak samo jak one została zbudowana w okresie 1876-1879. Była to prochownia wojenna (KPM – Kriegs-Pulver-Magazin), której nadano nr 15. Ulokowano ją przy kurtynie łączącej bastion XIII z bastionem XII. Dla orientacji wyjaśnię, że obecnie w dawnym bastionie XIII mieści się firma „Krab” (ul. Śmiałego 5), a w bastionie XII funkcjonuje serwis samochodowy (ul. Śmiałego 3). Warto nadmienić, że można spotkać się z innym oznakowaniem wspomnianych bastionów, mianowicie: IX (ul. Śmiałego 5) oraz X (ul. Śmiałego 3). Do prochowni z zewnątrz prowadziło jedno wejście, od strony zachodniej, które osłaniał krótki wał ziemny, zwany trawersem lub poprzecznicą. Pomieszczenie magazynowe prochowni miało długość 19 m, szerokość 7,2 m i wysokość ok. 4,5 m. Jego sufit był sklepiony kolebkowo. Nad nim znajdowała się warstwa ziemi, której grubość, licząc od najwyższego punktu pomieszczenia, wynosiła ok. 1,8 m. Pomieszczenie posiadało podwójne ściany, pomiędzy którymi prowadził korytarz o szerokości 0,75 m, okalający pomieszczenie. Do wnętrza prochowni prowadziło z zewnątrz osiem prostych kanałów wentylacyjnych: siedem poziomych i jeden pionowy. Wśród poziomych były to: trzy kanały biegnące od strony zachodniej (krótkie), trzy od strony wschodniej (długie – 6,5 m) oraz jeden od strony południowej (najdłuższy – 7 m), którego wlot i wylot są obecnie zasypane. Z kolei tunel pionowy znajdował się w międzyścianiu północnej części pomieszczenia magazynowego. Ponadto prochownia posiadała kanały wentylacyjne wewnętrzne, o niewielkim przekroju. Po II wojnie światowej obiekt służył jako dojrzewalnia serów, a potem jako magazyn mięsa. Pomieszczenie magazynowe zostało wtedy podzielone na jedno duże oraz dwa mniejsze pomieszczenia z przedsionkiem. Na zewnątrz prochowni, w jej północnym stoku ziemnym, już przed 1940 r. (ale nie wcześniej niż w roku 1927) wykonano wjazd do pomieszczenia magazynowego, który zaopatrzono w solidną bramę. Niedawno obiekt zmienił właściciela i jest obecnie przygotowywany pod nową działalność.

Pod postem załączam 23 zdjęcia, zrobione wewnątrz tej prochowni dnia 24 sierpnia 2025 r.

Na Forum znajdują się również jej fotografie wykonane z zewnątrz dnia 15 marca 2024 r., w temacie „Obwałowania Kolejowe”, pod linkami:
• FOTO-1 (widok w kierunku pn.-zach.)
• FOTO-2 (widok w kierunku wsch.)
• FOTO-3 (widok w kierunku pd. na wjazd)
• FOTO-4 (widok w kierunku wsch. na wejście)
• FOTO-5 (wlot kanału wentylacyjnego)
• FOTO-6 (wnętrze kanału wentylacyjnego)
• FOTO-7 (wlot kanału wentylacyjnego)
• FOTO-8 (panorama ze szczytu prochowni w kierunku zach.)
• FOTO-9 (panorama ze szczytu prochowni w kierunku pd.-wsch.)

Ze szczegółowym, starym planem przedmiotowej prochowni można się zapoznać na Forum, w temacie „Plany nyskich fortyfikacji”, pod linkiem: KLIK

---

(zdj.1) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Korytarz wejściowy. Widok w kierunku zachodnim.

Plik ściągnięto 4 raz(y) 2,57 MB

(zdj.2) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Korytarz wejściowy. Widok w kierunku wschodnim.

Plik ściągnięto 4 raz(y) 2,18 MB

(zdj.3) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Korytarz wejściowy. Wschodni kraniec.

Plik ściągnięto 4 raz(y) 2,14 MB

(zdj.4) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Międzyścianie, część zachodnia. Widok w kierunku północnym.

Plik ściągnięto 3 raz(y) 2,7 MB

(zdj.5) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Międzyścianie, część zachodnia. Widok w kierunku północnym.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 2,75 MB

(zdj.6) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok z międzyściania, na pomieszczenie magazynowe, w kierunku wschodnim.

Plik ściągnięto 4 raz(y) 1,21 MB

(zdj.7) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Międzyścianie w pn.-zach. narożu. Widok w kierunku zachodnim na tunel wentylacyjny.

Plik ściągnięto 2 raz(y) 2,3 MB

(zdj.8) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Cyfry wybite w cegłach wewnętrznej ściany międzyściania.

Plik ściągnięto 2 raz(y) 1,15 MB

(zdj.9) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok w niewielki, wewnętrzny kanał wentylacyjny, biegnący w murze pomieszczenia magazynowego, w linii S-N.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 1,58 MB

(zdj.10) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Międzyścianie, część zachodnia. Widok w kierunku południowym.

Plik ściągnięto 2 raz(y) 2,09 MB

(zdj.11) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Kanał wentylacyjny. Widok z zachodniej części międzyściania w kierunku zachodnim. Kanał najbliższy drzwiom wejściowym.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 2,6 MB

(zdj.12) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok na pomieszczenie magazynowe w kierunku północnym.

Plik ściągnięto 2 raz(y) 2,17 MB

(zdj.13) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok na pomieszczenie magazynowe w kierunku północnym.

Plik ściągnięto 2 raz(y) 3,52 MB

(zdj.14) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok na pd.-zach. naroże pomieszczenia magazynowego.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 2,07 MB

(zdj.15) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Pomieszczenie magazynowe. Widok na wlot kanału wentylacyjnego po stronie zachodniej.

Plik ściągnięto 2 raz(y) 1,1 MB

(zdj.16) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok na pomieszczenie magazynowe w kierunku południowym.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 3,16 MB

(zdj.17) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok z międzyściania na zawiasy okna wentylacyjnego. Po lewej widoczne pomieszczenie magazynowe,

Plik ściągnięto 3 raz(y) 1,55 MB

(zdj.18) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok z międzyściania na okno wentylacyjne i znajdujący się pod nim wlot wewnętrznego kanału wentylacyjnego, który jest osłonięty drucianą kratownicą.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 1,94 MB

(zdj.19) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok z międzyściania w kierunku wschodnim na kanał wentylacyjny.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 1,65 MB

(zdj.20) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Międzyścianie, część wschodnia. Widok w kierunku północnym.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 3,13 MB

(zdj.21) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Międzyścianie, część wschodnia. Widok w kierunku południowym.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 3,72 MB

(zdj.22) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Cyfra wybita w cegle wewnętrznej ściany międzyściania.

Plik ściągnięto 1 raz(y) 1,58 MB

(zdj.23) Dzień 24.VIII.2025. Prochownia przy ul. Śmiałego [fot. ralf].jpg Widok w kierunku południowym na wjazd do pomieszczenia magazynowego z zewnątrz.

Plik ściągnięto 2 raz(y) 2,61 MB