Forum Historii Nysy

[ralf]

Pod koniec stycznia 1945 r., w trakcie przemarszu więźniów oświęcimskich przez Łączki, w północnej okolicy wsi, na polanie leśnej obok drogi łączącej Łączki z Iławą, Niemcy zamordowali 47 więźniów. Zrobili to poprzez strzał w głowę lub uderzenie twardym narzędziem. Ciała ofiar ekshumowano dnia 25 czerwca 1946 r. i złożono we wspólnej mogile w Burgrabicach, skąd dnia 13 maja 1958 r. przeniesiono je na cmentarz w Opolu-Półwsi.

Oto relacja mieszkańca Łączek o nazwisku Karol Tajer, spisana dnia 5 lipca 1946 r.:
„Z końcem stycznia 1945 r. przez miejscowość Łączki prowadzono gościńcem od południa w kierunku pół-zachodnim więźniów politycznych. (...) dwa dni później na zlecenie zarządu gminy udałem się, wraz z innymi ludźmi przeznaczonymi do wykopania grobu, zaprowadzony zostałem przez posłańca gminnego na polanę leśną i zastałem już pobitych więźniów leżących na ziemi. (…) Mówiono, że to są przeważnie narodowości żydowskiej.”

Protokół ekshumacji zwłok w Łączkach z dnia 25 czerwca 1946 r. brzmi:
„Miejscowy sołtys Franciszek Krzyżanowski okazał trzy masowe groby znajdujące się w lesie w odległości około 2 km za wsią Łączki obok gościńca prowadzącego w kierunku Nysy. (…) Z pierwszego masowego grobu o długości 7 m, szerokości 3 m i głębokościo 1 m wydobyto 18 zwłok. (…) W drugim grobie o długości 7 m, szerokości 3 m, głębokości 1,2 m wydobyto 27 sztuk zwłok. W trzecim grobie masowym o długości 3 m, szerokości 2 m i głębokości 1 m (…) wydobyto zwłoki dwóch denatów (…) Następnie zwłoki wszystkich poszczególnych denatów umieszczono do przygotowanych trumien (…) a następnie polecono pochować zwłoki na miejscowym cmentarzu we wsi Borkowice pow. Nysa.”

Spośród 47 ekshumowanych ciał udało się zidentyfikować jedynie 15. Byli to:
– Haalman Gomprecht, lat 23, ob. Holandii
– Imorglik Szymon, lat 22, ob. Polski
– Jefetow Geliampe, lat 39, ob. Francji
– Kitmacher Marcel, lat 38, ob. Francji
– Kohn Abram, lat 22, ob. Francji
– Kornfeld Elkan, lat 44, ob. Polski
– Lieber Icek, lat 34, ob. Polski
– Lubliński Artur, lat 32, ob. Belgii
– Lubliński Henryk, lat 33, ob. Belgii
– Markowicz Maurycy, lat 22, ob. Francji
– Łęczycki Moszek, lat 44, ob. Francji
– Muszyński Leib, lat 38, ob. Polski
– Montag Samuel, lat 25, ob. Polski
– Rosenthal Ewald Otto, lat 42, ob. Niemiec
– Wollenberger Julen, lat 21, ob. Francji

W roku 2014 obok miejsca, w którym dokonano zbrodni, mieszkańcy Biskupowa postawili głaz pamiątkowy z granitową tablicą i napisem:
„W hołdzie 47 ofiarom hitlerowskiego obozu zagłady w Auschwitz, których zamordowano w tym lesie podczas ewakuacyjnego „Marszu śmierci” w styczniu 1945 r.”

---

(zdj.1) Dzień 30.VIII.2025. Kamień upamiętniający zbrodnię dokonaną w 1945 r. w Łączkach [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 2 raz(y) 6,03 MB

(zdj.2) Dzień 30.VIII.2025. Kamień upamiętniający zbrodnię dokonaną w 1945 r. w Łączkach [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 2 raz(y) 2,16 MB

(zdj.3) Dzień 30.VIII.2025. Kamień upamiętniający zbrodnię dokonaną w 1945 r. w Łączkach [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 2 raz(y) 3,57 MB

(zdj.4) Dzień 30.VIII.2025. Kamień upamiętniający zbrodnię dokonaną w 1945 r. w Łączkach [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 2 raz(y) 1,38 MB