Forum Historii Nysy

[ralf]

Według jednego z opracowań z 1913 r. w kościele ewangelickim Jezusa Chrystusa (daw. św. Barbary) przy Rynku Garncarskim wisiał jeden dzwon z napisem: „IMMAC. CONC. B.V. M. S. ANNA. S. FRANC. SERAPH. S. BARBARA. S. FLORIANE. ORATE PRO NOBIS SVB HOC EXCELSO PATROCINIO AC FAVORE SANCTORVM TVTVS EXISTET LOCVS ISTE. S.D.R. IN NEIS GOS MICH” (tłum. „Niepokalanie poczęta Najświętsza Maryjo Panno, św. Anno, św. Franciszku Seraficki, św. Barbaro, św. Florianie módlcie się za nami. Miejsce to spoczywa w bezpieczeństwie pod tą wybitną ochroną i parasolem. Stephan Dominicus Reichel w Nysie odlał mnie”). Dzwon ważył 250 kg i był ozdobiony wieńcem z liści i kwiatów oraz wizerunkami wyżej wymienionych świętych. Chronostych w napisie wykonanym na płaszczu dzwona wskazywał rok 1754. Wspomniany S. D. Reichel pracował jako twórca dzwonów w Nysie w latach 1728-1768. Wykonał dzwony dla kościoła śś. Piotra i Pawła (Kreuzkirche) oraz kościoła św. Dominika (Dominikanerkirche) w Nysie, a także dzwony dla kościołów w Paczkowie (Patschkau) i Radzikowicach (Stephansdorf).

Dzwon przetrwał okres I wojny światowej – nie został przeznaczony na cele wojenne. Podczas II wojny światowej niestety został zabrany, ale nie trafił na przetop i po 1945 r. znalazł się w Krajowym Urzędzie Kościelnym (Landeskirchenamt) w Stuttgarcie. Po tym, jak w 1948 r. sam kościół św. Barbary w Nysie zwrócono gminie ewangelickiej, ówczesny zwierzchnik kościoła Josef Kottas nabył dla niego, jako zamiennik, 250-kilogramowy dzwon z kościoła ewangelickiego w Niemodlinie (Falkenberg). Dzwon ten zawisł w kościele św. Barbary i został tam po raz pierwszy użyty podczas nabożeństwa w trzecią niedzielę adwentu.

Źródło: F.-Ch. Jarczyk, „Die Glocken der Neisser evangelischen Kirchen” [w:] „Neisser Glocken”, wyd. F.-Ch. Jarczyk, B. Trouw, Hildesheim 2010. [Także w:] „Neisser Heimatblatt” nr 226, 1998 r.


Abstrahując, jeden z dzwonów wykonanych przez Stephana Dominicusa Reichela w Nysie, znajduje się dzisiaj w kościele Świętego Ducha (Heilig-Geist-Kirche) w mieście Braunschwig-Lehndorf w Dolnej Saksonii. Dzwon odlano w 1751 roku z brązu, ma średnicę 1436 mm, jego wysokość (bez korony/uchwytu) wynosi 1060 mm, a waga ok. 1650 kg. Znajduje się na nim herb miasta Gliwic (Gleiwitz).