Forum Historii Nysy

[ralf]

Na nyskim Rynku, niedaleko wylotu dzis. ul. Krzywoustego, w miejscu gdzie stoi obecnie budynek mieszkalny nr 33 (zał.1), znajdowała się przed wojną kamienica o numerze 38 (wcześniej 36), w której mieścił się zakład przemysłowy Martina Kugelberga. Firma powstała w dniu 4 kwietnia 1899 roku i zajmowała się optyką, mechaniką oraz elektrotechniką. M. Kugelberg otworzył swoją działalność po wieloletnim doświadczeniu w największych niemieckich zakładach. Firma oferowała radia, aparaty fotograficzne, projektory, pomoce naukowe, lornetki (operowe, myśliwskie, pryzmatyczne), barometry, termometry, stereoskopy, fonografy, latarnie czarnoksięskie (łac. laterna magica), maszyny parowe, aparaty elektryczne dla szpitali, instalacje biurowe (np. elektryczne oświetlenie), piorunochrony, narzędzia kreślarskie czy taśmy miernicze. Jako zakład zajmujący się optyką oftalmiczną, sklep oferował okulary (w tym binokle) wykonane ze stali, niklu, srebra lub złota oraz szkła okularowe (soczewki) marki Zeiss oraz Görz. Zakład udostępniał swoim klientom ciemnię fotograficzną oraz stację ładowania akumulatorów.

Na załączonej niżej pocztówce (zał.3) widzimy zaznaczoną na niebiesko kamienicę, w której mieścił się zakład Martina Kugelberga. Nad wejściem do sklepu, pod szyldem z nazwiskiem właściciela, widnieje napis "Optyk i Mechanik", a na fasadzie budynku, powyżej I piętra nazwa - "Instytut Elektrotechniki". Kamienica ta została zniszczona podczas II wojny światowej w 1945 roku, a jej pozostałości wyburzone.

Warto wspomnieć, że Martin Kugelberg, jako mechanik, w latach 90. XIX wieku był osobą która zmodernizowała i rozbudowała w Nysie system sygnalizacji pożarowej[1]. Ponadto Kugelberg posiadał państwowy dyplom optyka i był członkiem Związku Niemieckich Optyków (Deutschen Optiker Verbandes) oraz Związku Niemieckich Firm Elektrotechnicznych (Verbandes Deutscher elektrotechnischen Installationsfirmen).

Poniżej zamieszczam zdjęcia paru przedmiotów ze sklepu Martina Kugelberga, są to: lornetka wraz z futerałem, etui na okulary, wystawiony przez jego zakład rachunek oraz barometr, którego fotografie zostały już wcześniej zamieszczone na Forum w dziale „Kolekcje”, pod linkami: KLIK_1, KLIK_2.


Przypis:
[1] Gerd Schrammen, „Das Feuerlöschwesen der Stadt Neisse bis 1945: Die Geschichte einer oberschlesischen Feuerwehr und ihrer Stadt”, Fulda 2016, str. 33.

---

(zał.1) Współczesny plan Nysy. Niebieskim kółkiem zaznaczono miejsce, w którym przed wojną stała kamienica z zakładem Martina Kugelberga.JPG

Plik ściągnięto 44 raz(y) 640,75 KB

(zał.2) Plan Nysy z 1905 roku. Niebieskim kółkiem zaznaczono kamienicę, w której mieścił się zakład Martina Kugelberga.jpg

Plik ściągnięto 43 raz(y) 1,87 MB

(zał.3) Rynek. Zaznaczona na niebiesko kamienica z zakładem Martina Kugelberga. Na pierwszym planie pomnik Fryderyka III, który stał na Targu Rybnym.jpg

Plik ściągnięto 78 raz(y) 2,8 MB

(zał.4) Zakład Martina Kugelberga w rynkowej kamienicy nr 38. Zdjęcie pochodzi z reklamy zakładu z 1925 roku.JPG

Plik ściągnięto 69 raz(y) 419,94 KB

(zał.5) Wnętrze zakładu Martina Kugelberga. Zdjęcie pochodzi z reklamy zakładu z 1925 roku.JPG

Plik ściągnięto 69 raz(y) 479,73 KB

(zał.6) Wnętrze zakładu Martina Kugelberga. Zdjęcie pochodzi z reklamy zakładu z 1925 roku.JPG

Plik ściągnięto 55 raz(y) 481,89 KB

(zał.7) Lornetka ze sklepu Martina Kugelberga. Na klapie futerału, od wewntrznej strony napis - 'Martin Kugelberg. Optisches Institut. Neisse, Neustadt O.S.'.jpg

Plik ściągnięto 52 raz(y) 2,92 MB

(zał.8) Etui na okulary z zakładu Martina Kugelberga.jpg

Plik ściągnięto 47 raz(y) 1,41 MB

(zał.9) Rachunek wystawiony w dniu 27 maja 1936 roku przez zakład Martina Kugelberga dla kościoła katolickiego w Jarnołtowie.JPG [ze zbiorów Karla Müllera]

Plik ściągnięto 74 raz(y) 1,7 MB

(zał.10) Reklama zakładu Martina Kugelberga z 1908 roku.jpg

Plik ściągnięto 52 raz(y) 794,4 KB

(zał.11) Wspólna reklama trzech zakładów optyczno-mechaniczno-elektrotechnicznych w Nysie, tj. Martina Kugelberga, Richarda Moecke'go oraz Maxa Reichelta, z 1922 roku.JPG

Plik ściągnięto 36 raz(y) 672,79 KB

(zał.12) Reklama zakładu Martina Kugelberga z 1929 roku.jpg

Plik ściągnięto 69 raz(y) 1,18 MB

[Neisse]

Poniżej zdjęcia okularów wraz z etui z zakładu Martina Kugelberga.

---

1.jpg

Plik ściągnięto 36 raz(y) 3,19 MB

2.jpg

Plik ściągnięto 33 raz(y) 3,59 MB

3.jpg

Plik ściągnięto 29 raz(y) 3,98 MB

4.jpg

Plik ściągnięto 30 raz(y) 3,49 MB

5.jpg

Plik ściągnięto 27 raz(y) 4,18 MB

[ralf]

Etui z binoklami, sygnowane firmą Martina Kugelberga wraz z motywem okolicznościowym na 40-lecie jego firmy (1899-1939). Niestety nie mam pewności czy przedstawione na zdjęciu binokle są oryginalnym przedmiotem z tego etui. Oprawka binokli jest sygnowana skrótem NGP (Nickel Gold Plattiert), czyli jest wykonana z pozłacanego niklu.

---

(zdj.1) Etui z binoklami, sygnowane firmą Kugelberga.jpg

Plik ściągnięto 20 raz(y) 748,13 KB

(zdj.2) Etui z binoklami, sygnowane firmą Kugelberga.jpg

Plik ściągnięto 24 raz(y) 669,67 KB

(zdj.3) Etui z binoklami, sygnowane firmą Kugelberga.jpg

Plik ściągnięto 19 raz(y) 628,98 KB

(zdj.4) Etui z binoklami, sygnowane firmą Kugelberga.jpg

Plik ściągnięto 20 raz(y) 30,99 KB

[ralf]

Sklep Martina Kugelberga w Rynku.

---

Rynkowa kamienica z zakładem Martina Kugelberga.jpg

Plik ściągnięto 25 raz(y) 625,62 KB