Forum Historii Nysy

[ralf]

Pomnik Hansa Hellmanna stał przy ul. Wolności (Victoriastrasse), tuż obok dwóch skrzyżowań z ul. Armii Krajowej (Kochstrasse) oraz ul. Ogrodową (Gartenstrasse). Dzisiaj w tym miejscu znajduje się skwer, a po pomniku nie pozostał ślad.

Hans Hellmann urodził się w Nysie w dniu 6 grudnia 1873 roku jako syn słynnego potem Johannesa Hellmanna - "ojca śląskich strażaków". Hans służył w marynarce Cesarstwa Niemieckiego. W roku 1898 został awansowany na stopień porucznika i przeniesiony na kanonierkę (statek artyleryjski) o nazwie "SMS Iltis". W roku 1900 podczas tzw. powstania bokserów "SMS Iltis" został wysłany w rejon wybrzeży Chin. W dniu 17 czerwca 1900 roku wojska chińskie rozoczęły ostrzeliwanie statków przeciwnika w okolicach fortów Dagu. Hans był wtedy oficerem odpowiedzialnym za artylerię okrętową. W trakcie bitwy "SMS Iltis" został trafiony 40 pociskami w wyniku czego śmierć poniósł Hans Hellmann wraz z kilkoma członkami załogi.
Warto nadmienić, że Hans Hellmann był pierwszym i do czasu pierwszej wojny światowej jedynym oficerem marynarki, który poległ w bitwie na pokładzie swojego statku[1]. Dzieje kanonierki "SMS Iltis" i jej załogi opisuje strona: https://www.deutsche-schu.../sms_iltis2.htm

Napis na pomniku Hansa Hellmanna brzmiał:
"AM 17.6.1900 FIEL AN BORD
SMS ILTIS
BEI DER RUHMVOLLEN BESCHIESSUNG
DES TAKUFORTS DER KAISERLICHE OBERLEUTNANT Z.S. HANS HELLMANN
AUS NEISSE"[2].

Pomnik H. Hellmanna udekoroway był dwoma chińskimi działami - zdobyczą wojenną z powstania bokserów oraz kotwicą i łańcuchem pochodzącymi z małego krążownika o nazwie "SMS Cormoran", który również brał udział w powstaniu bokserów przy fortach Dagu[1].

Uroczystości związane z poświęceniem pomnika rozpoczęły się 16 maja 1908 roku w kościele parafialnym pw. św. Jakuba od nabożeństwa wspominkowego w intencji Hansa Hellmanna. Główne uroczystości, związane z odsłonięciem pomnika odbyły się jednak następnego dnia (17.05.1908) w południe. Po zakończeniu tej uroczystości głównymi ulicami Nysy przemieścił się pochód, po czym rozpoczęto turniej trwający do 20 maja 1908 roku. Jego uczestnicy strzelali do czterech tarcz: po jednej „Hellmann” (Hellmannsfestscheibe) i „Iltis” (Iltisfestscheibe) oraz dwie „Lans” (Lansfestscheibe) od nazwiska Wilhelma von Lansa (1861–1947). Był on kapitanem wspomnianej kanonierki, na której poniósł śmierć Hans Hellmann, a w okresie późniejszym wiceadmirałem, a następnie admirałem floty niemieckiej. Organizatorzy przygotowali także dla uczestników turnieju medale pamiątkowe oraz premie pieniężne[3].


Przypisy:
[1] https://de.wikipedia.org/wiki/Hans_Hellmann_(Offizier)
[2] http://www.denkmalprojekt...clausewitz.html
[3] http://www.montes.pl/mont...879&Itemid=2140

---

1.jpg Zaznaczone na czerwono miejsce gdzie stał pomnik Hansa Hellmanna [współczesne zdjęcie satelitarne]

Plik ściągnięto 56 raz(y) 184 KB

2.JPG Pomnik Hansa Hellmanna. W tle po prawej widoczne kamienice przy ul. Ogrodowej

Plik ściągnięto 72 raz(y) 1,15 MB

3.JPG Zdjęcie Hansa Hellmanna z ok. 1898 r

Plik ściągnięto 41 raz(y) 130,52 KB

4.jpg Zaproszenie na uroczystości związane z odsłonięciem pomnika Hansa Hellmanna przysłane do Tarnowskich Gór przez Bractwo Strzeleckie z Nysy, 1908 r. [ze zbiorów Archiwum Państwowego w Katowicach]

Plik ściągnięto 37 raz(y) 698,22 KB

[ralf]

Fotografie wykonane podczas odsłonięcia pomnika Hansa Hellmanna w dniu 17 maja 1908 r.

---

(zał.1) Odsłonięcie pomnika Hansa Hellmanna w dniu 17 maja 1908 r.jpg

Plik ściągnięto 52 raz(y) 457,03 KB

(zał.2) Odsłonięcie pomnika Hansa Hellmanna w dniu 17 maja 1908 r.jpg

Plik ściągnięto 58 raz(y) 522,58 KB

(zał.3) Odsłonięcie pomnika Hansa Hellmanna w dniu 17 maja 1908 r.jpg

Plik ściągnięto 62 raz(y) 494,93 KB