Forum Historii Nysy

[maciek]

W ostatnim czasie na terenie Morowa i Nysy prowadzone były ekshumacje żołnierzy poległych w naszej okolicy pod koniec wojny.

W Morowie na terenie prywatnej posesji według wspomnień byłych mieszkańców pochowanych zostało 9 żołnierzy – wszyscy zginęli w walkach o Białą Nyską na przełomie marca i kwietnia 1945 roku:

1. Obergefreiter - 20 lat, zm. 03.04.1945 Biała Nyska – Fallschirm Flak Regiment Hermann Göring

2. Oberschütze Gottlieb Imhoff - 19 lat, zm. 29.03.1945 Biała Nyska – Panzergrenadier Regiment 20

3. Obergefreiter - 22 lata, zm. 03.04.1945 Biała Nyska - Fallschirm Flak Regiment Hermann Göring

4. Kanonier - wiek nn, zm. 03.04.1945 Biała Nyska - Fallschirm Flak Regiment Hermann Göring

5. Obergefreiter - 22 lata, zm. 23.03.1945 Biała Nyska – Fallschirm Panzer Artillerie Regiment 1 Hermann Göring

6. Unteroffizier - wiek nn, zm 03.04.1945 Biała Nyska – jednostka nn

7. Obergefreiter - wiek nn, zm. 03.04.1945 Biała Nyska - Fallschirm Flak Regiment Hermann Göring

8. Feldwebel - 33 lata, zm. 25.03.1945 Biała Nyska – Stabaufklärungs Abteilung 1 Hermann Göring

9. Kanonier - wiek nn, zm. 03.04.1945 Biała Nyska – Fallschirm Flak Regiment Hermann Göring

W wyniku podjętych poszukiwań udało się zlokalizować grób, z którego podjęto szczątki 5 żołnierzy – niestety tylko jeden z nich miał bardzo zniszczony, przełamany identyfikator tożsamości.
Przy szczątkach znaleziono rzeczy osobiste – m.in. grzebień, okulary, gwizdek oraz całkowicie skorodowane odznakę za rany oraz odznakę obrony przeciwlotniczej Luftwaffe – co potwierdza przynależność do Dywizji Hermann Göring.
Żołnierze ci zostaną pochowani w zbiorowej mogile na niemieckim cmentarzu wojennym w Nadolicach Wielkich, pozostała czwórka nadal pozostaje pochowana gdzieś na terenie Morowa…
Przynależność większości poległych do dywizji Hermann Göring potwierdza radzieckie meldunki o napotykanym silnym oporze stawianym m.in. właśnie przez żołnierzy tej dywizji – co ciekawe, w okolicy Hajduki Nyskie-Stary Las 26 marca 1945 roku zginął także dowódca 1. Pułku Spadochronowego Grenadierów Pancernych Hermann Göring pułkownik Karl-Eric Bertram, tego samego dnia odznaczony Krzyżem Rycerskim Żelaznego Krzyża.

Z kolei w dniach 30-31 lipca na terenie cmentarza Księży Werbistów prowadzone były poszukiwania i ekshumacja żołnierzy, którzy zmarli w lazarecie mieszczącym się w klasztorze – Hauptverbandplatz Neiße.
Zebrane relacje i wspomnienia mówiły o pochówku 10 żołnierzy, poszukiwania ułatwiał fakt, że dokumenty Księży Werbistów również świadczyły o przeprowadzonych pochówkach.
Dzięki tym materiałom udało się także częściowo ustalić jednostki, w których ci żołnierze służyli, a nieoceniona pomoc Jacka Cieleckiego, autora książki "Nadzieja wdeptana w błoto" pozwoliła na ustalenie personaliów pochowanego Estończyka:

1. Unteroffizier - 44 lata, zm. 16.03.1945 – Wehrmacht Streifedienst VIII Neiße

2. Gefreiter - 19 lat, zm. 15.03.1945 – Artillerie Regiment 98

3. Panzergrenadier - 35 lat, zm. 16.03.1945 – Panzergrenadier Regiment 20

4. Kanonier - 20 lat, zm. 16.03.1945 – Artillerie Regiment 98

5. Kanonier - 39 lat, zm. 16.03.1945 – jednostka nn

6. Waffen-Pionier Meinhard Ratassepp - 18 lat, zm. 20.02.1945 r. – Waffen-Pionier Bataillon der SS 20

7. Jäger - 17 lat, zm. 16.03.1945 – jednostka nn

8. Kanonier - 35 lat, zm. 16.03.1945 Artillerie Regiment 98

9. Stopień wojskowy nn - 30 lat, zm. 17.03.1945 – Panzergrenadier Regiment 74

10. Obergefreiter - 22 lata. zm. 16.03.1945.

Ostatecznie 31 lipca udało się odnaleźć szczątki 13 żołnierzy, z czego pięciu miało przełamane znaki identyfikacyjne. W jednym z grobów pochowanych zostało trzech żołnierzy, z czego kompletne były tylko dwa szkielety…
Z racji pochówków szpitalnych przy żołnierzach nie zachowało się wiele rzeczy osobistych, były to przede wszystkim zegarki oraz resztki obuwia.
W grobach znaleziono także sprzęt medyczny – termometr, Szyny Kramera, dreny oraz resztki bandaży.
Zarówno w Morowie, jak i Nysie szczątki nosiły ślady mocnych urazów – zwłaszcza czaszki…
Na terenie cmentarza odnaleziono też szczątki prawdopodobnie 5 osób cywilnych – według relacji Werbistów po ich powrocie do klasztoru, pochowali tam ludzkie szczątki z okolicy.

W ostatnich dniach prowadzone były także prace na terenie cmentarza garnizonowego w Nysie, gdzie prawdopodobnie miejsce pochówku znalazło wielu żołnierzy nyskiego garnizonu - ostatecznie udało się odnaleźć groby 8 żołnierzy, należących zarówno do sił lądowych, jak i lotnictwa.
Jeden z żołnierzy został pochowany w mundurze galowym tzw. Waffenrock, dzięki czemu udało się ustalić, że służył w 7. Pułku Piechoty, którego 3. i 4. kompania stacjonowały w Nysie jeszcze przed wybuchem wojny, a nosiły tradycje pruskiego 23. Górnośląskiego Pułku Piechoty von Winterfeldt, który z przerwami stacjonował w Nysie od 1813 roku.

Gdyby ktoś z Was miał informację o pochowanych żołnierzach lub cywilach, proszę o wiadomość prywatną - prawdopodobnie groby mogą znajdować się jeszcze w przynajmniej dwóch miejscach na terenie Nysy...

---

FB_IMG_1565467562749.jpg Nysa, 30-31. 07.2019 r. Cmentarz Werbistów

Plik ściągnięto 19 raz(y) 521,35 KB

FB_IMG_1565467567799.jpg Morów, 11.07.2019 r. Guziki...

Plik ściągnięto 58 raz(y) 156,27 KB

FB_IMG_1565467572576.jpg Morów, 11.07.2019 r. Rzeczy osobiste, nieśmiertelnik, odznaczenia...

Plik ściągnięto 37 raz(y) 125,28 KB

FB_IMG_1565467575865.jpg Morów, 11.07.2019 r. Zbiorowa mogiła 5 niemieckich żołnierzy.

Plik ściągnięto 53 raz(y) 167,99 KB

FB_IMG_1565467583031.jpg Morów, 11.07.2019 r. Gwizdek, grzebień, okulary

Plik ściągnięto 32 raz(y) 121,19 KB

FB_IMG_1565467589110.jpg Jeden z pochowanych w Morowie żołnierzy - 19 letni Oberschütze Gotllieb Imhoff z 20. Pułku Grenadierów Pancernych - zginął 29.03.1945 w Białej Nyskiej

Plik ściągnięto 62 raz(y) 108,7 KB

FB_IMG_1565467593783.jpg Cmentarz Werbistów, 30.07.2019 r.

Plik ściągnięto 38 raz(y) 448,09 KB

FB_IMG_1565467597925.jpg Cmentarz Werbistów, 30.07.2019 r. Termometr, zegarek, nieśmiertelny...

Plik ściągnięto 31 raz(y) 245,84 KB

FB_IMG_1565467601493.jpg Cmentarz garnizonowy w Nysie, 09.08.2019 r. Pagony z munduru galowego ze stopniem Unteroffizier - 7. Pułk Piechoty

Plik ściągnięto 36 raz(y) 301,48 KB

FB_IMG_1565467604636.jpg Cmentarz garnizonowy w Nysie, 09.08.2019 r.

Plik ściągnięto 31 raz(y) 198,23 KB

FB_IMG_1565467608297.jpg Cmentarz garnizonowy w Nysie, 09.08.2019 r.

Plik ściągnięto 58 raz(y) 292,59 KB

[ralf]

Zdjęcie prac ekshumacyjnych na terenie cmentarza Braci Werbistów, wykonane w dniu 31 lipca 2019 r.

---

Dzień 31.VII.2019 r. Cmentarz Braci Werbistów.jpg Fot. ralf

Plik ściągnięto 36 raz(y) 3,68 MB

[ralf]

Poniżej zdjęcia wykonane w dniach 30-31 lipca 2019 r. podczas ekshumacji na cmentarzu przyklasztornym Księży Werbistów. Zdjęcia pochodzą ze strony internetowej Pracowni Badań Historycznych i Archeologicznych POMOST, która prowadzi ekshumacje na zlecenie Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V.). Fotografie zostały zamieszczone na Forum za zgodą wspomnianej Pracowni.

---

1.jpg

Plik ściągnięto 12 raz(y) 1,06 MB

2.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 1,08 MB

3.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 1,2 MB

4.jpg

Plik ściągnięto 18 raz(y) 712,37 KB

5.jpg

Plik ściągnięto 25 raz(y) 1011,47 KB

6.jpg

Plik ściągnięto 16 raz(y) 633,47 KB

7.jpg

Plik ściągnięto 39 raz(y) 658,92 KB

8.jpg

Plik ściągnięto 25 raz(y) 602,98 KB

9.jpg

Plik ściągnięto 27 raz(y) 335,43 KB

[ralf]

Kolejne zdjęcia z ekshumacji, która odbyła się w dniach 30-31 lipca 2019 r. na cmentarzu przyklasztornym Księży Werbistów. Autorami zdjęć są: Daniel Klimczak z Radia Opole (fot. 1-4) oraz Krzysztof Strauchmann z Nowej Trybuny Opolskiej (fot. 5-13). Fotografie zostały zamieszczone na Forum za zgodą ich autorów.

---

1.jpg Fot. Daniel Klimczak

Plik ściągnięto 15 raz(y) 295,41 KB

2.jpg Fot. Daniel Klimczak

Plik ściągnięto 18 raz(y) 355,7 KB

3.jpg Fot. Daniel Klimczak

Plik ściągnięto 22 raz(y) 346,04 KB

4.jpg Fot. Daniel Klimczak

Plik ściągnięto 21 raz(y) 359,02 KB

5.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 21 raz(y) 503,82 KB

6.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 12 raz(y) 486,77 KB

7.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 14 raz(y) 489,93 KB

8.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 15 raz(y) 528,48 KB

9.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 12 raz(y) 506,1 KB

10.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 19 raz(y) 414,83 KB

11.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 14 raz(y) 354,45 KB

12.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 24 raz(y) 373,32 KB

13.jpg Fot. Krzysztof Strauchmann

Plik ściągnięto 22 raz(y) 313,51 KB

[ralf]

Poniżej kilka zdjęć z prac ekshumacyjnych, które odbyły się w tym roku (marzec i kwiecień 2020 r.) na terenie dawnego cmentarza garnizonowego przy ul. Krasickiego. Ekshumowano tam szczątki żołnierzy niemieckich, którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Szczątki po ekshumacji trafią na niemiecki cmentarz wojenny w Nadolicach Wielkich (powiat wrocławski). Zamieszczone fotografie wykonała Pracownia Badań Historycznych i Archeologicznych POMOST z Poznania. Zdjęcia wstawiam za zgodą tej Pracowni.

---

1.jpg

Plik ściągnięto 22 raz(y) 653,15 KB

2.jpg

Plik ściągnięto 55 raz(y) 610,15 KB

3.jpg

Plik ściągnięto 21 raz(y) 534,8 KB

4.jpg

Plik ściągnięto 14 raz(y) 527,65 KB

5.jpg

Plik ściągnięto 22 raz(y) 587,19 KB

6.jpg

Plik ściągnięto 29 raz(y) 485,29 KB

7.jpg

Plik ściągnięto 26 raz(y) 577,8 KB