Forum Historii Nysy

ralf · Wysłany: 2021-08-02, 16:55

Epitafium Kaspara von Logau.
(w kaplicy św. Piotra i Pawła przy ambicie bazyliki)

(zdj.1) Artykuł o epitafium Kaspara von Logau z 'Głosu św. Jakuba' [1z2].jpg

Plik ściągnięto 18 raz(y) 364,6 KB

(zdj.2) Artykuł o epitafium Kaspara von Logau z 'Głosu św. Jakuba' [2z2].jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 136,85 KB

(zdj.3) Inskrypcja na epitafium Kaspara von Logau. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 646,45 KB

(zdj.4) Epitafium Kaspara von Logau. Zdjęcie wykonane przed 1923 r. [Z pracy H. Lutscha].jpg

Plik ściągnięto 12 raz(y) 181,19 KB

(zdj.5) Dzień 24.VII.2021 r. Epitafium Kaspara von Logau w bazylice [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 12 raz(y) 4,43 MB

(zdj.6) Dzień 24.VII.2021 r. Epitafium Kaspara von Logau w bazylice [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 4,25 MB

ralf · Wysłany: 2021-08-02, 18:33

Epitafium Heinza Reibnitza von Panowitz
(w kaplicy św. Jakuba przy prawej nawie bazyliki)

(zdj.1) Artykuł o epitafium wewnątrz bazyliki z 'Głosu św. Jakuba'.jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 370,87 KB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Heinza Reibnitza von Panowitz. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 103,82 KB

(zdj.3) Zdjęcie epitafium Heinza Reibnitza von Panowitz w kaplicy św. Jakuba w bazylice.jpg

Plik ściągnięto 12 raz(y) 413,59 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-02, 19:03

Epitafium Lorenza Franza Therern von Thernheimb oraz Juliany Maximiliane Naas von Lohr.
(w kaplicy św. Wawrzyńca przy prawej nawie bazyliki)

(zdj.1) Artykuł o epitafium wewnątrz bazyliki z 'Głosu św. Jakuba'.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 235,75 KB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Lorenza Franza Therern von Thernheimb oraz Juliany Maximiliane Naas von Lohr. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'..jpg

Plik ściągnięto 11 raz(y) 522,81 KB

(zdj.3) Lipiec 2021 r. Epitafium Lorenza Franza Therern von Thernheimb oraz Juliany Maximiliane Naas von Lohr w bazylice [fot. Jan1951].jpg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 398,96 KB

(zdj.4) Lipiec 2021 r. Epitafium Lorenza Franza Therern von Thernheimb oraz Juliany Maximiliane Naas von Lohr w bazylice [fot. Jan1951].jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 387,44 KB

(zdj.5) Lipiec 2021 r. Epitafium Lorenza Franza Therern von Thernheimb oraz Juliany Maximiliane Naas von Lohr w bazylice [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 16 raz(y) 4,21 MB

(zdj.6) Lipiec 2021 r. Epitafium Lorenza Franza Therern von Thernheimb oraz Juliany Maximiliane Naas von Lohr w bazylice [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 9 raz(y) 3,86 MB

ralf · Wysłany: 2021-08-02, 22:24

Epitafium Marty Scholtz Heintschkin Löwenstein.
(w kaplicy M. B. Częstochowskiej przy prawej nawie bazyliki)

(zdj.1) Artykuł o epitafium Marty Scholtz Heintschkin Löwenstein z 'Głosu św. Jakuba'.jpg

Plik ściągnięto 18 raz(y) 309,46 KB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Marty Scholtz Heintschkin Löwenstein wewnątrz bazyliki. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 16 raz(y) 256,37 KB

(zdj.3) Dzień 31.VII.2021 r. Epitafium wewnątrz bazyliki [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 21 raz(y) 3,98 MB

(zdj.4) Dzień 24.VII.2021 r. Epitafium wewnątrz bazyliki [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 2,39 MB

ralf · Wysłany: 2021-08-05, 10:58

Epitafium Johanna Balthasara Liesch von Hornau.
(w kaplicy św. Anny przy podchórzu bazyliki)

(zdj.1) Artykuł o epitafium w bazylice z 'Głosu św. Jakuba'.jpg

Plik ściągnięto 26 raz(y) 299,61 KB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Johanna Balthasara Liesch von Hornau wewnątrz bazyliki. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 16 raz(y) 512,14 KB

(zdj.3) Dzień 31.VII.2021 r. Epitafium Johanna Balthasara Liesch von Hornau wewnątrz bazyliki [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 22 raz(y) 3,7 MB

ralf · Wysłany: 2021-08-05, 19:26

Epitafium Nikolausa Neumanna.
(w kaplicy św. Annej przy podchórzu bazyliki)

Jedno z trzech epitafiów znajdujących się przy sobie w kaplicy św. Anny, pierwsze z lewej, poświęcone jest zmarłemu w roku 1596 Nikolausowi Neumannowi. Był on kanonikiem w katedrze wrocławskiej, dziekanem nyskiej kolegiaty oraz proboszczem kościoła pw. św. Jakuba w Nysie.

(zdj.1) Dzień 31.VII.2021 r. Epitafium wewnątrz bazyliki [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 17 raz(y) 2,52 MB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Nikolausa Neumanna wewnątrz bazyliki. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 210,34 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-05, 19:54

Epitafium Mathäusa Appelbauma.
(w kaplicy św. Anny przy podchórzu bazyliki)

Jedno z trzech epitafiów znajdujących się przy sobie w kaplicy św. Anny, pierwsze z prawej, poświęcone jest zmarłemu w 1603 roku kanonikowi o nazwisku - Mathäus Appelbaum. Urodził się on w Nysie. Jego rodzicami byli - Thomas A. oraz jego małżonka Anna. Diakonat i prezbiterat otrzymał z rąk biskupa Caspara. W roku 1570 został kanonikiem nyskiej kolegiaty i był członkiem tamtejszej kapituły w latach 1570-1603. W roku 1581 był altarystą. W 1586 r. kazał udekorować kaplicę św. Anny na swój pogrzeb. W swoim testamencie przeznaczył 100 talarów na tzw. anniversarium oraz założenie różnych fundacji.

(zdj.0) Artykuł o epitafium wewnątrz bazyliki z 'Głosu św. Jakuba'.jpg.jpg

Plik ściągnięto 12 raz(y) 1,22 MB

(zdj.1) Dzień 31.VII.2021 r. Epitafium Mathäusa Appelbauma wewnątrz nyskiej bazyliki [fot. ralf] .jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 2,3 MB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Mathäusa Appelbauma wewnątrz bazyliki. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 258,77 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-05, 22:15

Epitafium Joachima Rudolphiego.
(w kaplicy Ogrojcowej przy podchórzu bazyliki)

W kaplicy Ogrojcowej przy podchórzu znajduje się epitafium poświęcone zmarłemu w roku 1589 Joachimowi Rudolphiemu. Był on doktorem obojga praw, protonotariuszem apostolskim, prepozytem i komisarzem biskupim w Nysie. Był również proboszczem w Śmiczu (daw. Schmitsch w pow. prudnickim). Początkowo odmówiono mu przyjęcia do kapituły kolegiackiej ale później biskup mu w tym pomógł (list polecający w tej sprawie znajdował się jeszcze w 1913 r. w Muzeum w Nysie). Kaplicę Ogrojcową w bazylice Rudolphi wybrał i udekorował już za życia jako miejsce swojego pochówku.

(zdj.1) Dzień 24.VII.2021 r. Epitafium wewnątrz bazyliki [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 2,91 MB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Joachima Rudolphiego wewnątrz bazyliki. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 174,75 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-06, 01:30

Epitafium Joachima Neimanna.
(w kaplicy Wniebowzięcia NMP przy podchórzu bazyliki)

W kaplicy Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny przy podchórzu znajduje się epitafium poświęcone zmarłemu w roku 1595 Joachimowi Neimannowi - mieszczaninowi i członkowi rady. Inskrypcja głosi, że tutaj również, dziewięć lat wcześniej, w Niedzielę Pasyjną roku 1586 zmarła jego gospodyni - Ewa.

(zdj.1) Dzień 31.VII.2021 r. Epitafium wewnątrz bazyliki [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 11 raz(y) 3,82 MB

(zdj.2) Inskrypcja na epitafium Joachima Neimanna. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 322,28 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-11, 21:43

Płyta nagrobna rycerza Schildberga.
(w przejściu z ambitu bazyliki do baptysterium)

W przejściu łączącym ambit bazyliki z baptysterium, na zachodniej ścianie, znajduje się płyta nagrobna poświęcona zmarłemu w roku 1580 rycerzowi, którego niemiecka literatura z okresu lat 1890-1935 nazywa (von) Schildberg i nic więcej o nim nie podaje[1][2][3]. Na płycie, przy jej czterech brzegach, rozciągała się inskrypcja, która obecnie czytelna jest tylko w 50 %, gdyż resztę prawdopodobnie przykrywa tynk. Może gdyby go skuć, widniejący na płycie rycerz zostałby w pełni zidentyfikowany.

Inskrypcja przy górnym brzegu płyty brzmi:
„ANNO 1580 DEN 18 SEPTEMBER IST IN GOT SELIGLICH...”,
informując, że człowiek ten zmarł w dniu 18 września 1580 r.,

natomiast inskrypcja przy dolnym brzegu płyty mówi:
„...VON LAMSDORFE ALHIE BEGRABEN SEINES ALTERS...”,
wymieniając nazwę dzis. miejscowości Łambinowice (Lamsdorf).

Fragment (początek) inskrypcji przy lewym brzegu głosi, że rycerz zmarł w wieku 101 lat („101 IAR”)

Reszta inskrypcji nie jest widoczna.

Na płycie widnieją cztery różne herby rodowe:
- von Tschammer (herb ojca - u góry, po lewej)
- von Larisch? (herb matki - u góry, po prawej)
- von Manckwitz / Mangschutz (herb babki ojczystej - na dole, po lewej)
- von Borschnitz (herb babki macierzystej - na dole, po prawej).

Istnieje prawdopodobieństwo, że rycerzem któremu poświęcono tą płytę mógł być niejaki Georg von Tschammer.

Bardzo dziękuję Pani Małgorzacie Stankiewicz - specjalistce w temacie XVI-wiecznych płyt nagrobnych Śląska, za pomoc w identyfikowaniu tego obiektu.

Przypisy:
[1] Hans Lutsch, "Die Kunstdenkmäler des Reg.-Bezirks Oppeln", Breslau 1894, str. 89
[2] Dittrich, „Die Epitaphien und Grabsteine der kath. Pfarrkirche St. Jakobi zu Neisse”, Neisse 1913, str. 65.
[3] Werner Grundmann, „Die Meister der Neisser Figuren-Grabmäler gegen ende des 16. Jahrhunderts” [w:] „35. Jahres-Bericht des Kunst- und Altertums-Vereins Neisse 1931”, Neisse 1932, str. 19.

(zdj.1) Lipiec 2021 r. Płyta nagrobna wewnątrz bazyliki [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 21 raz(y) 3,68 MB

(zdj.2) Dzień 11.VIII.2021 r. Płyta nagrobna rycerza Schildberga w bazylice. Widoczna liczba 101 czyli wiek zmarłego [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 3,08 MB

ralf · Wysłany: 2021-08-12, 08:12

Płyta nagrobna Caspara Gortnera.
(w przejściu z ambitu bazyliki do baptysterium)

W przejściu łączącym ambit bazyliki z baptysterium, na wschodniej ścianie, znajduje się płyta nagrobna poświęcona zmarłemu w dniu 4 sierpnia 1587 roku rycerzowi o nazwisku Caspar Gortner z miejscowości Hennersdorf. Przedwojenna literatura niemiecka podaje błędnie, że nazwisko rycerza brzmi Cortner. Po przyjrzeniu się naocznie inskrypcji widać wyraźnie, że pierwszą literą nazwiska jest G.

(zdj.1) Lipiec 2021 r. Płyta nagrobna w bazylice [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 14 raz(y) 2,9 MB

(zdj.2) Dzień 11.VIII.2021 r. Fragment płyty nagrobnej w bazylice [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 24 raz(y) 3,88 MB

(zdj.3) Inskrypcja na płycie nagrobnej Caspara Gortnera w bazylice. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 13 raz(y) 116,51 KB

(zdj.4) Wizerunek na płycie nagrobnej Caspara Gortnera w bazylice. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 14 raz(y) 974,71 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-12, 11:01

Epitafium Tobiasa Konstantina Hanke.
(w przejściu z ambitu bazyliki do baptysterium)

W przejściu łączącym ambit bazyliki z baptysterium, na wschodniej ścianie, znajduje się epitafium poświęcone zmarłemu w dniu 9 listopada 1719 roku sławnemu doktorowi o nazwisku Tobias Konstantin Hanke. Był on nadto kanonikiem oraz pierwszym prałatem nyskiej kolegiaty. Urodził się w Nysie w dniu 1 sierpnia 1641 roku.

(zdj.1) Epitafium wewnątrz bazyliki [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 3,18 MB

(zdj.2) Epitafium wewnątrz bazyliki [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 4,78 MB

(zdj.3) Inskrypcja na epitafium Tobiasa Konstantina Hanke w bazylice. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 640,33 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-12, 11:18

Epitafium Heinricha Ferdinanda Entzmann von Widtmar, jego żony i matki.
(w przejściu z ambitu bazyliki do baptysterium)

W przejściu łączącym ambit bazyliki z baptysterium, na zachodniej ścianie, znajduje się epitafium poświęcone zmarłemu w 1708 roku radcy biskupiemu o nazwisku Heinrich Ferdinand Entzmann von Widtmar oraz jego małżonce - Susanna Margaretha z d. Hancke (zm. 21.XII.1675 r.), a także jego matce - Susanna Katharina z d. Germersheim (zm. 1689).
To właśnie nazwiskiem Heinricha nazwano ulicę - Entzmannstrasse, która dziś nosi nazwę Zjednoczenia (daw. Gierymskiego).

(zdj.1) Lipiec 2021 r. Epitafium w bazylice [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 14 raz(y) 2,87 MB

(zdj.2) Lipiec 2021 r. Epitafium w bazylice [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 5,18 MB

(zdj.3) Lipiec 2021 r. Epitafium w bazylice [fot. Jan1951].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 5,36 MB

(zdj.4) Inskrypcja na epitafium Heinricha Ferdinanda Entzmann von Widtmar. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 848,55 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-12, 12:59

Płyta księcia Fryderyka.
(w posadzce prezbiterium bazyliki)

W posadzce prezbiterium przy głównym ołtarzu bazyliki znajduje się wmurowana płyta z białego marmuru, poświęcona zmarłemu w 1682 roku księciowi Fryderykowi. Inskrypcja na płycie głosi (tłum.):

„Najczcigodniejszy i najświatlejszy książę Fryderyk, świetego kościoła Rzymskiego kardynał, landgraf Hesji, arcybiskup wrocławski, tu swoje serce pochować rozkazał. Zmarł w roku 1682, w lutym, we Wrocławiu”.

To właśnie na polecenie Fryderyka wybudowano w bazylice ołtarz z obrazem "Trójca Święta i św. Jakub ratujący Nysę przed pożarem", jako wotum dziękczynne całego miasta za uratowanie go od pożaru w 1642 roku, kiedy to okupujący Nysę Szwedzi postanowili je w całości spalić i podłożyli ogień. Niespodziewanie z nieba spadł ulewny deszcz, który zgasił pożar. Uznano to za wymodlony u św. Jakuba cud.

(zdj.1) Sierpień 2021 r. Epitafium w posadzce prezbiterium bazyliki [Jan1951].jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 345,05 KB

(zdj.2) Inskrypcja na płycie poświęconej księciu Fryderykowi. Fragment książki z 1913 r. wydanej w Nysie pt. 'Die Epitaphien und Grabsteine [...]'.jpg

Plik ściągnięto 5 raz(y) 186,69 KB

ralf · Wysłany: 2021-08-12, 18:02

Dwie figury kobiece w jednej z kaplic bazyliki.

W kaplicy św. Jana Chrzciciela, w której znajduje się omówione już wcześniej epitafium poświęcone biskupowi Martinowi von Gerstmannowi (KLIK), na zachodniej (lewej) ścianie znajduje się kamienna płyta z widniejącymi na niej postaciami (zdj.1). Są to dwie alegoryczne wpółleżące figury kobiece wsparte na łokciach, trzymające okazałe rogi obfitości. Rzeźby te do ok. 1895 roku, czyli do momentu przeprowadzenia remontu tej kaplicy, umieszczone były na zwieńczeniu epitafium Martina von Gerstmanna. Znajdowały się one nad jego podłużną tablicą inskrypcyjną, po obu stronach kartusza herbowego. Widać je na załączonym zdj. 2, wykonanym nie później niż w 1895 roku. Potem rzeźby te przeniesiono na zewnątrz kościoła, skąd po wielu latach powróciły do kaplicy ale nie na swoje pierwotne miejsce tylko jako zwieńczenie kamiennych zaplecków stalli przy zachodniej (lewej) ścianie kaplicy.
Rogi obfitości trzymane przez wspomniane dwie postacie są aluzją do motywu zawartego w herbie samego Martina von Gerstmanna.

Na podstawie: Piotr Oszczanowski, „Herr Bischoff ist ein geistlicher Fürst, aber kein geborner Fürst - kilka uwag na temat mecenatu artystycznego biskupa Martina von Gerstmann (1574–1585)” [w:] „Quart” nr 4(10)/2008, str. 54-55.

(zdj.1) Sierpień 2021 r. Dwie figury w kaplicy św. Jana Chrzciciela w bazylice [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 2,9 MB

(zdj.2) Fotografia wykonana przed 1896 rokiem. Epitafium Martina Gerstmanna w bazylice. Zdjęcie z książki Josefa Jungnitza z 1895 r. pt. 'Die Grabstätten der Breslauer Bischöfe'.jpg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 2,19 MB