Forum Historii Nysy

ralf

Ewangelicki kościół garnizonowy został wybudowany w latach 1885-86 w miejscu dzisiejszego skweru wyznaczonego przez ul. Mostową, ul. Wyspiańskiego, tamtejszy hotel "Redos" oraz ul. Batalionów Chłopskich (zał. 1). Dawniej wzdłuż ul. Batalionów Chłopskich, na wysokości skweru płynęła otwartym kanałem młynówka (obecnie kanał znajduje się pod ziemią), rozpoczynająca swój bieg przy dawnej tzw. tamie wojskowej i wpadająca do rzeki Nysy dwieście metrów poniżej dawnego młyna przy ul. Mostowej. Dlatego pisze się, że kościół garnizonowy stał na Wyspie Młyńskiej. Była to budowla w stylu neogotyckim, ze strzelistą 61-metrową wieżą w elewacji frontowej. Na wieży, na wysokości dachu kościoła znajdowały się trzy zegary mechaniczne zwrócone w trzy strony świata. Kościół zaprojektował znany niemiecki architekt August Orth (1828-1901). Zachowały się podpisane przez niego projekty kościoła garnizonowego w Nysie z roku 1884 (zał. 8, zał. 9).
Znamy wiele fotografii kościoła z zewnątrz, natomiast spotkałem się tylko z dwoma zdjęciami ukazującymi jego wnętrzne, jedną z nich załączam poniżej (zał. 6), druga przedstawia ołtarz główny. Kościół przetrwał walki w marcu 1945 roku bez większych szkód. Po wojnie nazywano go kościołem św. Katarzyny, ponieważ kościół pod tym wezwaniem stał przed wiekami nieopodal kościoła garnizonowego, w miejscu gdzie obecnie znajduje się Urząd Skarbowy przy ul. B. Krzywoustego. W roku 1956 kościół garnizonowy został wyburzony celem pozyskania cegły.

zał. 1.jpeg
Lokalizacja miejsca, w którym stał kościół garnizonowy, na współczesnym zdjęciu satelitarnym.

Plik ściągnięto 89 raz(y) 214,87 KB

zał. 2.jpeg
Kosciół na przedwojennej widokówce.

Plik ściągnięto 116 raz(y) 652,76 KB

zał. 3.jpeg
Kosciół na przedwojennej widokówce.

Plik ściągnięto 146 raz(y) 1022,93 KB

zał. 4.jpeg
Kosciół na przedwojennej widokówce.

Plik ściągnięto 126 raz(y) 327,08 KB

zał. 5.jpeg
Wieża kościoła garnizonowego.
Zdjecie powojenne (widoczne niewielkie uszkodzenia).

Plik ściągnięto 86 raz(y) 234,54 KB

zał. 6.jpeg
Wnętrze kościoła garnizonowego.
Zdjęcie przedwojenne.

Plik ściągnięto 149 raz(y) 288,74 KB

zał. 7.jpg
Ruiny kościoła w roku jego wyburzenia (1956).

Plik ściągnięto 124 raz(y) 121,28 KB

zał. 8.jpg
Projekt kościoła autorstwa A. Ortha.

Plik ściągnięto 100 raz(y) 825,62 KB

zał. 9.jpg
Projekt kościoła autorstwa A. Ortha.

Plik ściągnięto 70 raz(y) 806,71 KB

ralf · Wysłany: 2017-12-03, 13:19

Dzieki uprzejmości kolegi - Mariusza, zamieszczam drugą znaną mi fotografię wnętrza kościoła, o której wspomniałem w pierwszym poście. Przedstawia ona ołtarz główny.

Druga poniższa fotografia została wykonana na przełomie wiosny i lata 1945 roku, pokazuje w jakim stanie był kościół po przejściu przez miasto frontu. Jak widać nie odniósł większych uszkodzeń.

I trzecia fotografia - przedwojenna, widok na południową elewację kościoła z okolicy młyna przy ul. Mostowej.

zdj. 1.jpg
Ołtarz główny kościoła garnizonowego.

Plik ściągnięto 119 raz(y) 556,21 KB

zdj. 2.jpg
Kościół na przełomie wiosny i lata 1945 r.

Plik ściągnięto 250 raz(y) 1,49 MB

zdj. 3.jpg
Widok na elewację południową kościoła.

Plik ściągnięto 139 raz(y) 735,22 KB

Bolek · dawniej Op-Ony Dołączył: 21 Lis 2017 Posty: 90

Co do widoku kościoła z przełomu wiosny i lata, to widać wyraźnie, że wszystkie witraże były wybite. Widać to dobrze porównując, ze zdjęciem 3 z pierwszego postu.

Neisse · Dołączyła: 01 Gru 2017 Posty: 259

...i jeszcze jeden widok...

a.jpg

Plik ściągnięto 47 raz(y) 3,6 MB

Rafaello · Dołączył: 30 Gru 2019 Posty: 16

W sumie też mam w swojej kolekcji pocztówek z przedwojennej Nysy jedną z widokiem na Garnisonkirche, więc zamieszczam jej skan.

Garnisonkirche.jpg

Plik ściągnięto 65 raz(y) 907,25 KB

ralf · Wysłany: 2021-05-29, 11:15

Poniżej to samo zdjęcie co w pierwszym poście tematu ale w dużo lepszej jakości.

Ruiny kościoła garnizonowego rozebranego w 1956 r.jpg

Plik ściągnięto 49 raz(y) 5,43 MB

ralf · Wysłany: 2021-05-30, 22:10

Fotografie wykonane w grudniu 2017 r., przedstawiające kamienny element, który został znaleziony wiele lat temu podczas budowy hotelu Redos przy ul. Wyspiańskiego w Nysie, na głębokości przynajmniej 1,5 metra. Najprawdopodobniej jest to pozostałość po wyburzonym w 1956 roku neogotyckim kościele garnizonowym, który stał w bezpośrednim sąsiedztwie wspomnianego hotelu.

Dzień 9 grudnia 2017 r. Kamienny element znaleziony podczas budowy hotelu Redos przy ul. Wyspiańskiego w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 35 raz(y) 2,18 MB

Dzień 9 grudnia 2017 roku. Kamienny element znaleziony podczas budowy hotelu Redos przy ul. Wyspiańskiego w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 35 raz(y) 1,99 MB

ralf · Wysłany: 2022-10-06, 13:50

Podczas trwającego obecnie remontu placu im. generała György Klapka, gdzie do 1956 r. stał kościół garnizonowy, odkryto parę jego kamiennych masywnych elementów. Są to: fragment pinakla [fot.1-3], płyta [fot.4] oraz bliżej nieokreślony pionowy element konstrukcyjny [fot.4-5].

(fot.1) Kamienne elementy dawnego kościoła garnizonowego, odkryte podczas remontu placu im. gen. György Klapka w Nysie [fot. ralf - 5.X.2022].jpg

Plik ściągnięto 27 raz(y) 3,14 MB

(fot.2) Kamienne elementy dawnego kościoła garnizonowego, odkryte podczas remontu placu im. gen. György Klapka w Nysie [fot. ralf - 5.X.2022].jpg

Plik ściągnięto 19 raz(y) 1,85 MB

(fot.3) Kamienne elementy dawnego kościoła garnizonowego, odkryte podczas remontu placu im. gen. György Klapka w Nysie [fot. ralf - 5.X.2022].jpg

Plik ściągnięto 25 raz(y) 2,05 MB

(fot.4) Kamienne elementy dawnego kościoła garnizonowego, odkryte podczas remontu placu im. gen. György Klapka w Nysie [fot. ralf - 5.X.2022].jpg

Plik ściągnięto 33 raz(y) 3,33 MB

(fot.5) Kamienne elementy dawnego kościoła garnizonowego, odkryte podczas remontu placu im. gen. György Klapka w Nysie [fot. ralf - 5.X.2022].jpg

Plik ściągnięto 17 raz(y) 2,54 MB

ralf · Wysłany: 2023-06-18, 18:25

Powojenna fotografia wykonana ze szczytu dzwonnicy, ukazująca sylwetkę kościoła garnizonowego.

Okres 1945-1956. Widok na kościół garnizonowy z dzwonnicy.jpg

Plik ściągnięto 24 raz(y) 852,14 KB

ralf · Wysłany: 2023-12-03, 12:05

Załączone zdjęcie wykonano z ul. Mostowej. Przedstawia ono resztki wejścia głównego do kościoła garnizonowego, które pozostały po jego wyburzeniu w 1956 r. Podobno część wyposażenia tego kościoła trafiła do kościoła św. Barbary - miał to być: ołtarz, żeliwny (czarny) krzyż ołtarzowy, dwa żeliwne żyrandole i naczynia do komunii świętej. Z kolei biblia ołtarzowa oraz agenda miały trafić w czyjeś prywatne ręce.

Źródło: "Neisser Heimatblatt", 1976 r., nr 138, s. 10.

Kościół garnizonowy przy ul. Mostowej, który rozebrano w 1956 r..jpg

Plik ściągnięto 20 raz(y) 916,1 KB

lukasz · Dołączył: 07 Mar 2018 Posty: 15 Skąd: Nysa

Pinakiel, o którym wspomina Ralf, jest wyeksponowany na placu. Tylko przeciętny przechodzień nawet nie zwraca na ten obiekt uwagi. Ja wystawiłbym tam wzdłuż alei wszystkie kamienne elementy dawnego kościoła z odpowiednim opisem i zdjęciami. Takie coś widziałem w Dalmacji, elementy rzymskich budowli ładnie wyeksponowane wzdłuż alei z opisem.

20240714_160146.jpg

Plik ściągnięto 3 raz(y) 2,54 MB

20240714_160139.jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 2,63 MB

20240714_160132.jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 2,63 MB

20240714_160125.jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 2,6 MB

20240714_160119.jpg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 6,89 MB