Forum Historii Nysy

ralf · Wysłany: 2018-02-09, 17:25 **Szpital Miejski przy ul. Bohaterów Warszawy 23**

Zamieszczam opracowanie na temat historii Szpitala Miejskiego w Nysie przy ul. Bohaterów Warszawy. Autorką tekstu jest s. M. Margarita Cebula CSSE. Treść została wygłoszona uczestnikom uroczystości nadania Szpitalowi Miejskiemu w Nysie imienia Marii Merkert, w dniu 2 czerwca 2006 roku. Materiał pochodzi ze strony www.gabiula.pl.tl

"Decyzję o wybudowaniu nowego szpitala podjęto w 1901 roku tworząc Komisję mającą zająć się sprawą głosowania mieszkańców, przygotowaniem projektu i odpowiedniej dokumentacji oraz rozstrzygnięciem lokalizacji szpitala. Ostatni punkt sprawił najwięcej trudności i przeciągnął czas rozpoczęcie budowy. Ostatecznie 2 grudnia 1908 roku wmurowano kamień węgielny i dokument erekcyjny pod budowę nowego szpitala miejskiego.

Projekt szpitala był konsultowany z innymi placówkami tego typu. W tej sprawie Komitet budowy udał się do szpitala św. Józefa we Wrocławiu (własność Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety), dwukrotnie był w Raciborzu. Najskuteczniejszy okazał się wyjazd do Merano, gdzie nysanie otrzymali do wglądu plany i akta budowy tamtejszych szpitali. Ze wszystkimi szczegółami zawartymi w planach i aktach zapoznał się mistrz murarski Paul Weigmann, odpowiedzialny za projekt nyskiego szpitala. Fasadę budowli projektował architekt Wahlich z Wrocławia.

Zgodnie z ówczesnymi przepisami na 10 tys. mieszkańców przewidywano szpital na 50 łóżek. Nowy nyski szpital był przewidziany na 120 łóżek i obejmował trzy oddzielne budynki: główny wybudowany systemem kombinowanym w kształcie litery H, budynek dla zakaźnie chorych i prosektorium.

W portalu głównego budynku umieszczono płaskorzeźby: w środku herb miasta - św. Jana Chrzciciela; w prawym polu trzy symbole odnoszące się do zdrowia - słońce, woda i medycyna. W lewym polu umieszczono: symbole wiary, nadziei i miłości.

Szpital wybudowano zgodnie z najnowszymi wówczas założeniami architektonicznymi. Sale były przestrzenne, centralnie ogrzewane, wentylowane, oświetlane elektrycznie (szpital posiadał własny generator prądu). Łazienki z bieżącą ciepłą i zimną wodą, sauna, wanny do kąpieli elektrolitycznych, prysznice. Wszystkie oddziały i dyżurki miały łączność telefoniczną z portiernią, gdzie znajdowała się centrala telefoniczna.

Główny budynek posiadał pięć oddziałów: po dwa na parterze i pierwszym piętrze, piąty oddział na drugim piętrze. Sale chorych były na każdym oddziale 14, 5-8 osobowe, ponadto 9 sal jednoosobowych, a na drugim piętrze dwie sale dla 4-5 pacjentów. Każdy oddział miał własną łazienkę, umywalki, WC i kuchenkę. Szpital wyposażono w dwie sale operacyjne, pomieszczenia przygotowawcze.

Pięć pomieszczeń zabezpieczonych kratami przeznaczono dla nerwowo i psychicznie chorych. W suterenach przygotowano pomieszczenia dla chorych więźniów,chorych wenerycznie i z chorobami skórnymi. Wejście do obu oddziałów zabezpieczono kratami.

Główną klatką schodową można było przejść do zaplecza gospodarczego: w suterenach znajdowała się pralnia, na parterze pomieszczenia kuchenne, łazienka, na pierwszy piętrze i na poddaszu pomieszczenia dla sióstr - klauzura. Pralnię i kuchnię wyposażono w najnowsze urządzenia. Sutereny z poddaszem łączyła winda dla celów gospodarczych.

Na drugim piętrze znajdowała się do dziś istniejąca kaplica p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, poświęcona w poniedziałek 2 maja 1910 roku. Dwadzieścia pięć dni później, dnia 27 maja 1910 roku, Kuria Wrocławska wydała zezwolenie na sprawowanie Eucharystii i przechowywanie Najświętszego Sakramentu (G.K. 4258). Witraż - nawiązujący do dzieła artysty Thorwaldsena - przedstawia Chrystusa błogosławiącego chorych.

Szpital był własnością miasta, a w dniu poświęcenia, 2 maja 1910 roku został przekazany pod zarząd Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety. Na uroczystości przybyła M. Lamberta Fleischer, ówczesna przełożona generalna Zgromadzenia.
W Szpitalu Miejskim w Nysie siostry elżbietanki pracują do dnia dzisiejszego, chociaż 1 marca 1953 roku zmuszono je do opuszczenia klauzury w szpitalu a pomieszczenia zagospodarowano na inne cele".

Współczesne zdjęcie satelitarne. Niebieskim okręgiem zaznaczono teren dzis. Szpitala Powiatowego przy ul. Bohaterów Warszawy.jpg

Plik ściągnięto 52 raz(y) 453,56 KB

Plan Nysy z ok. 1925 roku. Na niebiesko zaznaczono teren ówczesnego Szpitala Miejskiego przy dzis. ul. Bohaterów Warszawy.jpg

Plik ściągnięto 35 raz(y) 948,5 KB

Zdjęcie z początków istnienia Szpitala Miejskiego. Widok na przednią elewację głównego budynku, od strony dzis. ul. Bohaterów Warszawy.jpg

Plik ściągnięto 87 raz(y) 2,7 MB

Zdjęcie z początków istnienia Szpitala Miejskiego. Widok na budynki szpitalne od strony dzis. ul. Gierczak. Na pierwszym planie budynek dla zakaźnie chorych, wyburzony w 2009 roku.jpg

Plik ściągnięto 94 raz(y) 2,84 MB

Inskrypcja przy wejściu głównym do szpitala miejskiego informująca o latach jego budowy. Zdjęcie wykonano w dniu 7 czerwca 2014 roku (fot. ralf).jpg

Plik ściągnięto 41 raz(y) 1,84 MB

ralf · Wysłany: 2018-02-14, 12:11

Zamieszczam plany budynków szpitalnych, które pochodzą z czasopisma pt. "Ostdeutsche Bau-Zeitung" wydanego w dniu 12 listopada 1910 roku (nr 91, rocznik 8., str. 684) we Wrocławiu. Znajduje się w nim również artykuł na temat szpitala, na podstawie którego powstało opracowanie zamieszczone w pierwszym poście tego tematu.
Czasopismo "Ostdeutsche Bau-Zeitung" (nr 91, rocznik 8.) dostępne jest w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego pod linkiem http://www.bibliotekacyfr...rom=publication

(zał.1) Budynek główny szpitala. U góry - plan parteru. Na dole - plan piwnicy.jpg

Plik ściągnięto 66 raz(y) 1,37 MB

(zał.2) Budynek główny szpitala. U góry - plan II piętra. Na dole - plan I piętra.jpg

Plik ściągnięto 43 raz(y) 1,08 MB

(zał.3) U góry - budynek dla zakaźnie chorych (plan piętra oraz parteru). Na dole - budynek prosektorium.jpg

Plik ściągnięto 36 raz(y) 742,94 KB

ralf · Wysłany: 2022-03-25, 00:48

Zdjęcie wykonane z okna budynku szpitala przy ul. Bohaterów Warszawy w kierunku północno-zachodnim. Pośrodku zdjęcia widać świeżo zbudowany i stojący do dziś dom przy ul. Boh. Warszawy 30. Na pierwszym planie widoczne murowano-metalowe ogrodzenie szpitalne i znajdująca się na terenie placówki drewniana altana.

Widok z budynku szpitala przy ul. Bohaterów Warszawy w kierunku północno zachodnim.jpg

Plik ściągnięto 74 raz(y) 3,25 MB

ralf · Wysłany: 2022-09-08, 19:48

Przedwojenny termometr lekarski z napisem: "Stadt-Krankenhaus, Neisse".

Termometr lekarski #1.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 64,67 KB

Termometr lekarski #2.jpg

Plik ściągnięto 11 raz(y) 110,21 KB

Termometr lekarski #3.jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 124,43 KB

ralf · Wysłany: 2022-11-01, 12:11

ralf · Wysłany: 2022-11-16, 18:05

Zdjęcie wykonane w wejściu do Szpitala Miejskiego (Stadt Krankenhaus) w Nysie w 1914 roku. Pochodzi ono z awersu widokówki napisanej w dniu 9 stycznia 1915 roku i wysłanej dwa dni później austro-węgierską pocztą polową z Nysy do miasta Kronstadt (pol. Braszów, węg. Brassó) w środkowej Rumunii. Adresatem jest stacjonujący w tamtejszych koszarach szeregowiec - niejaki Michael Moldowan z 3. kompanii 2. pułku piechoty.

Rok 1914. Wejście główne do szpitala miejskiego w Nysie.jpg

Plik ściągnięto 31 raz(y) 1,17 MB