Forum Historii Nysy

[ralf]

Zamieszczam artykuł pt. „Kościół św. Katarzyny przed Bramą Ziębicką w Nysie”, którego autorką jest śp. Krystyna Dubiel. Materiał ukazał się na blogu autorki, pod linkiem: przewodnikponysie.pl


"Nysa dawniej nazywana była Śląskim Rzymem. Nic dziwnego bo oprócz niemal nieograniczonej władzy biskupów posiadała sporą ilość kościołów. Kilka z nich znikło na przestrzeni dziejów. Jednym z nich był mały kościółek św. Katarzyny.

Kościół św. Katarzyny początek istnienia. Początki kościoła św. Katarzyny sięgają 1401 r. W dokumentach wymienia się nawet altarystę Ludwika Czeicz. Od 1451 r. wzmiankowany jest także cmentarz przy kościele (a właściwie kaplicy). Ponieważ znajdował się poza murami miasta w 1432 r., został zniszczony w czasie najazdu husytów. Po odbudowaniu, około 1446 biskup zatwierdził w nim prawa do beneficjum (czyli mówiąc prościej – uposażenie) dla niejakiego Wincenta Rymer. Kościół musiało odwiedzać sporo pielgrzymów, skoro już w 1476 r. istniał w nim drugi ołtarz. Trzeba bowiem wspomnieć, iż kościółek znajdujący się przed Bramą Ziębicką posiadał kilka przywilejów odpustowych. Pierwszy z nich przyznał papież Bonifacy IX w 1401 r. Pielgrzymi, którzy odwiedzili kościół w pewne określone dni i złożyli ofiarę, otrzymywali określone ilości dni odpustu.

Świątynia raz kolejny została zniszczona w czasie wojny trzydziestoletniej ok. 1632 r. Jak wyglądał po odbudowie widać na grafice Meriana z 1650 r.
Następna wojna z pruskim królem Fryderykiem II spowodowała ogromne zniszczenia i szybką i ostateczną ruinę. Znając plany Fryderyka II, nie dziwi.

Jako ciekawostkę dopowiem, iż mamy w Nysie małą pamiątkę po tym małym kościółku. Na ścianie Babtysterium (od strony małego parkingu przed Kanonią) jest płaskorzeźbiona tablica z dawnej kapliczki przy bramie Ziębickiej. Postawiono ją w ramach tzw. umowy kompozytowej. W 1553 r. młody czeladnik Hans Grefe zabił kowala Viczo Sperlinga z Miechowa. Choć nie znamy przebiegu zdarzenia to podobno wielu ludzi wstawiło się za zabójcą do biskupa Baltazara Promnitza. Z ugody wiadome jest, iż musiał wypłacić wdowie 200 talarów oraz wystawić kapliczkę w miejscu zbrodni. Prawdopodobnie ta wmurowana w ścianę płaskorzeźba była kiedyś częścią czworobocznej kapliczki na słupku."