Forum Historii Nysy

[ralf]

BUDOWA GMACHU

Gmach poczty przy dzis. ul. Krzywoustego (Berlinerstrasse) wzniesiono jako Cesarski Urząd Pocztowy (Kaiserliches Postamt) w latach 1894-1895, o czym do dziś informują dwie daty roczne umieszczone na kartuszu, znajdującym się w części szczytowej fasady. Mimo to przedwojenna literatura jako datę powstania budynku podaje rok 1896. Projektantem i budowniczym gmachu był pocztowy radca budowlany (Postbaurat) o nazwisku Richard Kux (1848-1923). Jego projektu były także budynki poczty w innych niemieckich miastach, takich jak: Meiningen, Kassel, Koblenz, Bad Reinerz (Duszniki-Zdrój), czy Königshütte (Chorzów). Budynek pocztowy w Nysie wzniesiono kosztem ok. 250.000 marek, na działce o wymiarach 60 x 67 m, czyli o powierzchni 4020 m². Do około 1883 r. w jej miejscu znajdował się Bastion VIII, który zlikwidowano z racji rozrastania się zabudowy miejskiej poza linię XVII-wiecznych obwałowań bastionowych. Do czasu powstania przy Berlinerstrasse nowego gmachu, poczta mieściła się w budynku stojącym przy Töpfermarkt (dzis. Rynek Garncarski), w którym później powstała drukarnia i wydawnictwo gazety „Neisser Zeitung”. Jest o tym budynku mowa na Forum, w temacie pod linkiem: KLIK

Fasada gmachu poczty przy Berlinerstrasse zwrócona była w stronę tejże ulicy, wzdłuż której rozciągała się także hala biletowa, do której prowadziły dwa wejścia z krótkimi wiatrołapami. Hala biletowa była w ciągu dnia oświetlona z frontu przez trzy wysokie i szerokie okna. Za halą kasową, która była poprzecznie podzielona ścianką działową na dwie części: listowo-pieniężną oraz paczkową, znajdowały się odpowiednie punkty przyjęć. W części frontowej budynek poza podziemiem i poddaszem posiadał dwie kondygnacje, a w części tylnej tylko jedną kondygnację (parter) ze szklanym dachem, zapewniającym dość silne światło dzienne. W piwnicy znajdowała się rezerwowa pakownia. Pozostałe pomieszczenia piwniczne wykorzystywano zwykle do przechowywania opału. Istniał tam również system niskociśnieniowego ogrzewania parowego, który ogrzewał pomieszczenia na parterze i pomieszczenia usługowe na piętrze, podczas gdy pomieszczenia mieszkalne dyrektora były wyposażone w piece kaflowe. Jeśli chodzi o konstrukcję, to należy wspomnieć, że wszystkie tzw. ślepe pułapy pomiędzy żelaznymi belkami, wypełniono porowatymi pustakami o wysokości 10 cm, zgodnie z tzw. systemem Kleine’a. Dach wykonano przy zastosowaniu zalepy asfaltowej. Reszta domu zbudowana była z cegły i oblicowana czerwoną cegłą o wysokiej jakości. Jedynie cokół posiadał boniowanie wykonane w granicie. Gzymsy i obramowania wykonane zostały z piaskowca. Formy architektoniczne nawiązywały do niemieckiego renesansu. Szczyty frontu obłożono tynkiem wapiennym, w którym wykonano głębokie rysunki w formie sgraffito. Dachy dwukondygnacyjnego budynku pokryto brązowymi, glazurowanymi dachówkami zakładkowymi, a powierzchnie ożywiono wzorami wykonanymi z dachówek glazurowanych na kolor zielony. Dachówki kalenicowe były również szkliwione na kolor zielony. Na szczególną uwagę zasługuje wieża. Ma u dołu przekrój kwadratowy, który nad dachem przechodzi w ośmiokątny i kończy się galerią wykonaną z piaskowca. Powyżej wznosiła się kondygnacja zbudowana w całości z żelaza, która tworzyła sztywne rusztowanie dla 480 linii telefonicznych. Nad nią wznosiła się kopuła wieży z tzw. latarnią, pokryta blachą miedzianą. Gmach poczty w Nysie można było uznać za jeden z najbardziej udanych, mniejszych budynków poczty.


Opracował: Rafał Błaszczyk

Część przedstawionych w poście informacji oraz rysunki architektoniczne pochodzą z książki: Robert Neumann, „Handbuch der Architektur”, część IV - „Entwerfen, Anlage und Einrichtung der Gebäude”, półtom II - „Gebäude fur die Zwecke des Wohnens, des Handels und Verkehres”, zeszyt III - „Gebäude für den Post-, Telegraphen- und Fernsprechdienst” (wydanie II), wyd. Alfred Kröner – Leipzig 1908, s. 75-77.

---

(zdj.1) Plan terenu poczty przy dzis. ul. Krzywoustego z okresu jej powstania.jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 507,45 KB

(zdj.2) Rysunki architektoniczne budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego z okresu jej powstania.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 1,17 MB

(zdj.3) Rysunek budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego z okresu jej powstania.jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 1,16 MB

(zdj.4) Zdjęcie budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego z okresu jej powstania.jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 8,17 MB

(zdj.5) Zdjęcie budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego z okresu jej powstania, wykonane z wieży ewangelickiego kościoła garnizonowego.jpg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 903,17 KB

(zdj.6) Zdjęcie budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego, wykonane w latach 30. XX w.jpg

Plik ściągnięto 16 raz(y) 747,01 KB

(zdj.7) Zdjęcie budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego, wykonane w latach 30. XX w.jpg

Plik ściągnięto 11 raz(y) 963,14 KB

(zdj.8) Zdjęcie latarni na wieży budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego, wykonane w latach 30. XX w. Widoczne w powietrzu skupiska licznych linii telefonicznych, biegnących od latarni.jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 1,7 MB

(zdj.9) Zdjęcie budynku poczty przy dzis. ul. Krzywoustego, wykonane w dniu 28.XI.2009 r. [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 10 raz(y) 3,46 MB

(zdj.10) Dzień 13.XII.2009 r. Widok z wieży ratuszowej na wieżę budynku poczty oraz fragment wieży Ziębickiej [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 3,62 MB

[ralf]

KAMIENNE TABLICE INFORMACYJNE

Załączam zdjęcia dwóch kamiennych tablic informacyjnych, które znajdują się obok głównych wejść do budynku poczty przy ul. Krzywoustego i na których przed wojną znajdowały się niemieckie napisy, których pozostałości widać do dziś. Tablica widoczna na zdjęciu nr 1 usytuowana jest przy wschodnim wejściu, a tablica na zdjęciu nr 2 przy wejściu zachodnim. Zdjęcia nr 3 i 4 przedstawiają obie tablice już po próbie ich rekonstrukcji cyfrowej, co ułatwia przeczytać napisy, które widniały na nich przed wojną. Tablica po stronie wschodniej informowała przede wszystkim o godzinach pracy poczty w dni powszednie oraz niedziele i święta, w odniesieniu do konkretnych usług. Z kolei tablica po stronie zachodniej informowała ogólnie o rodzajach usług, które oferowała poczta, a także o używaniu znajdującego się dawniej przy drzwiach, nocnego dzwonka.

---

(zdj.1) Dzień 26.VII.2024. Kamienna tablica z pozostałościami niemieckich napisów sprzed 1945 r., przy wschodnim wejściu głównym w elewacji frontowej budynku poczty przy ul. Krzywoustego w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 9,92 MB

(zdj.2) Dzień 26.VII.2024. Kamienna tablica z pozostałościami niemieckich napisów sprzed 1945 r., przy zachodnim wejściu głównym w elewacji frontowej budynku poczty przy ul. Krzywoustego w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 9,04 MB

(zdj.3) Rekonstrukcja cyfrowa napisów na kamiennej tablicy przy wschodnim wejściu głównym w elewacji frontowej budynku poczty przy ul. Krzywoustego w Nysie [oprac. ralf].jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 4,31 MB

(zdj.4) Rekonstrukcja cyfrowa napisów na kamiennej tablicy przy zachodnim wejściu głównym w elewacji frontowej budynku poczty przy ul. Krzywoustego w Nysie [oprac. ralf].jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 2,71 MB

[ralf]

ROK 2007

Kilka zdjęć budynku poczty przy ul. Krzywoustego, wykonanych w 2007 roku. Były to jedne z pierwszych zdjęć jakie wykonałem w Nysie podczas swojego pierwszego pobytu w tym mieście, w dodatku zrobione moim pierwszym aparatem cyfrowym, dlatego darzę te ujęcia szczególnym sentymentem i choć nie trącą szczególnym artyzmem, pozwalam sobie je tutaj zamieścić.

---

(zdj.1) Rok 2007. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 996,18 KB

(zdj.2) Rok 2007. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 7 raz(y) 966,63 KB

(zdj.3) Rok 2007. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 5 raz(y) 908,08 KB

(zdj.4) Rok 2007. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 9 raz(y) 879,1 KB

(zdj.5) Rok 2007. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 4 raz(y) 896,25 KB

[ralf]

RELIKTY RUCHOME

Poniżej zdjęcia dwóch zachowanych do dziś przedmiotów, związanych z urzędem pocztowym w Nysie, które pochodzą z niemieckiego Muzeum Poczty i Komunikacji (Museumsstiftung Post und Telekommunikation):

Zdjęcie nr 1: oryginalny worek z napisem „K.P.A. NEISSE 1909” o wymiarach 70 x 113 cm i wadze 0,87 kg. Przedmiot jest wykonany z płótna workowego i służył w urzędzie pocztowym w Nysie do transportu przesyłek lub zaopatrzenia.

Zdjęcie nr 2-4: kopia telegrafu dzwonkowego skonstruowanego przez nyskiego aptekarza Carla Lohmeyer’a w 1838 r., która została wykonana w 1899 r. dla ówczesnego Muzeum Pocztowego Rzeszy (Reichspostmuseum) w Berlinie i była dokładną repliką oryginalnego urządzenia przechowywanego wówczas w Gimnazjum Realnym w Nysie. Kopia powstała w zakładzie Ferdinanda Ernecke’go w Berlinie, który słynął z produkcji precyzyjnych instrumentów. Urządzenie składało się z nadajnika o wymiarach 24,5 x 20,5 x 13 cm oraz odbiornika o wymiarach 33,5 x 31,5 x 23,2 cm i było wykonane z metalu, drewna oraz szkła. Waga całkowita telegrafu wynosiła 2,89 kg.

---

(zdj.1) Worek Cesarskiego Urzędu Pocztowego w Nysie.jpeg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 1,03 MB

(zdj.2) Wierna kopia telegrafu skonstruowanego przez Carla Lohmeyer'a w 1838 r. w Nysie.jpeg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 913,98 KB

(zdj.3) Wierna kopia nadajnika telegrafu skonstruowanego przez Carla Lohmeyer'a w 1838 r. w Nysie.jpeg

Plik ściągnięto 3 raz(y) 984,01 KB

(zdj.4) Wierna kopia odbiornika telegrafu skonstruowanego przez Carla Lohmeyer'a w 1838 r. w Nysie.jpeg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 961,26 KB

[ralf]

OZDOBNE ELEMENTY ARCHITEKTONICZNE FASADY GMACHU


WSTĘP:
Poniższy opis jest wyłącznie osobistą próbą identyfikacji i interpretacji symboli, przedstawionych na fasadzie gmachu poczty w postaci sgraffito i płaskorzeźb. Nie udało mi się natrafić w internecie na żadne źródło dotyczące budynku nyskiej poczty, które wyjaśniłoby koncepcję, jaką kierował się jego architekt podczas tworzenia bogatej w treść fasady. Opis powstał jedynie na podstawie własnej, amatorskiej wiedzy i dociekań. W związku z powyższym, w stosunku do przedstawionych niżej informacji, Czytelnik winien zachować pewną ostrożność.

Opis fasady rozpoczyna się od strony wschodniej (lewej) i biegnie w kierunku zachodnim (w prawo).


FASADA W CZĘŚCI WSCHODNIEGO SKRZYDŁA:
Na wysokości piętra zdobienia w technice sgraffito, tj. trzy herby [zdj.2-3], z których dwa do dziś się nie zachowały, zapewne z powodu treści jakie niosły:
• herb środkowy przedstawiał godło Cesarstwa Niemieckiego (1871 r.), czyli czarnego orła z tarczą na piersi, na której znajdowała się czarno-biała szachownica.
• herb z lewej strony był herbem prowincji śląskiej, na którym znajdował się czarny orzeł z białym księżycem i krzyżem na piersi.
• zachowany do dziś herb z prawej strony jest herbem Nysy i posiada sześć białych lilii w układzie 3-2-1, na czerwonym tle.

Wszystkie wizerunki ww. herbów są wokół zdobione również sgraffito, głównie w formie motywów roślinnych, ale u dołu także wizerunkami przedmiotów-symboli [zdj.2-3]:
• pod herbem Niemiec widnieje wizerunek dawnej skrzynki na listy oraz dwóch rogów Amaltei (tzw. rogi obfitości), z których wysypują się listy (róg z lewej) oraz monety (róg z prawej).
• pod herbem Śląska znajduje się wizerunek starożytnego statku unoszącego się na falach, kotwica z liną, wiosło i kaduceusz.
• pod herbem Nysy umieszczono uskrzydlone koło parowozu (symbol kolei – niem. Flügelrad), a pod nim obłoki pary.

Nad ww. trzema herbami, we wszystkich polach pomiędzy wspornikami gzymsu międzykondygnacyjnego, widocznych jest 13 kwadratowych płaskorzeźb, przedstawiających trzy powtarzające się wzory geometryczne [zdj.3]. Trzy z tych pól (dwa skrajne i jedno środkowe) zdobi wzór z wizerunkiem centralnie umieszczonej koperty pocztowej.

Na szczycie fasady w części wschodniego skrzydła, widnieje medalion z płaskorzeźbą kuli ziemskiej i rokiem 1874, nad którą widać uściśnięte dwie dłonie [zdj.2]. Całość otacza wieniec z naprzemiennie ułożonych 4- i 8-ramiennych gwiazd w łącznej ilości 24 sztuk. Jest to nawiązanie do podpisanego w dniu 9 października 1874 r. na konferencji w Bernie Traktatu Berneńskiego, powołującego do życia Powszechny (Światowy) Związek Pocztowy. Dzień ten jest obecnie obchodzony jako Światowy Dzień Poczty.

Powyżej wizerunku kuli ziemskiej, pod naczółkiem, znajduje się relief „popiersia” uskrzydlonego konia – Pegaza [zdj.1-2].


PORTAL WSCHODNIEGO WEJŚCIA GŁÓWNEGO:
W kluczu widnieje głowa Herkulesa (Heraklesa) w hełmie, na którym naciągnięta jest skóra ściągnięta z lwa [zdj.4-5]. W przyłuczach znajdują się dwa rogi obfitości: jeden z sypiącymi się listami (lewe przyłucze) i jeden z sypiącymi się monetami (prawe przyłucze).
Na tympanonie przedstawiono kompozycję, w skład której wchodzą: trąbka pocztowa, uskrzydlone koło i cztery błyskawice u dołu – znak symbolizujący elektryfikację kolei oraz tramwajów (symbol taki widniał w 1908 r. na logu warszawskich tramwajów elektrycznych).


ŚRODKOWA OŚ FASADY:
tuż pod gzymsem międzykondygnacyjnym widnieje poziome, długie i wąskie obramowanie, zdobione po bokach ornamentem okuciowym z motywem akantu, w którym znajdowała się nazwa urzędu, jaki funkcjonował w budynku („Kaiserliches Postamt” (1900), „Postamt” (1938), „Obwodowy Urząd Pocztowy Nysa 1” (1945) [zdj.7-8].
Pod naczółkiem szczytu, pomiędzy wspornikami znajduje się kamienny kartusz z napisem „ERBAUT 1894-1895” [zdj.7].


PORTAL ZACHODNIEGO WEJŚCIA GŁÓWNEGO:
W kluczu znajduje się relief popiersia Baala z hełmem z byczymi rogami [zdj.9-10]. W przyłuczach znajdują się dwa rogi obfitości: jeden z sypiącymi się monetami (w lewym przyłuczu) oraz jeden z sypiącymi się listami (w prawym przyłuczu).

Na tympanonie przedstawiono kompozycję, w skład której wchodzą:
• centralnie umieszczony piorun, czyli atrybut greckiego boga Zeusa (rzymskiego Jupitera) – patrz: rzeźba Jupitera znaleziona w mieście Smyrna w 1680 roku, a także: w mitologii indyjskiej – tzw. dordże (dorje) lub wadżra (wajra), czyli broń króla bogów Indry, zwana piorunem lub diamentem.
• błyskawice rozchodzące się od ww. przedmiotu we wszystkie strony w liczbie 19 sztuk.
• leżące poziomo dwa kaduceusze.


FASADA W CZĘŚCI ZACHODNIEGO SKRZYDŁA:
Na wysokości piętra [zdj.11-13], poza motywami roślinnymi przedstawiono stworzenia, takie jak:
• czapla (feniks) stojąca na kamieniu (po lewej)
• sfinks stojący na piedestale (po prawej)
• dwie smocze głowy, każda ziejąca siedmioma błyskawicami w inną stronę (na poziomie gzymsu okiennego)
• dwie pary kobiecych piersi (pod każdą z ww. smoczych głów)
• dwa starożytne naczynia na wodę – tzw. hydrie, każde z włożonymi do niego trzema kwiatami (pomiędzy naczółkami okien)

Na szczycie fasady, w jej dolnej kondygnacji znajdują się wizerunki dwóch wieńców oliwnych, zawieszonych na wstążkach, każdy po jednej (lewej i prawej) stronie okna [zdj.11-13]. Na środkowej kondygnacji szczytu widnieje kartusz z orłem pruskim, otoczony z lewej strony gałązką laurową, a z prawej strony gałązką dębu [zdj.11]. Pod naczółkiem szczytu, pomiędzy wspornikami, znajduje się relief kamienny przedstawiający popiersie Hermesa (Merkurego) z kapeluszem (tzw. petasos) ze skrzydełkami.


ZAKOŃCZENIE:
Fasada gmachu poczty przy ul. Krzywoustego jest bez wątpienia najbogatszą w zdobne elementy architektoniczne elewacją świeckiego budynku na terenie całej dzisiejszej Nysy i być może jedną z najzdobniejszych fasad wśród przedwojennych budynków pocztowych całego Śląska. Tym bardziej zdumiewa fakt, że po dziś dzień ta nyska perełka, stojąca w tak reprezentacyjnym miejscu, nie doczekała się renowacji, mimo że te przeprowadzono już na wielu innych nyskich zabytkach.

Gmach nyskiej poczty jest wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków pod nr 150, jako zabytek nieruchomy. Nie widnieje on natomiast w wykazie obiektów zabytkowych nieruchomych, wpisanych do rejestru zabytków województwa opolskiego (stan na dzień 22 maja 2024 r.).

Opracował: Rafał Błaszczyk

---

(zdj.1) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 10 raz(y) 7,05 MB

(zdj.2) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 5,86 MB

(zdj.3) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 5,2 MB

(zdj.4) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 9,73 MB

(zdj.5) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 3 raz(y) 3,08 MB

(zdj.6) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 5 raz(y) 1,77 MB

(zdj.7) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 4,24 MB

(zdj.8) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 6 raz(y) 3,23 MB

(zdj.9) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 2 raz(y) 10,32 MB

(zdj.10) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 3,75 MB

(zdj.11) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 5,3 MB

(zdj.12) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 1 raz(y) 3,27 MB

(zdj.13) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 1 raz(y) 3,59 MB

(zdj.14) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 5 raz(y) 1,67 MB

(zdj.15) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 3 raz(y) 3,16 MB

(zdj.16) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 3,2 MB

(zdj.17) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 3,14 MB

(zdj.18) Dzień 26.VII.2024. Budynek poczty w Nysie [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 4 raz(y) 4,11 MB

[ralf]

CZASY NAZISTOWSKIE 1933-1945

Zdjęcia nr 1-2 przedstawiają aluminiową plombę z urzędu pocztowego w Nysie z okresu lat 1933-1945. Na awersie: napis „PA NEISSE 1” (PA = Postamt), a na rewersie: godło III Rzeszy (pot. gapa nazistowska) i wyraz „Post”. Przedmiot służył do plombowania worków z listami oraz worków z pieniędzmi.

Zdjęcie nr 3 to rzadka widokówka budynku poczty z lat 30., gdyż widać na jej fasadzie zawieszoną flagę nazistowską – swastykę.

Zdjęcie nr 4 wykonano w połowie lat 30. spod wieży Ziębickiej. Pokazuje ono wschodnią elewację gmachu poczty od strony ul. Szopena. Fotografia pochodzi z prywatnego albumu, o którym jest mowa na Forum, pod linkiem: KLIK

Zdjęcie nr 5 zrobiono z samolotu w lecie 1939 roku. Przedstawia ono cały teren poczty przy ul. Krzywoustego.

Warto jeszcze nadmienić, że elewacja frontowa poczty nosi ślady, które prawdopodobnie powstały na skutek ostrzału w marcu 1945 r. Są one zauważalne w postaci ubytków w kamiennych elementach fasady, m.in. przy zachodnim wejściu głównym: trzy ubytki na prawej kolumnie (dwa zagipsowane) i na prawym ościeżu. Zauważyć można także ubytki w tynku i cegle, np. na wizerunku czapli, znajdującym się na fasadzie w części zachodniego skrzydła. Widoczne są także uszkodzenia w gzymsie naczółka portalu nad wschodnim wejściem głównym, w gzymsie balustrady balkonowej nad wejściem głównym zachodnim oraz w gzymsie międzykondygnacyjnym fasady w części skrzydła zachodniego, tuż pod wizerunkiem Hermesa.

---

(zdj.1) Aluminiowa plomba pocztowa z urzędu w Nysie - przód.jpg

Plik ściągnięto 5 raz(y) 196,84 KB

(zdj.2) Aluminiowa plomba pocztowa z urzędu w Nysie - tył.jpg

Plik ściągnięto 8 raz(y) 276,4 KB

(zdj.3) Widokówka z lat 30. XX w. Budynek poczty z zawieszoną na fasadzie flagą nazistowską.jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 768,97 KB

(zdj.4) Połowa lat 30. XX w. Przy Zerbonistrasse (ul. Szopena), obok budynku poczty. Widok spod wieży Ziębickiej [archiwum prywatne - ralf].jpg

Plik ściągnięto 7 raz(y) 1,3 MB

(zdj.5) Rok 1939. Zdjęcie lotnicze terenu poczty przy ul. Krzywoustego.jpg

Plik ściągnięto 9 raz(y) 696,99 KB