Forum Historii Nysy

[ralf]

Do 2015 roku, tuż obok elektrowni wodnej przy ul. Armii Krajowej 27, istniał na rzece Nysie Kłodzkiej jaz zastawkowy. Obiekt został rozebrany w ramach przebudowy i udrożnienia przeciwpowodziowego rzeki Nysy Kłodzkiej - w kwietniu 2015 r. ćwierć jego betonowej powierzchni była już skuta. Jaz zastawkowy został zastąpiony wybudowanym 30 metrów powyżej niego nowym jazem klapowym, wzniesionym w okresie lat 2014-2017.

W miejscu jazu zastawkowego już ok. 1750 roku istniał drewniany jaz (śluza nr 16). Podczas wielkiej powodzi w 1786 roku obiekt został uszkodzony, a rok później (1787) odnowiony. Podczas oblężenia napoleońskiego w 1807 roku jaz ucierpiał ponownie i po raz kolejny go odnowiono. W roku 1878 jaz wyposażono w 15 kamiennych filarów, poziom wody na nim można było podnieść o 2 metry, wstawiając podwójne ściany z belek[1]. Jaz przetrwał II wojnę światową bez zniszczeń.

Poniżej zamieszczam zdjęcia jazu zastawkowego wykonane w okresie lat ~1880-1945. Pierwsze z tych zdjęć (zał.3) jest najstarszą znaną mi fotografią tego obiektu.


Przypis:
[1] Arwed Klose, "Festung Neisse", Dorau 1980.

---

(zał.1) Współczesne zdjęcie satelitarne. Żółtą linią zaznaczono miejsce, w którym znajdował się jaz zastawkowy.jpg

Plik ściągnięto 32 raz(y) 1,05 MB

(zał.2) Mapa twierdzy Nysa z 1874 r. Niebieskim okręgiem zaznaczono jaz (śluzę nr 16).jpg

Plik ściągnięto 28 raz(y) 1,98 MB

(zał.3) Ok. 1880 r. Jaz zastawkowy.jpg

Plik ściągnięto 66 raz(y) 5,49 MB

(zał.4) Ok. przełomu XIX i XX w. Jaz zastawkowy.jpg

Plik ściągnięto 44 raz(y) 1,73 MB

(zał.5) Okres międzywojenny. Jaz zastawkowy.jpg

Plik ściągnięto 40 raz(y) 1,03 MB

(zał.6) Rok 1945. Jaz zastawkowy. Po lewej stronie elektrownia wodna.jpg

Plik ściągnięto 41 raz(y) 1,08 MB

(zał.7) Rok 1945. Jaz zastawkowy. W tle zburzony most Berliński.jpg

Plik ściągnięto 28 raz(y) 1,29 MB

[ralf]

Poniżej ponad dwadzieścia współczesnych fotografii przedstawiających jaz zastawkowy, większość wykonana w 2009 roku.

Na murze przy jazie zastawkowym, od strony ul. Szlak Chrobrego, znajdowała się (mam nadzieję, że nadal tam jest) wyryta w kunsztownym stylu data "1806" (zdj.21). Niestety nie umiem powiedzieć co ta data dokładnie oznacza, czy rok modernizacji całego jazu czy może jakiś pomniejszych prac.

---

(zdj.1) Rok 2007. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 25 raz(y) 896,54 KB

(zdj.2) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 22 raz(y) 3,64 MB

(zdj.3) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 17 raz(y) 3,67 MB

(zdj.4) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 14 raz(y) 3,64 MB

(zdj.5) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 3,57 MB

(zdj.6) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 15 raz(y) 3,77 MB

(zdj.7) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 24 raz(y) 3,58 MB

(zdj.8) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 16 raz(y) 3,81 MB

(zdj.9) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 16 raz(y) 3,3 MB

(zdj.10) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 23 raz(y) 3,38 MB

(zdj.11) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 16 raz(y) 3,25 MB

(zdj.12) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 13 raz(y) 3,35 MB

(zdj.13) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 25 raz(y) 3,52 MB

(zdj.14) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 22 raz(y) 3,58 MB

(zdj.15) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 25 raz(y) 3,52 MB

(zdj.16) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 15 raz(y) 3,38 MB

(zdj.17) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 19 raz(y) 3,51 MB

(zdj.18) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 16 raz(y) 3,6 MB

(zdj.19) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 17 raz(y) 3,53 MB

(zdj.20) Rok 2009. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 15 raz(y) 3,4 MB

(zdj.21) Rok 2009. Data wyryta na murze przy jazie zastawkowym, od strony ul. Szlak Chrobrego [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 10 raz(y) 3,41 MB

(zdj.22) Dzień 29.IV.2015 r. Prace rozbiórkowe jazu zastawkowego. W tle budowa nowego jazu klapowego [fot. ralf].jpg

Plik ściągnięto 28 raz(y) 3,27 MB

[ralf]

Trzy fotografie wykonane podczas prac remontowych jazu zastawkowego w 2010 roku.

---

(zdj.1) Rok 2010. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 27 raz(y) 2,49 MB

(zdj.2) Rok 2010. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 11 raz(y) 2,9 MB

(zdj.3) Rok 2010. Jaz zastawkowy [fot. ralf].JPG

Plik ściągnięto 24 raz(y) 2,6 MB

[ralf]

Zdjęcia jazu zastawkowego wykonane w 1984 roku.

---

(zdj.1) Rok 1984. Elektrownia wodna w Nysie.jpg

Plik ściągnięto 20 raz(y) 1,47 MB

(zdj.2) Rok 1984. Elektrownia wodna w Nysie. Jaz.jpg

Plik ściągnięto 12 raz(y) 2,16 MB

[ralf]

Zdjęcia zrobione w 1947 roku, przedstawiające grupę dziewcząt na tle jazu zastawkowego.

---

Rok 1947.jpg

Plik ściągnięto 23 raz(y) 1007,8 KB

Rok 1947_.jpg

Plik ściągnięto 15 raz(y) 922,55 KB