Forum Historii Nysy

[ralf]

Martin Helwig urodził się 5 listopada 1516 r. w Nysie. Na temat wczesnych lat jego życia mało wiadomo. Początkowo prawdopodobnie studiował w Wittenberdze, gdzie słuchał wykładów słynnego Filipa Melanchtona (1497-1560), później od początku 1536 r. studiował w Akademii Krakowskiej, gdzie zdobył wykształcenie geograficzne i wiedzę kartograficzną. Od roku 1544 M. Helwig przebywał w Świdnicy, gdzie pracował jako nauczyciel, później od 1552 r. we Wrocławiu w szkole przy kościele św. Marii Magdaleny, gdzie w roku 1560 objął stanowisko rektora tej szkoły i piastował je do swojej śmierci. Głównym jego dziełem była pierwsza nowoczesna i dokładna jak na owe czasy mapy Śląska, wykonana przez niego na podstawie pomiarów terenowych i informacji zbieranych od miejscowej ludności, od około 1558 roku przez okres trzech lat podczas licznych podróży po Śląsku. Była to drzeworytowa mapa w skali około 1:540 000, będąca dziełem jego życia, a rok wydania mapy (1561) stał się przełomowym rokiem w historii kartografii Śląska. Mapa została wydana po raz pierwszy w Nysie w 1561 roku. Poza tą mapą Śląska M. Helwig opracował na podstawie mapy ptolemeuszowskiej obecnie zaginioną mapę Włoch do użytku szkolnego, wydaną także w 1561 roku. Jej jedyny znany egzemplarz, który do 1945 r. znajdował się w zbiorach Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu (Stadtbibliothek Breslau), zaginął w czasie działań wojennych. Martin Helwig pozostawił po sobie bogaty dorobek pisarski, w tym nawet pamiętniki z lat 1544-1556. Zmarł 26 stycznia 1574 roku we Wrocławiu.

Na podstawie: K. Kozica, "Pięćsetna rocznica urodzin Martina Helwiga (1516–1574) i jego mapa Śląska z 1561 roku" [w:] "Polish Cartographical Review" (suplement w j. polskim), t. 49, 2017, nr 1, s. 94–104.