Forum Historii Nysy

[Bolek]

Cytat:

Początki Nyskich Zakładów Przemysłu Terenowego w Nysie wiążą się z przedwojennym zakładem przy ul. Słowiańskiej, który w latach 1939-1945 produkował świece, kremy toaletowe, knoty do świec, sznurowadła do butów oraz woskował ramy uli. W latach 1945-1949 zakład ten znalazł się pod Zarządem Dyrekcji Przemysłu Miejscowego w Katowicach. W tym czasie produkował już tylko świece i zatrudniał 15 osób. W tym okresie Fabryka nosiła nazwę Fabryka Świec „Ala”. W latach 1949-1950 fabryka przeszła pod Zarząd Dyrekcji Przemysłu Miejscowego Wielobranżowego w Gliwicach. Natomiast w październiku 1950 fabrykę przejęła Dyrekcja Przemysłu Miejscowego w Opolu gdzie należała do kwietnia 1951 r. W owym czasie przejęto również z Huty „Silezia” w Rybniku produkcję ładunków gaśnicowych. (Nyskie Zakłady Przemysłu Terenowego w Nysie, nr zespołu 1677, Sygn. 66.) Nyskie Zakłady Przemysłu Terenowego (NZPT) w Nysie utworzono zarządzeniem Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 30. 07. 1951 r. przydzielając im do prowadzenia Fabrykę Świec w Nysie. (Tamże, Sygn. 22.) W 1952 r. przejęto na rzecz NZPT Zakłady Graficzne w Nysie oraz nyski Oddział Spółdzielni Pracy „Introligator” w Koźlu. W 1954 r. do NZPT włączono Zakłady Drzewne Przemysłu Terenowego w Głuchołazach, oraz Zakłady Graficzne w Głuchołazach. W 1955 r. przejęto do prowadzenia Hurtownię Piwa w Prudniku. (Tamże, Sygn. 16.) W 1959 r. Rozlewnię Piwa i Wód Gazowanych w Prudniku przekazano na rzecz Brzeskich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych w Brzegu. (Tamże, Sygn. 66.) Wobec braku zbytu na wyroby NZPT, w szczególności na ładunki gaśnicowe i maszyny rolnicze oraz niekorzystny dla miasta Nysa - z punktu widzenia gospodarki siłą roboczą – profil produkcji powodujący zwiększenie zapotrzebowania na deficytową męską siłę roboczą, przy jednoczesnych nadwyżkach siły roboczej kobiet, Dyrekcja NZPT w porozumieniu z Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Nysie ogłosiła w prasie możliwość przyjęcia ofert na uruchomienie nowych asortymentów produkcji. W tej sytuacji Pełnomocnik Rządu ds. Deglomeracji Warszawy, poinformował NZPT o możliwości przejęcia różnych asortymentów produkcji deglomerowanych zakładów. W dniu 24. 09. 1965 r. na naradzie w Komitecie Warszawskim PZPR uznano, że produkcję Fabryki Pomocy Naukowych we Włochach do końca 1966 r. powinny przejąć NZPT w Nysie. W dniu 17. 12. 1965 r. PWRN w Opolu uchwałą Nr 29/529/65 postanowiło zlikwidować NZPT i przekazać jego obiekty Zjednoczeniu Przemysłu Pomocy Naukowych w Warszawie. NZPT w Nysie zostało postawione w stan likwidacji Uchwałą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Nysie nr 26/135/65. I tak przekazano: Fabrykę Świec w Nysie wraz z wyposażeniem (środki trwałe i surowce) – Spółdzielni Inwalidów im. Gen. Świerczewskiego w Kędzierzynie do dnia 31. 12. 1965 r. Wytwórnię Ładunków Gaśnicowych w Nysie – Paczkowskim Zakładom Chemicznym Przemysłu Terenowego w Paczkowie do dnia 31. 12. 1965 r., przy czym środki trwałe przekazano nieodpłatnie. Pawilon Usług Różnych w Nysie i Stację Obsługi Samochodów (w budowie) – Opolskim Zakładom Przemysłu Terenowego w Opolu w terminie do dnia 31. 12. 1965 r., przy czym środki trwałe nieodpłatnie. Zakłady Graficzne w Nysie i Głuchołazach – Głuchołaskim Zakładom Graficznym Przemysłu Terenowego w Prudniku w terminie do dnia 31. 12. 1965 r., przy czym środki trwałe nieodpłatnie. Zakłady Metalowe (produkcja maszyn rolniczych) dla Zakładów Przemysłu Terenowego w Oleśnie Śląskim z dniem 01. 01. 1966 r. Uchwałą PMRN w Nysie z 17 czerwca 1969 r. postanowiono wierzytelności i składniki majątkowe płatne po zakończeniu likwidacji przekazać do Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Nysie oraz zobowiązać do zagospodarowania pozostałych składników. Obiekty zostały przekazane do Zjednoczenia Przemysłu Pomocy Naukowych i Zaopatrzenia Szkół w Warszawie (budynki produkcyjne przy ul. Słowiańskiej i Alei Wojska Polskiego). Przedsiębiorstwo zostało postawione w stan likwidacji z dniem 01. 01. 1966 r. Termin zakończenia działalności operatywnej ustalono na dzień 31. 12. 1965 r. Po zakończeniu likwidacji i sporządzeniu bilansu przedstawiono sprawozdanie finansowe do zatwierdzenia PMRN w Nysie. PMRN w Nysie uchwała Nr 4/20/69 z dnia 14. 07. 1969 r. uznało przedsiębiorstwo państwowe NZPT w Nysie za zlikwidowane z dniem 30. 06. 1969 r. Księgi i akta przekazano do Powiatowego Archiwum Państwowego w Nysie. (Tamże, sygn.15.) NZPT w Nysie było przedsiębiorstwem wielozakładowym, w skład którego wchodziły: 1. Fabryka Świec w Nysie 2. Wytwórnia Ładunków Gaśnicowych w Nysie 3. Zakłady Graficzne w Nysie 4. Zakłady Graficzne w Głuchołazach 5. Zakłady Metalowe w Nysie 6. Pawilon Usług Różnych w Nysie 7. Stacja Obsługi Samochodów w Nysie (w budowie) W okresie przed likwidacją jednostka produkowała następujące asortymenty: - świece stołowe, liturgiczne i choinkowe, - ładunki gaśnicowe, - maszyny rolnicze i części zamienne do maszyn rolniczych, - usługi drukarskie oraz introligatorskie, - usługi metalowe.

[Opracowanie własne na podstawie materiałów źródłowych]